Μια ξεχωριστή ομιλία στο Εθνικό Καποδιστριακο Πανεπιστήμιο Αθηνών .
Σοφία Μισακοβετς δημοσιογράφος
Αυτή τη στιγμή τα συναισθήματα μου είναι ανάμικτα
γιατί από την μια είμαι χαρούμενη που βρίσκομαι εδώ
,αναμεσά σε καταξιωμένους ανθρώπους ,διπλά στο
καθηγητή μου ,σε ένα χώρο που μου φέρνει όμορφες
ανάμνησης από τα φοιτητικά μου χρόνια…
και από την άλλη , είμαι συναισθηματικά πολύ
φορτισμένη γιατί θα μιλήσω για ένα θέμα που με
πονάει πολύ…
θα μιλήσω για τους πρόσφυγες συμπατριώτες μου…
για την ουκρανή μητέρα… που αναγκαστικε να φύγει
από την πατρίδα της… να αποχωριστεί τον σύζυγό και
τα πρόσωπα που αγαπούσε προκειμένου να σώσει την
ζωή του παιδιού της…
σχεδόν επτά μήνες η Ουκρανία δοκιμάζεται με το πιο
δύσκολο και σκληρό τρόπο ,και γραφεί την ιστορία της.
24/02/22…
μια ημερομηνία που δεν θα ξεχάσει κανένας
ουκρανός…
24/02/22…
Ημερομηνία εισβολής…
εισβολής της Ρωσίας στα ουκρανικά εδάφη…
Ημερομηνία έναρξης ενός παράλογου πολέμου…
ενός πολέμου που δεν περίμενε κανείς…
Ημερομηνία… όπου ξεκίνησε ο εφιάλτης για κάθε
πολίτη της Ουκρανίας.
Ημερομηνία… όπου ξεκίνησε η προσφυγική
μετανάστευση των ουκρανών…
Αρχικά θα πρέπει να σημειωθεί το πόσο αιφνιδιαστικέ
ο ουκρανικός λαός από της εισβολή της Ρωσίας…
Κανείς από την Ουκρανία δεν περίμενε την κήρυξη
πολέμου από την Ρωσία…
Και όταν ξεκίνησε ο πόλεμος κάνεις από την Ουκρανία
δεν περίμενε ότι θα διαρκέσει τόσο πολύ… και ότι θα
είναι τόσο σφοδρός… και καταστροφικός…
Και μάλιστα από έναν λαό με κοινές ρίζες και που
μιλάει μια γνώριμη γλώσσα σε αυτούς…
Όταν όμως οι οβίδες άρχισαν να καταστρέφουν τα
σπίτια τους… όταν είδαν τις κάνες των τανκ να τους
σημαδεύουν… όταν βγαίνοντας από τα καταφύγια
άρχισαν να βρίσκουν πώματα συμπατριωτών τους, που
βρήκαν έναν βίαιο θάνατο… τότε δεν είχαν άλλη
επιλογή από το να σώσουν τα παιδία τους…
Οι πρόσφυγες της Ουκρανίας χωρίζονται σε δυο
κατηγόριες.
Πρόσφυγες εσωτερική μετανάστευσης και πρόσφυγες
εξωτερικής μετανάστευσης.
Πρόσφυγες που βρήκαν καταφύγιο σε φίλους συγγενής
και γνωστούς εντός της χώρας… και σε πρόσφυγες που
κατέφυγαν πάλι σε φίλους συγγενής και γνωστούς
εκτός της χώρας… ή σε κοινωνικές δομές άλλων
κρατών…
Ο διεθνές οργανισμός μετανάστευσης μέχρι σήμερα
έχει καταγράψει ότι οι ίδιοι οι ουκρανοί που έχουν γίνει
πρόσφυγες στην ιδιά τους τη χωρά είναι περίπου 12
εκατ.
Ενώ οι πρόσφυγες που έχουν μεταναστεύσει σε άλλα
κράτη είναι περίπου 5,5 εκατ.
Ο πιο κοντινός προορισμός τους ήταν και είναι η
Πολωνία.
