Με αφορμή το εμβληματικό έργο του Έντουαρντ Άλμπι «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;», το οποίο παρουσιάζεται στο Θέατρο Ζίνα σε σκηνοθεσία του Σωτήρη Τσαφούλια, ο δημοφιλής ηθοποιός Βλαδίμηρος Κυριακίδης, μέσα από το ραδιοφωνικό στούντιο του Αθήνα 9,84 , συνομίλησε με τον Δημήτρη Τζιβελέκη, καταθέτοντας -μεταξύ άλλων- μια βαθιά πολιτική και κοινωνική ανάγνωση του κλασικού έργου και, φωτίζοντας -μέσα από τον ρόλο του Τζορτζ- τις αντιφάσεις, τις παθογένειες και τις ψευδαισθήσεις της σημερινής ελληνικής πολιτικής σκηνής.
Προσεγγίζοντας το έργο όχι μόνο ως καλλιτέχνης αλλά και ως ενεργός πολίτης, συνέδεσε την υπαρξιακή αγωνία των ηρώων με την κόπωση μιας κοινωνίας που ζει διαρκώς σε κρίσεις, θεσμικές, πολιτικές, οικονομικές και ηθικές.
«Η ελληνική πραγματικότητα μαστίζεται πολιτικά και ψυχολογικά. Η πολιτική δεν είναι ανθρωποκεντρική. Έχει γίνει καθαρή οικονομική διαχείριση. Γι’ αυτό το συγκεκριμένο έργο που στο βάθος είναι βαθιά πολιτικό, έρχεται να αντιτάξει την υπαρξιακή αγωνία του πολίτη», τόνισε , προσθέτοντας: «Ζούμε σε ένα πλαίσιο που δεν αντέχεται άλλο. Έχουμε ξεχάσει την ενδόρρηξη, αυτές τις μικρές εσωτερικές επαναστάσεις που καλλιεργούνται μόνο με γνώση και μόρφωση. Οι άνθρωποι φτιάχνουν ψευδαισθήσεις για να κλείσουν τα κενά που δημιουργεί η κοινωνία. Όπως ακριβώς και οι ήρωες του έργου».
Παραλληλίζοντας το θεατρικό ζευγάρι με το δίπολο κυβέρνησης–αντιπολίτευσης, επισήμανε: «Και οι δύο πλευρές συγκρούονται χωρίς αποτέλεσμα. Μιλούν με ξύλινη γλώσσα, χωρίς ουσία. Η μαζική κουλτούρα μας έχει εκπαιδεύσει στην αποξένωση. Έτσι λειτουργεί και το πολιτικό μας σύστημα. Δεν υπάρχει βάθος, δεν υπάρχει σχέδιο. Μόνο ένα ”πουθενά” χωρίς αύριο» γι’ αυτό και -όπως είπε-«δεν μπορεί το πολιτικό σύστημα να ξαναχτίσει σχέση εμπιστοσύνης με την κοινωνία».
«Εμπιστοσύνη υπάρχει μόνο όπου υπάρχει συναίσθημα – όπως σε ένα ζευγάρι. Η πολιτική κάνει “σταθμούς”, γι’ αυτό δεν εξελίσσεται: σταθμός Παπανδρέου, σταθμός Τσίπρα, σταθμός Κυριάκου… Δεν φτάνει ποτέ στον προορισμό της», συμπλήρωσε.
Σύμφωνα με τον Βλαδίμηρο Κυριακίδη αν η Ελλάδα θέλει να …σκοτώσει τους κακούς της μύθους και να ξαναχτίσει μια ώριμη δημοκρατία, πρέπει να τραβήξει το χαλί των ψευδαισθήσεων, όπως ο Τζορτζ στο έργο. « Χρειάζεται να γκρεμιστούν όλα για να ξαναγεννηθούν», είπε, υπογραμμίζοντας: «Δεν ξέρω τι μορφή θα έχει αυτή η “φράξια”, αλλά κάποτε πρέπει να έρθει».
Μάλιστα, ερωτηθείς εάν θεωρεί ότι η σημερινή αντιπολίτευση είναι εγκλωβισμένη, στις αντιφάσεις της, όπως η ηρωίδα του έργου, ο καταξιωμένος ηθοποιός, επιστράτευσε το χιούμορ του, λέγοντας: «Στην παράσταση ”Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ”, η ηρωίδα, η Μάρθα, καταντάει αλκοολική. Αν και η αντιπολίτευση καταντήσει …αλκοολική, δεν έχουμε δρόμο μπροστά μας».
