Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα μεταβεί σήμερα στον Λευκό Οίκο για μια κρίσιμη συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ, λίγες ώρες αφότου ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι συμφώνησε να πραγματοποιήσει νέα σύνοδο με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στη Βουδαπέστη, έπειτα από μια «πολύ παραγωγική» τηλεφωνική επικοινωνία.
Η προμήθεια πυραύλων Tomahawk στην Ουκρανία αναμένεται να κυριαρχήσει στην ατζέντα της επίσκεψης του Ουκρανού προέδρου. Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα αφήσει να εννοηθεί τις τελευταίες εβδομάδες ότι μπορεί να εγκρίνει την αποστολή Tomahawk, κάτι που θα προσέφερε στο Κίεβο το όπλο με το μεγαλύτερο βεληνεκές έως σήμερα — ικανό να πλήξει τη Μόσχα με ακρίβεια και καταστροφική ισχύ.
Ωστόσο, ο συμφιλιωτικός τόνος του Τραμπ μετά την τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πούτιν δημιουργεί αμφιβολίες για το ενδεχόμενο άμεσης στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία και αναζωπυρώνει τους φόβους της Ευρώπης για ενδεχόμενη υποχώρηση των ΗΠΑ απέναντι στη Μόσχα.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι ο Πούτιν «δεν χάρηκε» όταν του ανέφερε την πιθανότητα να παραδώσει στην Ουκρανία πυραύλους Tomahawk — οι οποίοι έχουν εμβέλεια έως και 1.500 μίλια (2.415 χιλιόμετρα) — αλλά στη συνέχεια άφησε να εννοηθεί ότι ίσως τελικά ο Ζελένσκι να μην τους λάβει, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να «εξαντλήσουν» τα δικά τους αποθέματα.
«Τους χρειαζόμαστε κι εμείς, οπότε δεν ξέρω τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Μετά τη μεσολάβησή του για την ειρηνευτική συμφωνία στη Γάζα, ο Τραμπ δείχνει αποφασισμένος να αξιοποιήσει τη διπλωματική δυναμική που δημιούργησε, αυξάνοντας την πίεση προς τη Μόσχα για τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η οποία διαρκεί πλέον τέσσερα χρόνια.
Παραμονή της επίσκεψης Ζελένσκι, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να συναντηθεί με τον Πούτιν στην πρωτεύουσα της Ουγγαρίας, σε ημερομηνία που δεν έχει ακόμη καθοριστεί, με στόχο τον τερματισμό του πολέμου. Οι δύο ηγέτες είχαν συναντηθεί τον Αύγουστο στην Αλάσκα, χωρίς να επιτευχθεί διπλωματική πρόοδος.
Στο παρελθόν, ο Τραμπ έχει θέσει προθεσμίες προς τη Μόσχα και έχει απειλήσει με συντριπτικές κυρώσεις την ρωσική οικονομία, ωστόσο κατέληγε να υποχωρεί, με τη στάση του να μαλακώνει ύστερα από κάθε επικοινωνία ή συνάντηση με τον Πούτιν.
Αν και η προμήθεια Tomahawk, που έχει ήδη προκαλέσει την ενόχληση του Κρεμλίνου, θα είχε ισχυρό συμβολισμό, οι διαθέσιμες ποσότητες είναι περιορισμένες — εκτιμώνται από ορισμένους ειδικούς σε μόλις 20 έως 50 πυραύλους.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο Τραμπ και ο Ζελένσκι επικοινώνησαν δύο φορές τηλεφωνικά, σε συνομιλίες που ο Ουκρανός πρόεδρος χαρακτήρισε «παραγωγικές» — μια εντυπωσιακή αντιστροφή του ψυχρού κλίματος που επικράτησε στη συνάντησή τους τον Φεβρουάριο.
Οι Tomahawk χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά το 1991 και εκτοξεύονται συνήθως από πλοία ή υποβρύχια, τα οποία η Ουκρανία δεν διαθέτει. Κοστίζουν περίπου 1,3 εκατομμύρια δολάρια ο καθένας και έχουν βεληνεκές που καλύπτει τη Μόσχα, ενώ διαθέτουν πολύ μεγαλύτερη καταστροφική ισχύ από τα drones μεγάλου βεληνεκούς.
Υπάρχει επίσης μια πιο πρόσφατη χερσαία εκδοχή, το σύστημα Typhon, πιο κατάλληλο για την Ουκρανία, αλλά οι εκτοξευτές του είναι ελάχιστοι. Ο αμερικανικός στρατός διαθέτει μόνο δύο, ενώ ένα άλλο, πιο ευέλικτο σύστημα, το X-Mav, παρουσιάστηκε πρόσφατα.
Ο Ρομπ Λι, ανώτερος ερευνητής του Foreign Policy Research Institute, δήλωσε: «Κατά την εκτίμησή μου, οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν μεγάλο απόθεμα Tomahawk. Υπάρχουν εκτοξευτές εδάφους, αλλά είναι ελάχιστοι».
Ο Ρώσος στρατιωτικός αναλυτής Πάβελ Λουζίν σημείωσε: «Το σύστημα Typhon είναι νέο και βρίσκεται ακόμη στη διαδικασία παραγωγής για τον αμερικανικό στρατό. Δεν είναι μόνο εκτοξευτής – περιλαμβάνει οχήματα μεταφοράς, επαναφόρτωσης και ειδικό κέντρο ελέγχου».
