Η ιστορία της Αριστεράς στην Ελλάδα είναι γεμάτη διασπάσεις, επανενώσεις, συντροφικά μαχαιρώματα και απρόσμενες πολιτικές επιστροφές. Το νέο τελευταίο κεφάλαιο γράφεται μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς. Δύο πολιτικοί χώροι που προήλθαν από την ίδια μήτρα, αλλά βρέθηκαν απέναντι λόγω συγκυριών και επιλογών. Τώρα όμως, ο φόβος του Αλέξη Τσίπρα που έρχεται με την δικια του πολιτική κίνηση, φαίνεται πως ανοίγει ξανά διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των δύο, δίαυλοι που εντάσσονται στον μηχανισμό της πολιτικής αυτοσυντήρησης .
Η εσωκομματική αναμέτρηση στον ΣΥΡΙΖΑ τον Σεπτέμβριο του 2023 ήταν ο καταλύτης. Ο Στέφανος Κασσελάκης, ένας πολιτικός “εκτός κομματικής παράδοσης”, νίκησε την Έφη Αχτσιόγλου και ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος. Ο τρόπος εκλογής του, η έλλειψη σαφούς ιδεολογικού στίγματος και η πολιτική του προσέγγιση , οδήγησαν πολλά ιστορικά στελέχη στην έξοδο.
Η αποχώρηση Αχτσιόγλου, Τσακαλώτου, Ηλιόπουλου, Σκουρλέτη , Βουτση και δεκάδων ακόμα στελεχών δεν ήταν απλή “απώλεια”. Ήταν ρήξη. Από αυτήν την αποχώρηση προέκυψε το Κόμμα της Νέας Αριστεράς, μια προσπάθεια να διασωθεί το ριζοσπαστικό, κινηματικό και πολιτικά συνεκτικό κομμάτι του πρώην ΣΥΡΙΖΑ.
Μετά την ήττα του Σ. Κασσελάκη στις ευρωεκλογές του 2024 και την αποχώρησή του από την αρχηγία, το κόμμα μπήκε σε περίοδο μεταβατικής ηγεσίας μέχρι που εξελέγη ο Σωκράτης Φαμελλος .
Ο σημερινος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε να ρίξει τους τόνους, να σταθεροποιήσει το κόμμα και να σταματήσει τη «μετακασελακική» αιμορραγία. Επανάφερε κάποια βασικά σημεία της παραδοσιακής αριστερής πολιτικής (εργασιακά, κοινωνικό κράτος, κ.λ.π. ), αλλά δεν μπόρεσε να εμπνεύσει ή να δημιουργήσει δυναμική επανεκκίνησης. Το σημαντικότερο: δεν κατάφερε να ανοίξει σοβαρό δίαυλο επικοινωνίας με το Κόμμα της Νέας Αριστεράς.
Το Κόμμα της Νέας Αριστεράς από την πλευρά του, παρά την στελεχιακή σύνθεση, δεν κατάφερε να ξεφύγει από την «εικόνα του αποκόμματος». Ο κόσμος της Αριστεράς το αντιμετώπισε άλλοτε με συμπάθεια, άλλοτε με καχυποψία, αλλά ποτέ με ενθουσιασμό. Οι εκλογικές δημοσκοπήσεις το εμφανίζουν συνεχώς σε χαμηλά ποσοστά και οι οργανωτικές του δομές μοιάζουν αδύναμες.
Εν μέσω όλων αυτών, ο Αλέξης Τσίπρας, που είχε αποχωρήσει μετά την εκλογική ήττα του 2023, παρέμενε σιωπηλός. Για μήνες παρακολουθούσε τις εξελίξεις χωρίς να παρεμβαίνει. Όμως όσο περνούσε ο καιρός, τόσο εντονότερα ακουγόταν το σενάριο της δικής του επιστροφής, είτε ως επικεφαλής ενός νέου σχήματος, είτε ως καταλύτης για τη συνένωση των διάσπαρτων δυνάμεων της Αριστεράς.