«Ένα κόμμα μου αρέσει περισσότερο όταν είναι στην αντιπολίτευση»
«Πάντα ένα κόμμα μου αρέσει περισσότερο όταν είναι στην αντιπολίτευση. Όταν και αυτό γίνει κυβέρνηση δεν μου αρέσει καθόλου, επαναλαμβάνει τα ίδια με το προηγούμενο. Είναι ένας φαύλος κύκλος. ‘Αλλωστε, η κυκλικότητα της ιστορίας το έχει αποδείξει. Από εκεί και πέρα δεν νομίζω ότι θα βγάλουμε ποτέ κανένα νόημα από όλα αυτά που συμβαίνουν γιατί άλλες είναι οι συμφωνίες που γίνονται μπροστά στις κάμερες και άλλες πίσω από κλειστές πόρτες. Είναι δύο διαφορετικές αντισταθμίσεις πραγμάτων».
«Δεν πρόκειται να διαβάσω την «Ιθάκη» του Αλ. Τσίπρα»
«Δεν έχω διαβάσει την «Ιθάκη» του Αλέξη Τσίπρα γιατί δεν είναι ούτε λογοτεχνικό βιβλίο, αλλά ούτε και πολιτικό. Είναι κάποιες φράσεις που παραθέτει κάποιος μέσα σε ένα βιβλίο. Δεν νομίζω ότι έχει κάποια αξία για να ασχοληθώ, έχω τόσα άλλα αναγνώσματα να διαβάσω».
«Να βγει ένας ηγέτης που θα κατορθώσει να πει την αλήθεια»
«Η αυτοκριτική στους πολιτικούς μου ακούγεται σαν ανέκδοτο. Το μόνο που φοβούνται είναι τι πολιτικό κόστος θα έχουν, να μη χάσουν την εξουσία. Και αυτό είναι δυστύχημα. Ελπίζω αυτό το δυστύχημα να τους ”ρουφήξει” για να μπορέσει κάποτε να βγει ένας ηγέτης που θα κατορθώσει να πει την αλήθεια. Έχω γνωρίσει φίλους, βουλευτές και υπουργούς, πριν μπουν μέσα σε κυβερνήσεις, που ήταν οξυδερκείς. Αναγκαστικά, μπαίνοντας μέσα στη Βουλή , στα γρανάζια και τους μηχανισμούς της πολιτικής, έγιναν αφελείς».
«Όλοι τους είναι λαϊκιστές»
«Το πολιτικό σύστημα αρνείται να ωριμάσει και νομίζω ότι στο τέλος θα σαπίσει κιόλας, αν δεν έχει σαπίσει ήδη. Αν υπήρχε αλήθεια θα ήταν πιο ενδιαφέρουσα η πολιτική. Δυστυχώς, έχει ξεστρατίσει πλήρως η έννοια της πολιτικής. Όλοι τους, μηδενός εξαιρουμένου, είναι λαϊκιστές. Χειρίζονται μια γλώσσα λαϊκίστικη και αυτό δεν αφορά κανέναν. Δεν σημαίνει ότι επειδή θα εξυπηρετήσω τον κοινό νου και θα πω σε κάποιον αυτά που θέλει να ακούσει, εφαρμόζω πολιτική. Η πολιτική είναι ύψιστη τέχνη και θέλει πολλά χρόνια προσπάθειας για να μπορέσει να φέρει αποτέλεσμα, να ασχοληθεί με τον άνθρωπο και όχι με τις τράπεζες και με χρηματιστηριακά κριτήρια. ‘Οταν δεν υπάρχει ηθική, σκέψη, αντίληψη, δεν υπάρχει μέγεθος, δεν υπάρχει ιστορία, δεν υπάρχει τίποτα παρά μόνο μια εξελικτική πορεία χρηματιστηριακής πολιτικής που οδηγεί σε αδιέξοδα τον πολίτη».
«Δεν υπάρχει αντίβαρο»
«Δυστυχώς, η πολιτική έχει ισοπεδωθεί. Δεν υπάρχει αντίβαρο, διότι λείπει η βαθιά στελέχωση κυβερνώντων κομμάτων. Δεν εκπροσωπούν επί της ουσίας το λαό. Εκπροσωπούν ένα χρηματιστηριακό σκοπό. Για εμένα, πολιτικό αντίβαρο θα ήταν, αν έβγαινε ένας άνθρωπος διανοούμενος να κυβερνήσει. Δεν πρόκειται να έχουμε ποτέ πολιτική ουσίας αν δεν γίνει ανθρωποκεντρική».