Η Πολωνία ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χωρά που δέχτηκε
τους πρόσφυγες, μετά ακολουθούν άλλες χώρες, όπως
η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία…
Πολύ λίγοι είναι αυτοί που διάλεξαν να πάνε προς την
Αμερική.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι το 90% των προσφύγων…
είναι γυναικόπαιδα…
Και αυτό… γιατί κανένας ουκρανός δεν έχει φύγει από
την πατρίδα του…
Αυτοί που φύγανε… ήταν η ουκρανή μητέρα με το
ανήλικο παιδί της… και με την προτροπή του πατέρα να
προσέχει το παιδί…
Αυτοί που φύγανε… ήταν τα ασυνόδευτα παιδία… γιατί
η μητέρα ένιωσε την υποχρέωση να μείνει πίσω
προκειμένου να φροντίσει τους ηλικιωμένους γονείς…
τους τραυματισμένους στρατιώτες…
Οι ουκρανοί είναι στην πατρίδα τους και πολεμούν…
Για το δικαίωμα στην ελευθερία… στην ανεξαρτησία…
στην αυτοδιάθεση…
Για τη δημοκρατία και τα ευρωπαϊκά ιδεώδη…
Αυτοί που φύγανε εκδιωχθήκαν από του ίδιος τους
ουκρανούς… και ήταν τα παιδία… το μέλλον της
Ουκρανίας… προκειμένου να σωθούν… με την
υπόσχεση της επιστροφής…
Της επιστροφής μετά από την νίκη… και την εκδίωξη
του καταπατητή…
Της επιστροφής σε μια ελεύθερη δημοκρατική χώρα…
Εδώ θα ήθελα να σας απαγγείλω κάποιους στοίχους
από το τραγούδι της Zoryana Krachkovska που έγραψε
με αφορμή τον πόλεμο και όπου περιγράφει κατά την
γνώμη μου, με αρκετά λυρικό τρόπο την κατάσταση…
5
«В одну сумку спакувати все життя
Притулити до себе плачуче дитя…
Рухатись вперед і не оглядатися.
Під свистом гармат в невідомість податися.»
«Συσκεύασες σε μια τσάντα όλη σου τη ζωή
Πήρες αγκαλιά το κλαμένο σου παιδί
Προχωράς μπροστά και πίσω δεν κοιτάς
Κάτω από τα σφυρίγματα των οπλών στο άγνωστο πας»
Από αυτούς τους ανθρώπους… σύμφωνα με στοιχεία
από το υπουργείο μετανάστευσης… οι 32 χιλιάδες
βρήκαν καταφύγιο στη Ελλάδα…
Κάποιοι από αυτούς βρίσκονται σε κοινωνικές δομές
υποδοχής προσφύγων… οι περισσότεροι όμως,
φιλοξενούνται από φίλους ή συγγενής που διαμένουν
στην Ελλάδα. Πρόκειται για ανθρώπου που είναι εδώ
από το 1991… μετά από την κατάρρευση της σοβιετικής
ένωσης… που ήρθαν στη Ελλάδα ως οικονομικοί
μετανάστες…
(από τότε η Ουκρανία προσπαθεί να απεξαρτηθεί από
την Ρωσία…)
Αυτό όμως είναι το λογικό… το αναμενόμενο…
Αυτό όμως που μου έκανε εξαιρετική εντύπωση… και
θα ήθελα να το επιβεβαιώσω… μέσα από την
προσωπική μου εμπειρία… είναι με το πόσο ζεστασιά,
συμπόνια και στοργή υποδέχτηκε ο Ελληνικός λαός του
πρόσφυγες από την Ουκρανία…
Δεν είναι λίγα τα σπίτια που φιλοξενούν μητέρες με τα
παιδία τους… δίνοντας τους αφιλόκερδός, στέγη και
τροφή…
Έχω τη εντύπωση πως ο λόγος δεν είναι πως απλά ο
Έλληνας είναι ένα φιλότιμος και φιλόξενος άνθρωπος…
Έχω την εντύπωση… πως ο ελληνικός λαός
συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο… γιατί ξέρει το τι
σημαίνει εισβολή και ξεριζωμός… πολλές γιαγιάδες… οι
οποίες φιλοξενούν οικογένειες προσφυγών… κάποιες
Κύπριες μάνες… μου μίλησαν για τη εισβολή των
τούρκων στη Κύπρο… καταλήγοντας στο συμπέρασμα
πως αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ…
Έχω την εντύπωση… πως ο ελληνικός λαός έχει στην
πλάτη του πολλές πίκρες και πολλά χρόνια ξεριζωμού…
όπως η εκδίωξη των Ποντίων από τον Εύξεινο Πόντο…
των Μικρασιατών από τα παράλιά της Μικράς Ασίας…
Την ίδια ευαισθησία διαπίστωσα και σε κυβερνητικό
επίπεδο…
Όλα τα υπουργεία κάνουν εξαιρετική δουλειά με όλα τα
ζητήματα που έχουν προκύψει με τον ερχομό των
προσφύγων, προσπαθώντας να βελτιώσουν και να
απλοποιήσουν όλες τις διαδικασίες για την ομαλή
ένταξή τους στην Ελλάδα, και οι πρόσφυγες να
συνεχίσουν την ζωή τους…
Για παράδειγμα , όταν επισκέφτηκα το υπουργείο
μετανάστευσης και ασύλου και μίλησα με την
διευθύντρια υποστήριξης στην κεντρική υπηρεσία του
ασύλου την κυρία Βασιλική Κακοσιμου, η ιδιά μου
τόνισε ότι η Ελλάδα για πρώτη φορά ενεργοποιεί την
επικουρική προσωρινή προστασία. Από το 2013 που
λειτουργεί η υπηρεσία τους ποτέ ξανά δεν χρειάστηκε
να την χρησιμοποιήσουν, είναι κάτι πολύ διαφορετικό
από το προσφυγικό και τη διεθνή προστασία.
