Τα αστικά υδάτινα οικοσυστήματα, όπως ποτάμια και λίμνες, είναι ζωτικής σημασίας για τη
βιοποικιλότητα και την ποιότητα ζωής στις πόλεις. Απειλούνται από την ρύπανση και την
κλιματική αλλαγή, ενώ οι παραδοσιακές μέθοδοι παρακολούθησης είναι συχνά ακριβές,
χρονοβόρες και επεμβατικές. Η ερευνητική πρωτοβουλία OneAquaHealth
(https://www.oneaquahealth.eu/), βασισμένη στο ενιαίο πλαίσιο της ψηφιακής υγείας και
της έννοιας της «Ενιαίας Υγείας» (One Health), προωθεί καινοτόμες λύσεις για την
προστασία των υδάτινων σημείων αναψυχής, των μικρών ποταμών και ρυακιών στις
Ευρωπαϊκές πόλεις. Οι στόχοι της πρωτοβουλίας επικεντρώνονται στην πρόληψη, πρόβλεψη
και αντιμετώπιση πιθανών περιβαλλοντικών και υγειονομικών προβλημάτων που μπορεί να
προκύψουν σε αυτά τα σημαντικά οικοσυστήματα, τα οποία διαδραματίζουν καθοριστικό
ρόλο για την ανθρώπινη υγεία.
Ένας από τους βασικούς στόχους του έργου είναι η ενεργή συμμετοχή των πολιτών στην
παρακολούθηση και καταγραφή των αλλαγών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή
και την εντατική αστικοποίηση του τοπίου. Μέσω μιας καινοτόμου τεχνολογικής λύσης, οι
πολίτες μπορούν να καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους και να μοιράζονται δεδομένα με
τους επιστήμονες, συνοδευόμενα από φωτογραφίες, βίντεο και ήχους. Μια εύχρηστη
εφαρμογή κινητού επιτρέπει στους χρήστες να παρακολουθούν την «υγεία» των υδάτινων
πόρων της περιοχής τους. Επίσης, υπάρχει πρόσβαση μέσω διαδικτύου, διευρύνοντας τη
συνεργασία και την άμεση επικοινωνία με τους ειδικούς. Έτσι, η λύση παρέχει πολύτιμες
πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για την κατάσταση των υδάτινων πόρων και συμβάλλει
στον εντοπισμό προβλημάτων, όπως η μείωση της ποιότητας του νερού ή η υπερβολική
χρήση πόρων.
Η ενεργή συμμετοχή των πολιτών, με τη χρήση εύχρηστων και επιστημονικά πιστοποιημένων
εργαλείων συλλογής δεδομένων, προσφέρει πολύτιμη βοήθεια στην αντιμετώπιση των
επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Η άμεση προώθηση των πληροφοριών στις
επιστημονικές ομάδες διευκολύνει τον ταχύτερο εντοπισμό προβλημάτων και την εφαρμογή
ενός συντονισμένου πλαισίου δράσης, το οποίο είναι πλέον πιο αναγκαίο από ποτέ.
Η τεχνολογική δυνατότητα του έργου OneAquaHealth, που αναπτύχθηκε από Έλληνες
μηχανικούς, προετοιμάζεται να επεκταθεί και σε άλλους τομείς που σχετίζονται με τις
επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Παρόλο που δεν συμμετέχουν ελληνικές πόλεις ή
περιφέρειες στο συγκεκριμένο έργο, έχουν ξεκινήσει νέες πρωτοβουλίες για την εφαρμογή
των λύσεων με τη συμμετοχή πολιτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το έργο RESIST
(https://resist-project.eu/) στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ενώ
παράλληλα προετοιμάζονται νέες εφαρμογές για την περιοχή της Κρήτης
Παρουσίαση αποτελεσμάτων του έργου OneAquaHealth στο διεθνές συνέδριο
IGARSS 2024 (Αθήνα, Ιούλιος 2024)
