Την ώρα που οι τιμές του φυσικού αερίου συνεχίζουν απρόσκοπτα την ανοδική πορεία τους για τρίτη συναπτή εβδομάδα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν μεταφέρει σε νέα ρωσική εταιρεία ένα σημαντικό κοίτασμα φυσικού αερίου, το λεγόμενο σχέδιο Σαχαλίνη 2. Πρόκειται για κοίτασμα της ρωσικής Απω Ανατολής, που αντιπροσωπεύει περίπου το 4% της παγκόσμιας προσφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Η κίνηση του Ρώσου προέδρου είναι πιθανόν να εξωθήσει σε αποχώρηση από την κοινοπραξία κάποια από τις εταιρείες του σχεδίου, με πιθανότερη υποψήφια για αποχώρηση τη Shell, η οποία έχει, πάντως, εκφράσει από τον Μάρτιο την πρόθεσή της να εκποιήσει το μερίδιό της στη Σαχαλίνη 2 και να αποχωρήσει από κάθε συνεργασία με τη Ρωσία.
Πρόκειται για το σχέδιο που ανέπτυξε προ 28 ετών η Gazprom με τη Shell και τις ιαπωνικές εταιρείες Mitsui και Mitsubishi. Το μερίδιο της Shell στην επένδυση ανέρχεται στο 27,5%, ενώ οι Mitsui και Mitsubishi έχουν μερίδια 12,5% και 10% αντιστοίχως. Ο ρωσικός κολοσσός της Gazprom, που ελέγχει το 50% του κοιτάσματος και του σχεδίου, μεταφέρεται αυτομάτως στο νέο σχήμα. Δεν ισχύει, όμως, το ίδιο για τις τρεις ξένες εταιρείες. Με τη μεταφορά του σημαντικού αυτού κοιτάσματος σε άλλη ρωσική εταιρεία, το Κρεμλίνο τούς δίνει προθεσμία ενός μηνός για να αποφασίσουν αν θα ενταχθούν στο νέο σχήμα ή θα αποχωρήσουν από την εταιρεία. Δεν κρύβει, άλλωστε, το ενδεχόμενο να μην αποζημιωθεί πλήρως όποια εταιρεία απομακρυνθεί από την κοινοπραξία. Στις αρχές της εβδομάδας ο Μπεν βαν Μπέρδεν, διευθύνων σύμβουλος του ενεργειακού κολοσσού, δήλωσε πως η Shell έχει σημειώσει πρόοδο στην προσπάθειά της να βρει αγοραστή για το μερίδιό της, το οποίο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της WoodMackenzie, είναι αξίας 4,1 δισ. δολ.
Στο μακροσκελέστατο προεδρικό διάταγμα ο Βλαντιμίρ Πούτιν επικαλείται τις κυρώσεις που έχει επιβάλει κατά της Ρωσίας η Δύση, και υποστηρίζει πως απειλούνται τα εθνικά και οικονομικά συμφέροντα της Ρωσίας και η ασφάλειά της. Η νέα κίνηση της Μόσχας εμπνέει πάντως ανησυχία, καθώς ο κόσμος αντιμετωπίζει την εκτόξευση των τιμών της ενέργειας και οποιαδήποτε προσπάθεια της Μόσχας να κατασχέσει ενεργειακά σχέδια κοινοπραξιών μπορεί να δώσει νέα ώθηση στις τιμές. Την ίδια στιγμή, βέβαια, πολλές δυτικές εταιρείες προσπαθούν, όπως ακριβώς και η Shell, να εκποιήσουν μερίδιά τους για να φύγουν από τη χώρα. Το πρόβλημα είναι όμως ότι υπάρχουν πολλά ενεργειακά σχέδια στη Ρωσία με σύνθετο ιδιοκτησιακό καθεστώς και δυτικές εταιρείες ανάμεσα στους ιδιοκτήτες τους. Ανάμεσά τους πρώτα απ’ όλα το σχέδιο άντλησης πετρελαίου Σαχαλίνη 1 και το Yamal, σχέδιο αγωγού LNG.
Σε ό,τι αφορά τις ιαπωνικές εταιρείες της κοινοπραξίας, η Mitsubishi δήλωσε ότι εξετάζει το θέμα από κοινού με τους εταίρους της στο σχέδιο Σαχαλίνη 2 αλλά και με την ιαπωνική κυβέρνηση, ενώ μέχρι στιγμής η παραγωγή στο επίμαχο σχέδιο συνεχίζεται. Ομοίως, εκπρόσωπος της Mitsui δήλωσε πως η εταιρεία εξετάζει την κατάσταση. Αν, πάντως, οι εταιρείες της κοινοπραξίας θελήσουν να λάβουν μέρος στο νέο σχήμα, θα χρειαστεί να αποδείξουν ότι έχουν έννομα δικαιώματα στην παλιά εταιρεία. Η τελική απόφαση για το κατά πόσον θα γίνουν δεκτές στο νέο σχήμα εναπόκειται, βέβαια, στη Μόσχα. Θα υπάρξει, άλλωστε, επιτροπή λογιστών που θα κρίνει τι είδους ζημίες προκάλεσαν οι κινήσεις των ξένων εταιρειών, οι οποίες και θα έχουν την υποχρέωση να καλύψουν το όποιο κόστος στη Ρωσία.
Σχολιάζοντας, όμως, αναλυτές της Jefferies Japan Ltd εξέφρασαν έντονη ανησυχία για «τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή η εξέλιξη για τους αγοραστές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στην Ιαπωνία». Η Ιαπωνία εισάγει από τη Ρωσία περίπου το 9% του LNG που χρησιμοποιεί και σχεδόν το σύνολο των εισαγωγών της προέρχεται από το κοίτασμα Σαχαλίνη 2. Για παράδειγμα, η εταιρεία Jera Co., κοινοπραξία που έχουν δημιουργήσει η Tokyo Electric Power Co. Holdings και η Chubu Electric Power Co., αγοράζει κάθε χρόνο 2 εκατ. τόνους LNG από τη Σαχαλίνη 2 μέσω μακροπρόθεσμων συμβολαίων.
Εκπρόσωπος της εταιρείας δήλωσε στο Bloomberg ότι έχει γνώση των εξελίξεων στο κοίτασμα και μελετάει τις επόμενες κινήσεις της. Την ίδια στιγμή, πάντως, η Korea Gas Corp., που αγοράζει κάθε χρόνο περίπου 1,5 εκατ. τόνους LNG, εξέφρασε την εκτίμηση ότι δεν υπάρξει καμία διακοπή στη ροή του καυσίμου, ούτε άλλο πρόβλημα. Εξάλλου, οι τιμές του φυσικού αερίου κατέγραφαν την πλέον παρατεταμένη περίοδο ανόδου μέσα στο έτος, με τα προθεσμιακά συμβόλαια να σημειώνουν χθες αύξηση 61%.
Πηγή: Bloomberg, Reuters, Financial Times
