Το Δίκτυο Αρχιπέλαγος ανακοινώνει το νέο του πρότζεκτ «Ψηφιακές Κυκλάδες», το οποίο καταγράφει και αναδεικνύει φωνές των τοπικών κοινοτήτων, με σκοπό τη δημιουργία μιας δίγλωσσης (ΕΛ-ΑΓΓ) διαδικτυακής βάσης δεδομένων ανοικτής πρόσβασης για την πολιτιστική κληρονομιά των Κυκλάδων.
Βασιζόμενο στην ερευνητική και δημιουργική δραστηριότητα του οργανισμού σε έντεκα νησιά των Κυκλάδων, το έργο λειτουργεί ως κόμβος τεκμηρίωσης και διάδοσης τοπικών, λαϊκών και κοινοτικών συστημάτων γνώσης που έχουν τις ρίζες τους στις κυκλαδίτικες παραδόσεις. Θέτοντας τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ψηφιακή αλληλεπίδραση στο επίκεντρο ενός ανοικτού, συμμετοχικού και προσανατολισμένου στην κοινότητα εγχειρήματος, προβάλλει τη νεότερη πολιτιστική κληρονομιά της νησιωτικής Ελλάδας ως ένα ζωντανό κεφάλαιο με σημαντικές –αλλά ακόμη αναξιοποίητες– καλλιτεχνικές, δημιουργικές και ερευνητικές προοπτικές.
Το έργο «Ψηφιακές Κυκλάδες» υλοποιείται υπό την αιγίδα και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, καθώς και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής του Υπουργείου Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής.
Κύκλος εργαστηρίων σε πολλαπλές τοποθεσίες
Σε συνεργασία με τοπικούς φορείς και κοινότητες, το Δίκτυο Αρχιπέλαγος διοργανώνει τρία συμμετοχικά εργαστήρια καταγραφής και τεκμηρίωσης στην Αμοργό, τη Μήλο και τη Σύρο, προσκαλώντας κατοίκους, ερευνητές, μαθητές και ανθρώπους του πολιτισμού να συμβάλουν στη διαφύλαξη και την ανάδειξη της τοπικής κληρονομιάς. Κάθε εργαστήριο περιλαμβάνει μία ημέρα πρακτικής εκπαίδευσης και δύο συμπληρωματικές διαδικτυακές συνεδρίες. Η συμμετοχή είναι δωρεάν, με απαραίτητη προεγγραφή.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ
Εργαστήριο Ι: Αμοργός (Δεκέμβριος 2025) – Καταγραφή του φωτογραφικού αρχείου του Επαγγελματικού Συλλόγου Αλιέων «Χοζοβιώτισσα», σε συνεργασία με την Ιωαννίδειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Αμοργού.
Εργαστήριο ΙΙ: Μήλος (Μάρτιος 2026) – Καταγραφή φωτογραφικών και οπτικοακουστικών αρχείων που αφορούν τη μεταλλευτική ιστορία του νησιού, σε συνεργασία με το Εργατικό Κέντρο Μήλου και το Μεταλλευτικό Μουσείο Μήλου.
Εργαστήριο ΙΙΙ: Σύρος (Απρίλιος 2026) – Καταγραφή φωτογραφικών και οπτικοακουστικών αρχείων που αφορούν την ξυλοναυπηγική, σε συνεργασία με το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Τα εργαστήρια πραγματοποιούνται σε συνεργασία με τη ΒίκιΕλληνιστί, μια νεοσύστατη πρωτοβουλία που προωθεί την ελληνική παρουσία στη Βικιπαίδεια και τη συμμετοχική δημιουργία ελληνόγλωσσου και ελληνικού ενδιαφέροντος περιεχομένου.
Ένα ζωντανό αρχείο που διασυνδέει την τοπική γνώση με τα παγκόσμια δίκτυα
Οι «Ψηφιακές Κυκλάδες» εντάσσουν στις συλλογές του Δικτύου Αρχιπέλαγος δεδομένα πολιτιστικής κληρονομιάς που προέρχονται από τις τοπικές κοινότητες και τα συνδέουν με το Wikidata και το οικοσύστημα της Wikipedia. Μέσω αυτής της διασύνδεσης, η πολιτιστική κληρονομιά των Κυκλάδων γίνεται τμήμα των «παγκόσμιων ψηφιακών κοινών» (global digital commons), ενισχύοντας την ορατότητά της διεθνώς.
Η πλατφόρμα «Ψηφιακές Κυκλάδες», που θα παρουσιαστεί το 2026, ενοποιεί για πρώτη φορά τις οπτικοακουστικές συλλογές όλων των πρότζεκτ του Δικτύου Αρχιπέλαγος. Χάρη στη συγκέντρωση αυτών των αρχείων, η πλατφόρμα λειτουργεί ως κεντρικός κόμβος για την πολιτιστική και επιστημονική χαρτογράφηση των Κυκλάδων, καθιστώντας την τοπική γνώση προσβάσιμη σε παγκόσμιο επίπεδο.
*Κεντρική φωτογραφία κειμένου:
Ξυλοναυπηγική στο Ναυπηγείο «Ταρσανάς», Σύρος.
Φωτογραφία: Κώστας Δαμιανίδης.
Πηγή: Αθήνα 9,84
