Του Βασίλη Ταλαμαγκα
Παρατηρώντας τους εορτασμούς στην Μόσχα κάθε σκεπτόμενος πολίτης γυρίζει πισω στις 8 Μαΐου 1945, οπου η Ευρώπη —και μαζί της ολόκληρη η ανθρωπότητα— ανέπνευσε για πρώτη φορά μετά από έξι εφιαλτικά χρόνια. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, με τις αμέτρητες ανθρώπινες απώλειες, την τεράστια καταστροφή και την αβυσσαλέα βαρβαρότητα, έφτανε στο τέλος του. Η υπογραφή της άνευ όρων συνθηκολόγησης της ναζιστικής Γερμανίας δεν ήταν απλώς το τέλος ενός πολέμου· ήταν η αρχή μιας νέας εποχής με την ελπίδα πως τέτοια φρίκη δεν θα ξανασυμβεί.
Η μεταπολεμική περίοδος σφραγίστηκε από πρωτοβουλίες για τη θεμελίωση μιας πιο σταθερής και ειρηνικής διεθνούς τάξης. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ιδρύθηκε ακριβώς με αυτόν τον σκοπό: να αποτελέσει το θεσμικό ανάχωμα απέναντι στον πόλεμο, την αυθαιρεσία και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ήταν μια υπόσχεση προς τις μελλοντικές γενιές — ότι η θυσία εκατομμυρίων δεν θα ήταν μάταιη.
Ωστόσο, η παγκόσμια ειρήνη αποδείχθηκε εύθραυστη. Ο Ψυχρός Πόλεμος και οι περιφερειακές συγκρούσεις που ξέσπασαν τα επόμενα χρόνια απέδειξαν ότι η ειρήνη δεν είναι δεδομένη. Είναι ένα καθημερινό στοίχημα που απαιτεί διαρκή προσπάθεια, πολιτική βούληση και κοινωνική εγρήγορση.
Σήμερα, ο κόσμος μας μοιάζει πιο ασταθής από ποτέ. Πόλεμοι όπως εκείνοι στην Ουκρανία και τη Γάζα, οι απειλές από τον εξτρεμισμό, η αναβίωση εθνικιστικών και αυταρχικών ιδεολογιών, αλλά και οι παγκόσμιες προκλήσεις όπως η κλιματική κρίση και οι ανισότητες, μας υπενθυμίζουν ότι η ειρήνη είναι υπό διαρκή διαπραγμάτευση. Δεν είναι μια μόνιμη κατάσταση, αλλά μια εύθραυστη ισορροπία.
Η μνήμη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δεν πρέπει να περιορίζεται σε επετείους και λόγους. Πρέπει να είναι ζωντανή, ενεργή και διδακτική. Αν ξεχάσουμε πού οδηγεί ο φανατισμός, η αδιαφορία και η αποδόμηση των δημοκρατικών αξιών, τότε διακινδυνεύουμε να ξαναζήσουμε τα ίδια λάθη — ίσως με διαφορετική μορφή, αλλά με τις ίδιες τραγικές συνέπειες.
Η ειρήνη δεν είναι απλώς η απουσία πολέμου. Είναι ο σεβασμός στον άλλον, η υπεράσπιση των αδυνάτων, η διατήρηση του διαλόγου ακόμα και όταν όλα μοιάζουν σκοτεινά. Και αν υπάρχει ένα χρέος που μας κληροδότησαν οι επιζώντες του πολέμου, αυτό είναι να μη συμβιβαστούμε ποτέ με το σκοτάδι. Οποιαδήποτε άλλη δικαιολογία των Ευρωπαίων πολιτών ,ακόμα και τιμωρητικου χαρακτήρα με την ψήφο τους , προς την εκφυλισμένη Ευρωπαϊκή καθεστηκυία νομεγκλατουρα , μπορεί να οδηγήσει την Ευρώπη σε ιδιες καταστάσεις με εκείνες του παρελθόντος .