Τις τελευταίες εβδομάδες, η κυβέρνηση Τραμπ επέτρεψε επίσης τη διαμοίραση αμερικανικών πληροφοριών με την Ουκρανία, προκειμένου να εκτελεί στοχευμένες επιθέσεις κατά ρωσικών διυλιστηρίων χρησιμοποιώντας εγχώρια drones και πυραύλους Atacms που προμηθεύτηκε από τις ΗΠΑ. Οι επιθέσεις αυτές έχουν προκαλέσει ελλείψεις καυσίμων και απότομη αύξηση τιμών στη Ρωσία.
Πολιτικοί και ειδικοί θεωρούν ότι οι πύραυλοι κρουζ θα μπορούσαν να ενισχύσουν αυτή τη στρατηγική, αν και η αποτελεσματικότητά τους είναι μεγαλύτερη όταν εκτοξεύονται μαζικά, κάτι δύσκολο λόγω του περιορισμένου αριθμού.
Ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών Ράντεκ Σικόρσκι δήλωσε την Τρίτη ότι θα μπορούσαν να αποδειχθούν ιδιαίτερα αποτελεσματικοί, καθώς το μέγεθος της Ρωσίας καθιστά δύσκολη την πλήρη κάλυψη με αντιαεροπορικά συστήματα. Το Ινστιτούτο Μελετών Πολέμου εκτιμά ότι περίπου 1.900 ρωσικοί στρατιωτικοί στόχοι βρίσκονται εντός του βεληνεκούς της εκδοχής Tomahawk των 1.500 μιλίων.
Το βασικό ερώτημα, ωστόσο, είναι αν ο Τραμπ χρησιμοποιεί την υπόσχεση αποστολής Tomahawk ως μοχλό πίεσης προς τον Πούτιν, αποφεύγοντας στην πραγματικότητα μια κίνηση που θα μπορούσε να φέρει τις ΗΠΑ πιο κοντά σε άμεση αντιπαράθεση με έναν ηγέτη που εξακολουθεί να αποκαλεί «στενό φίλο».
Το Κρεμλίνο έχει προειδοποιήσει ότι η εκπαίδευση, η υλικοτεχνική υποστήριξη και οι πληροφορίες που θα απαιτηθούν από την Ουάσιγκτον για τη χρήση των Tomahawk θα ισοδυναμούν με άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο, ανατρέποντας την πρόοδο που – όπως υποστηρίζει η Μόσχα – έχει επιτευχθεί με την κυβέρνηση Τραμπ.
Καθώς έφτανε στην Ουάσιγκτον την Πέμπτη, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η Μόσχα «σπεύδει να επαναλάβει τον διάλογο μόλις ακούει τη λέξη Tomahawk».
Κάποιοι στη ρωσική πρωτεύουσα θεωρούν ότι οι δηλώσεις Τραμπ αποτελούν διαπραγματευτικό τέχνασμα για την άσκηση πίεσης στον Πούτιν — μια τακτική που, όπως λένε, δεν πρόκειται να τον ταράξει.
«Η Ρωσία το βλέπει ως μπλόφα από τον “μεγαλύτερο καλλιτέχνη του παραλόγου”… Η απειλή δεν είναι αξιόπιστη, αφού δεν υπάρχουν πρακτικοί τρόποι να γίνει σε επαρκή κλίμακα. Η Μόσχα θα το προσπεράσει αδιάφορα», δήλωσε ο πρώην Ρώσος διπλωμάτης Βλαντίμιρ Φρόλοφ.
Ωστόσο, το Κρεμλίνο τις τελευταίες ημέρες έχει υιοθετήσει την πιο σκληρή ρητορική του απέναντι στον Τραμπ από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του — μια εντυπωσιακή αλλαγή τόνου, δεδομένου ότι πολλοί στη Μόσχα ανέμεναν πως η Ουάσιγκτον θα προωθούσε μια συμφωνία για την Ουκρανία ευνοϊκή προς τη Ρωσία.
Ο Πούτιν προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα τις ΗΠΑ ότι η αποστολή Tomahawk θα σηματοδοτήσει «μια ποιοτικά νέα φάση κλιμάκωσης».
Την Πέμπτη, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ επανέλαβε την προειδοποίηση, δηλώνοντας στο κρατικό ραδιόφωνο Mayak ότι η παράδοση πυραύλων κρουζ στην Ουκρανία «θα οδηγήσει σε ένα ποιοτικά νέο επίπεδο κλιμάκωσης της σύγκρουσης» και πρόσθεσε: «Θα είναι ένα πολύ σοβαρό νέο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση».
Ένας πρώην ανώτατος Ρώσος αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας ανέφερε ότι η Μόσχα δεν ανησυχεί τόσο για τη στρατιωτική αποτελεσματικότητα των Tomahawk όσο για το μήνυμα που θα στείλει η παράδοσή τους.
«Η Μόσχα δεν πιστεύει ότι οι Tomahawk θα αλλάξουν δραματικά την κατάσταση στο πεδίο», είπε υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Αλλά θα είναι το πιο ξεκάθαρο σημάδι μέχρι στιγμής ότι ο Πούτιν χάνει τον Τραμπ — και αυτό τους ανησυχεί βαθιά. Η αποστολή τους θα περάσει μια “κόκκινη γραμμή”, μετά την οποία ο Τραμπ θα μπορούσε να αισθανθεί απελευθερωμένος να επεκτείνει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία».
Πηγή: theguardian.com
Πηγή: Αθήνα 9,84
