Το πρόβλημα της φτώχειας απασχολεί την Ελληνική κοινωνία μετα την οικονομική κρίση . Σήμερα με βάση τα επίσημα στοιχεία , πέντε ελληνικές περιφέρειες, με ποσοστό πάνω από το 30% των πολιτών τους αντιμετωπίζει σοβαρούς κινδύνους υλικής στέρησης, φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Δύο ελληνικές περιφέρειες συμπεριλαμβάνονταν στις περιφέρειες των κρατών μελών της ΕΕ όπου οι κάτοικοί τους αντιμετώπιζαν κίνδυνο για φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό το 2023, με ποσοστό άνω του 35% των πολιτών τους, ενώ σε πέντε περιφέρειες περίπου 1 στους 3 πολίτες βρίσκεται σε τέτοιον κίνδυνο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας , Εurostat.
Όταν για την τρέχουσα χρονιά, κατά μέσο όρο, το 21,4% του πληθυσμού της ΕΕ – ή περίπου 94,6 εκατομμύρια άνθρωποι –διατρέχει κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, στην Ελλάδα, η Πελοπόννησος είναι πρωταθλήτρια , με 35,7% (στη 17η θέση όλης της ΕΕ) και η Δυτική Ελλάδα με 35,2% συγκαταλέγονταν στην έκτη και χειρότερη κλίμακα της ΕΕ με τις περιφέρειες όπου οι πολίτες τους αντιμετωπίζουν τέτοιους κινδύνους σε ποσοστό ίσο ή μεγαλύτερο από το 35%.
Στην επόμενη κλίμακα, με ποσοστό πολιτών που είναι αντιμέτωποι με κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού να κυμαίνεται από 25% έως 35% συγκαταλέγονταν άλλες πέντε ελληνικές περιφέρειες: Η Δυτική Μακεδονία με 32,7% , η Ανατ. Μακεδονία -Θράκη με 31,5%, το Βόρειο Αιγαίο με 30,4%, η Κεντρική Μακεδονία με 29,6% και τα Ιόνια Νησιά με 27,7%.
Σε περιφερειακό επίπεδο, τα υψηλότερα περιφερειακά ποσοστά ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό, μεταξύ των περιφερειών που ταξινομούνται στο επίπεδο 2 της ονοματολογίας των εδαφικών μονάδων για στατιστικές , καταγράφηκαν στις απόκεντρες περιφέρειες της Γαλλίας, στη νότια Ιταλία και στην αγροτικές περιοχές της Ρουμανίας.
Το 2023, οι άνθρωποι που ζούσαν στις πρωτεύουσες ορισμένων χωρών της ΕΕ ήταν γενικά λιγότερο πιθανό να διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού από τους ομολόγους τους που ζούσαν στην υπόλοιπη χώρα. Αυτή η διαφορά ήταν πιο έντονη στη Ρουμανία, όπου το εθνικό ποσοστό για την φτώχεια ήταν 32,0%, σε σύγκριση με μόλις 12,3% σε περιοχή του βορρά της χωρας και στην Πολωνία, το εθνικό ποσοστό ήταν 16,3%, ενώ σε περιοχές επίσης του Πολωνικού βορρά ήταν μόνο 8,9%.
Αντίθετα, άλλη τάση παρατηρήθηκε στο Βέλγιο και την Αυστρία, όπου το ποσοστό των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό στις πρωτεύουσες περιφέρειες της ενότητας των Βρυξελλών-Πρωτεύουσας/Βρυξελλών (37,6%) και της Βιέννης (29,5%) ήταν σημαντικά υψηλότερο από τους εθνικούς μέσους όρους 18,6% και 17,7%, αντίστοιχα.
Το ποσοστό σοβαρής υλικής και κοινωνικής στέρησης (SMSD) είναι ένας δείκτης που δείχνει την επιβεβλημένη έλλειψη απαραίτητων και επιθυμητών αντικειμένων για μια επαρκή ζωή. Ο δείκτης, που υιοθετήθηκε από την Υποομάδα δεικτών της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας , κάνει διάκριση μεταξύ ατόμων που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά ένα συγκεκριμένο αγαθό, υπηρεσία ή κοινωνικές δραστηριότητες. Ορίζεται ως το ποσοστό του πληθυσμού που βιώνει αναγκαστική έλλειψη σε τουλάχιστον 7 από τα 13 είδη στέρησης .
Σε επίπεδο νοικοκυριού, λαμβάνονται υπόψη δυνατότητες όπως η αντιμετώπιση απροσδόκητων εξόδων, η πληρωμή ετήσιων διακοπών μιας εβδομάδας μακριά από το σπίτι, η αντιμετώπιση καθυστερήσεων πληρωμών (υποθηκών ή ενοικίων, λογαριασμών κοινής ωφελείας, δόσεις δανείων), η οικονομική δυνατότητα για ένα γεύμα με κρέας, κοτόπουλο, ψάρι ή χορτοφαγικό ισοδύναμο κάθε δεύτερη ημέρα, η θέρμανση του σπιτικού, η πρόσβαση σε αυτοκίνητο για προσωπική χρήση και η αντικατάσταση φθαρμένων επίπλων.
Σε ατομικό επίπεδο λαμβάνονται υπόψη η δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο, η δυνατότητα αντικατάστασης φθαρμένων ρούχων και παπουτσιών, οι δραστηριότητες αναψυχής, η συνάντηση με φίλους/οικογένεια για ποτό/γεύμα τουλάχιστον μία φορά το μήνα.
Σε ποσοστό 21,4% (94,6 εκατομμύρια) ανέρχεται το ποσοστό των ανθρώπων στην ΕΕ, που διέτρεχαν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, δηλαδή αντιμετώπιζαν τουλάχιστον έναν από τους τρεις κινδύνους: φτώχεια, σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση, διαβίωση σε νοικοκυριό με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat για το 2023. Το ποσοστό μειώθηκε ελαφρώς σε σύγκριση με το 2022 (95,3 εκατομμύρια, 22% του πληθυσμού).
Σε εθνικό επίπεδο, τα υψηλότερα ποσοστά ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό, καταγράφηκαν στη Ρουμανία (32%), στη Βουλγαρία (30%), στην Ισπανία (26,5%) και στην Ελλάδα (26,1%).
Σε περιφερειακό επίπεδο, τα υψηλότερα ποσοστά ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό, καταγράφηκαν στις υπερπόντιες περιφέρειες της Γαλλίας, στη νότια Ιταλία και στην αγροτικές περιοχές της Ρουμανίας.
