Tην τελευταία μιάμιση δεκαετία, οι οικονομικοί, υγειονομικοί και γεωπολιτικοί κλυδωνισμοί έχουν πλήξει το παγκόσμιο εμπόριο. Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 κατέστρεψε τις τράπεζες που χρηματοδότησαν μεγάλο μέρος του παγκόσμιου εμπορίου και στη συνέχεια προκάλεσε πτώση στην οικονομική ανάπτυξη. Το 2020, η πανδημία έκλεισε εργοστάσια και ανέτρεψε τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού. Και τώρα η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει διαταράξει τον εφοδιασμό τροφίμων και ενέργειας, απειλώντας να διχάσει τον κόσμο σε γεωπολιτικές γραμμές ως τρίτο σοκ.
Οι παγκόσμιες κρίσεις αποδείχθηκαν ιδιαίτερα επιζήμιες για την Κίνα, επειδή ήρθαν επιπλέον σε μια συνεχή απώλεια ανταγωνιστικότητας, καθώς η μετανάστευση εργατικού δυναμικού από τις φάρμες στα εργοστάσια έχει αρχίσει να φτάνει στα όριά της, προκαλώντας αύξηση των μισθών. Επιπλέον, οι ίδιες οι κρίσεις είχαν ασύμμετρο αντίκτυπο. Μετά το 2008, το εμπόριο αγαθών σταμάτησε να αυξάνεται ως ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ το εμπόριο υπηρεσιών συνέχισε να αυξάνεται.
Οι ανταγωνιστές Κίνα και Ινδία
Αυτό επηρέασε πιο σοβαρά την Κίνα, επειδή είναι μια παραγωγική δύναμη, ενώ η Ινδία είναι ανταγωνιστικός έμπορος υπηρεσιών. Ως αποτέλεσμα, ο λόγος των εξαγωγών προς το ΑΕΠ της Κίνας μειώθηκε από το ανώτατο όριο του 36% πριν από το 2008 στο 18,5%, ενώ της Ινδίας μειώθηκε πολύ λιγότερο, από 25% σε περίπου 19%.
Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες των σοκ μπορεί να είναι πολύ σοβαρές για την Κίνα. Κατ’ αρχάς η χώρα έχει φτάσει σε ένα σημείο καμπής στην ανάπτυξή της με αλλαγή οικονομικού μοντέλου. Επιπλέον, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία οδήγησε σε μια ευρύτερη γεωπολιτική αναδιάταξη.
Ο ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας
Αυτή η αναδιάταξη έρχεται στην κορυφή ενός μακροχρόνιου ανταγωνισμού υπερδυνάμεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας. Η έκρηξη των ακινήτων και των κατασκευών που τροφοδότησαν την ταχεία επέκταση της οικονομίας για δεκαετίες έφτασε στο τέλος της, αφήνοντας πολλές κορυφαίες εταιρείες ακινήτων κοντά στη χρεοκοπία. Οι δημογραφικές τάσεις είναι πολύ πιο δυσμενείς από ό,τι δείχνουν τα επίσημα στατιστικά στοιχεία του πληθυσμού της χώρας.
Αυτό θα αφήσει την Κίνα περισσότερο εξαρτημένη από τις εξαγωγές, ακριβώς σε μια περίοδο που η παγκόσμια ζήτηση μειώνεται. Κατά συνέπεια, το κινεζικό μοντέλο ανάπτυξης μπορεί να αντιμετωπίζει ακόμη πιο σοβαρά προβλήματα από ό,τι πιστεύουν πολλοί.
Τα τρία σοκ στην παγκοσμιοποίηση έχουν μειώσει τις ευκαιρίες για την Κίνα, ενώ τις διευρύνουν για την Ινδία. Φυσικά, η Κίνα μπορεί να ξεπεράσει τις προκλήσεις της, όπως και η Ινδία μπορεί να πάρει την πρωτοβουλία. Αλλά σε κάθε περίπτωση η επιτυχία θα απαιτήσει επαναξιολόγηση των τρεχουσών εσωτερικών πολιτικών και της διακυβέρνησης.
* O Αρβιντ Σουμπραμανιάν είναι εταίρος στο Brown University και στο Center for Global Development
* Ο Τζος Φέλμαν είναι διευθυντής στην JH Consulting
ΟΤ.https://www.ot.gr/2022/08/24/apopseis/experts/vioi-antithetoi-gia-kina-india/
