Σοβαρές ανησυχίες για την κατάσταση στην Ελλάδα το 2024, με αναφορές σε πιέσεις προς τον Τύπο, περιστατικά κακομεταχείρισης από τις αρχές, παρατεταμένη κράτηση αιτούντων άσυλο χωρίς κατηγορίες και ελλείψεις στην πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου, καταγράφει η ετήσια Έκθεση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ.
Η Έκθεση περιλαμβάνει μια σειρά από θεματικές ανά χώρα, για τις οποίες το Στέιτ Ντιπάρτμπεντ συντάσσει ξεχωριστή Έκθεση «για όλα τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών και για όλες τις χώρες που λαμβάνουν βοήθεια, σύμφωνα με τον Νόμο περί Εξωτερικής Βοήθειας του 1961 και τον Νόμο περί Εμπορίου του 1974», τις οποίες το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ υποβάλλει στο Κογκρέσο.
Όσον αφορά στην ελευθερία του Τύπου, η Έκθεση αναφέρει πως η κυβέρνηση σε γενικές γραμμές το 2024 σεβάστηκε αυτό το δικαίωμα, επισήμανε όμως πως «εγχώριοι και διεθνείς οργανισμοί ανέφεραν ότι οι δημοσιογράφοι και τα μέσα ενημέρωσης αντιμετώπιζαν πιέσεις να αποφύγουν την κριτική προς την κυβέρνηση ή την αποκάλυψη σκανδάλων».
Στην ενότητα “σωματικές επιθέσεις, φυλάκιση και πιέσεις” εντοπίζεται αναφορά στον πρώην Διευθυντή του γραφείου του Πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη, και την απόρριψη από πρωτοβάθμιο δικαστήριο της Αθήνας της αγωγής που είχε καταθέσει κατά αρκετών μέσων ενημέρωσης και δημοσιογράφων για συκοφαντική δυσφήμιση, μετά τα ρεπορτάζ τους για το σκάνδαλο των υποκλοπών. «Στην αγωγή του, την οποία το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου είχε χαρακτηρίσει “ένα εντυπωσιακό παράδειγμα στρατηγικής αγωγής κατά της δημόσιας συμμετοχής”, ο Δημητριάδης ισχυρίστηκε ότι έχασε τη δουλειά του και υπέστη βλάβη στη φήμη του λόγω των δημοσιευμάτων για το σκάνδαλο. Το δικαστήριο έκρινε ότι οι δημοσιεύσεις των δημοσιογράφων έγιναν προς το δημόσιο συμφέρον και δεν είχαν σκοπό να βλάψουν τη φήμη του Δημητριάδη» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Αναφορικά με τις παρενοχλήσεις ή τους εκφοβισμούς δημοσιογράφων στη χώρα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επικαλείται Έκθεση της ΕΕ για το Κράτος Δικαίου, τον Ιούλιο, στην οποία κατέγραψε επτά περιστατικά (είχαν καταγραφεί 16 περιστατικά το προηγούμενο έτος). «Σε κοινή δήλωσή τους, αρκετές οργανώσεις για την ελευθερία του Τύπου υποστήριξαν ότι η Έκθεση της ΕΕ ήταν παραπλανητική, υπερβολικά θετική και σε αντίθεση με “την ανησυχητική πραγματικότητα που βιώνουν οι δημοσιογράφοι, οι ακτιβιστές και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών”. Η δήλωση τόνιζε ότι η Έκθεση της ΕΕ θα ενθάρρυνε την κυβέρνηση να συνεχίσει την “καταστολή των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και της κοινωνίας των πολιτών”» σημειώνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και αναφέρεται στην επίθεση που δέχτηκε δημοσιογράφος κατά το ρεπορτάζ για την αυθαίρετη δόμηση:
«Στις 14 Μαΐου, η δημοσιογράφος Ρένα Κουβελιώτη δέχθηκε σωματική επίθεση από άγνωστο άτομο ενώ κάλυπτε ρεπορτάζ για αυθαίρετη δόμηση κοντά σε εργοτάξιο. Η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών κατήγγειλε το περιστατικό».
Περί κυβερνητικής λογοκρισίας, η Έκθεση ενώ αρχικά γράφει πως «η κυβέρνηση δεν λογόκρινε τα μέσα ενημέρωσης» επισημαίνει στη συνέχεια πως «τα μεγάλα Μέσα τείνουν να μην δημοσιεύουν ειδήσεις που παρουσιάζουν την κυβέρνηση με αρνητικό τρόπο, κάτι που ανθρωπιστικές οργανώσεις αποδίδουν σε πιέσεις από τους ιδιοκτήτες των μέσων, σε ανησυχίες για την ασφάλεια ή την εργασιακή ασφάλεια, ή στην ευαλωτότητα απέναντι στον ποινικό νόμο περί συκοφαντικής δυσφήμισης».
Για το ζήτημα της παρατεταμένης κράτησης χωρίς κατηγορίες, η Έκθεση αναφέρεται στην υπόθεση «36 Αιγύπτιων αιτούντων άσυλο», επιζώντες του ναυαγίου στην Πύλο, «που παρέμεναν κρατούμενοι για δύο μήνες στην Κόρινθο, παρά την έκκληση του Συνηγόρου του Πολίτη για την απελευθέρωσή τους τον Φλεβάρη του 2024». «Η ΜΚΟ Equal Rights Beyond Borders δήλωσε ότι μετά την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, αστυνομικοί πραγματοποίησαν σωματικές έρευνες και έρευνες στα δωμάτια των κρατουμένων, κάτι που η ΜΚΟ ερμήνευσε ως προσπάθεια εκφοβισμού τους» σημειώνει μεταξύ άλλων, η Έκθεση.