Η πολιτική έχει κατέβει στον πάγκο του χασάπη»
«Ο πολίτης δεν έχει παραιτηθεί αλλά έχει γίνει σχολιαστής. Είναι τόσο γρήγορη η τεχνολογία που δεν προλαβαίνει να γραφτεί ιστορία. Και αυτό είναι ανατριχιαστικό. Όλοι έχουν γίνει… εξουσία έχοντας μπροστά τους ένα πληκτρολόγιο. Δεν ασκούν κριτική, σχολιάζουν: τον πρωθυπουργό, το …βραστό κολοκυθάκι, τα στήθη μιας κυρίας, το φαγητό που τρώνε. Με λίγα λόγια, νιώθω κι εγώ ότι μπορώ να γίνω πρωθυπουργός και να κυβερνήσω αφού μπορώ να σχολιάσω τον ”Κούλη”. Επίσης, όταν δημιουργείς προσωνύμια για κάποιον άνθρωπο, αυτομάτως δείχνεις ότι θέλεις να τον ταπεινώσεις. Άρα βλέπετε ότι η πολιτική έχει κατέβει στον πάγκο του χασάπη. Λέμε… ο Κούλης, ο Κώστας, ο Γιαννάκης, ο Δημητράκης. Έχουμε χάσει την αξιοπιστία μας στην πολιτική».
«Δεν υπάρχουν θεσμοί»
«Ο «φανταστικός γιος» της σύγχρονης Ελλάδας είναι η μεταρρύθμιση. Η ανάπτυξη έχει πολλές μορφές και εκφάνσεις, αλλά η μεταρρύθμιση ως έννοια βασίζεται σε θεσμούς και δυστυχώς στη χώρα μας δεν υπάρχουν θεσμοί . Πρέπει να θεσμοθετήσουμε πολλά πράγματα και να γίνουμε πιο ενεργοί ως κοινωνία, ώστε κάποιες πρακτικές να εξελιχθούν σε πραγματικούς θεσμούς που θα υπηρετούν τον πολίτη και τη συλλογικότητα, Επίσης, ούτε η πολιτική είναι αυτό το συναρπαστικό που ήξερα εγώ ως έφηβος, η ύψιστη τέχνη, αυτή που θα διαμορφώσει τον πολίτη, τα κοινωνικά σύνολα, την αλληλεγγύη, την περίφημη …”παστίλια” που μας πλάσαραν κάποιοι. Έχουμε φτάσει σε ένα πουθενά που δεν έχει αύριο».
«Οι ηγέτες είναι υπάλληλοι των κέντρων εξουσίας»
«Σήμερα, την αλήθεια στην ελληνική πολιτική σκηνή τη φοβούνται οι ηγέτες, όχι ο πολίτης. Εκείνος δεν έχει τίποτα να φοβηθεί. Μοιάζει με τον ελέφαντα που κοιμάται πολλές ώρες και αν κάποτε αποφασίσει να αλλάξει πλευρό, θα καταπλακώσει τα πάντα γύρω του. Ο πολίτης θα ξυπνήσει κάποτε. Οι ηγέτες, αντίθετα, έχουν σοβαρό πρόβλημα, γιατί είναι υπάλληλοι των κέντρων εξουσίας και μάλιστα εκπαιδεύονται χρόνια για να γίνουν τέτοιοι. Ο σύγχρονος πολιτικός δεν είναι ο ηγέτης–διανοούμενος ή ο επαναστάτης που θα υπερασπιστεί τον άνθρωπο·, είναι ένας καθαρόαιμος υπάλληλος των κέντρων εξουσίας».
«Αλλαγή τρόπου σκέψης»
«Αν θέλουμε να αλλάξουμε πορεία ως κοινωνία, πρέπει να αλλάξουμε τρόπο σκέψης. Αυτό ξεκινά από τα σχολεία όπου οφείλουμε να διδάξουμε πράγματα που σήμερα δεν διδάσκονται. Όταν ο απόλυτος στόχος γίνεται το χρήμα και η δόξα, η διαδικασία χάνει κάθε νόημα. Αν, αντίθετα, μπούμε στα σχολεία και μιλήσουμε -για παράδειγμα- στα παιδιά για έναν Έλληνα συνθέτη όπως ο Σκαλκώτας, που έκανε πραγματική επανάσταση με τον δωδεκαφθογγισμό, ίσως τότε οι άνθρωποι – αρχίσουν να σκέφτονται διαφορετικά».