Ο Α. Τσίπρας έχει επίγνωση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει χάσει την ταυτότητά του και ότι η Νέα Αριστερά δεν κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει την απογοήτευση των προοδευτικών ψηφοφόρων. Ο ίδιος γνωρίζει ότι αποτελεί ακόμα ισχυρό πολιτικό brand στον συγκεκριμένο χώρο , αλλά και ότι χωρίς συμμαχίες δεν μπορεί να ξαναχτίσει τίποτα.
Ο φόβος είναι το κλειδί. Ο φόβος ότι η Αριστερά, διασπασμένη σε μικρά, ασύνδετα κομμάτια, θα γίνει σταδιακά εκλογικά αδιάφορη. Ότι δεν θα υπάρχει αξιόπιστη εναλλακτική στη κρατούσα πολιτική κατάσταση . Ότι οι προοδευτικοί πολίτες θα στραφούν στην αποχή ή στη λύση ανάγκης αλλων μικρότερων κομμάτων .
Αυτόν τον φόβο φαίνεται να μοιράζονται σήμερα, τόσο ο Σ. Φάμελλος όσο και οι επικεφαλής της Νέας Αριστεράς. Και σε αυτό το πλαίσιο, η ιδέα μιας πολιτικής σύγκλισης μπροστά και στον φόβο της έλευσης Α. Τσιπρα αρχίζει να φαντάζει λιγότερο απίθανη και περισσότερο αναγκαία.
Σύμφωνα με πληροφορίες που διαρρέουν, οι παρασκηνιακές επαφές γίνονται εδώ και καιρο ανάμεσα σε εκπροσώπους των δύο πλευρών, με στόχο είτε μια εκλογική συνεργασία είτε μια νέα πολιτική πλατφόρμα στο μέλλον .
Οι συζητήσεις περιλαμβάνουν:
– Δημιουργία νέου μετώπου της ριζοσπαστικής Αριστεράς, με διαφορετικό όνομα, χωρίς βαρίδια του παρελθόντος.
– Προγραμματικό μανιφέστο με σαφείς θέσεις για την κοινωνική δικαιοσύνη, τα εργασιακά, το περιβάλλον, την υγεία και την παιδεία.
– Κοινοβουλευτική συνεργασία που ήδη γίνεται .
Και οι δυο πλευρές πάντως , από εκεί που μεταξύ τους είχε επέλθει οριστική ρήξη μετά την απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής της Νέας Αριστεράς να μην συνεργαστεί ούτε κοινοβουλευτικά μόνο με το ΣΥΡΙΖΑ, στο πλαίσιο της στρατηγικής της συγκρότησης του περίφημου «λαϊκού μετώπου», πλέον δείχνουν ότι επικοινωνούν πολύ καλύτερα .
Στο παρασκήνιο τις τελευταίες ημέρες υπάρχει διαρκής κινητικότητα καθώς βουλευτές των δυο κομμάτων έχουν ανοίξει διαύλους επικοινωνίας και διαρκούς συνεννόησης.
Την τελευταία μάλιστα πρωτοβουλία για την επιστροφή της 13ης σύνταξης την γνώριζαν και τη χειρίστηκαν τον τελευταίο μήνα οι δυο πρόεδροι, οι γραμματείς των κοινοβουλευτικών ομάδων Καλαματιανός και Πέρκα, και επίσης η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου , ο Γιώργος Γαβρήλος και η Έφη Αχτσιόγλου.
Σύμφωνα με πληροφορίες στα σκαριά βρίσκονται και άλλες προσπάθειες συνεργασίας για κοινές ερωτήσεις, ακόμη και προτάσεις νόμου.
Πάντως η ιδέα μιας πολιτικής “επανένωσης” της Αριστεράς δεν είναι εύκολη. Υπάρχουν πληγές, προσωπικές πικρίες, στρατηγικές διαφωνίες και ανασφάλειες. Πολλά στελέχη της Νέας Αριστεράς δεν εμπιστεύονται τα στελέχη της Κουμουνδούρου , ενώ στον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν ακόμα δυνάμεις που βλέπουν τη Νέα Αριστερά ως “προδότες”.
Το δίλημμα είναι σαφές: ή θα ξανασμίξουν – με όρους πολιτικής και οργανωτικής ανανέωσης – ή θα σβήσουν χωριστά, ως μικρές υποσημειώσεις στην ιστορία της ελληνικής Αριστεράς.
.