Η επικουρική προστασία είναι μια διεθνής προστασία
για υπηκόους τρίτης χώρας οι οποίοι θα
αντιμετωπίσουν πραγματικό κίνδυνο να υποστούν
σοβαρή βλάβη εάν αυτοί επιστρέψουν στη χώρα
καταγωγής τους.
Από την 31 Μαρτίου που λειτουργεί η πλατφόρμα οι
πρόσφυγες κάνουν την εγγραφή και την ιδιά στιγμή
αποκτούν την προσωρινή κάρτα διαμονής και ιατρικής
κάλυψης.
Ανάλογη προσπάθεια κάνει και το υπουργείο παιδείας
με την μεταφορά των φοιτητών από τα ουκρανικά
πανεπιστήμια στο ελληνικά, με την προϋπόθεση να
είναι δημοσιά.
Τα παιδιά μπορούν εύκολα να γραφτούν στα ελληνικά
σχολεία.
Μίλησα με τον υφυπουργό παιδείας και θρησκευμάτων
τον κύριο Άγγελο Συριγο και με διαβεβαίωσε ότι από
μέρα σε μέρα θα βγει και η απόφαση για αναγνώριση
των πτυχίων ώστε οι επιστήμονες της Ουκρανίας να
μπορούν άμεσα να εργαστούν στο επάγγελμά τους.
Επίσης το υπουργείο μεταφορών δίνει δωρεάν
μεταφορά για τρεις μήνες στους πρόσφυγες σε όλα τα
μέσα μαζικής μεταφοράς και για τους ανθρώπους που
ήρθαν με τα αυτοκίνητα τους, τους παρέχει το
δικαίωμα για 6 μήνες να μετακινούνται στην Ελλάδα με
τα ουκρανικά διπλώματα οδήγησης.
Ακόμα, εταιρία κινητής τηλεφωνίας συμπάσχει με τους
ανθρώπους που αναγκαστήκαν να εγκαταλείψουν την
χωρά τους , και τους προσφέρει για 3 μήνες δωρεάν
ομιλία και ιντερνέτ.
Ωστόσο πρέπει κατά την γνώμη μου… επειδή κανείς δεν
ξέρει το πότε θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος… να γίνουν
κάποιες κινήσεις υποστήριξης των προσφύγων ακόμα…
Ίσως θα έπρεπε να οριστεί κάποιο Ευρωπαϊκό Κονδύλη
για την οικονομική υποστήριξη των προσφύγων.
Οι άνθρωποι που έφυγαν από τα σπίτια τους δεν έχουν
χρήματα, και όσοι έχουν είναι σε ουκρανικά νομίσματα
τα οποία έχουν μηδενική αξία στην Ευρώπη και κατ’
επέκταση στη Ελλάδα.
Επομένως μια χρηματική βοήθεια θα ήταν πάρα πολύ
σημαντική προκειμένου να μπορέσουν να σταθούν
αρχικά στα πόδια τους.
Ακόμα… δεν υπάρχουν κοινωνικές δομές φύλαξης ώστε
να μπορέσουν οι μητέρες να αφήσουν τα παιδία τους
προκειμένου να δουλέψουν… με αποτέλεσμα να
χάνουν ευκαιρίες για δουλειά…
Θα πρέπει επίσης…
….τουλάχιστον δεν έχει πέσει κάτι στη αντίληψή μου…
να υπάρχει ένα έλεγχος από κοινωνικούς λειτουργούς…
κατά την είσοδό τους στη χώρα… προκειμένου να
αποφευχθούν καταστάσεις εκμετάλλευσης αυτών των
γυναικών, δηλαδή φαινόμενα trafing.
Ένας πόλεμος είναι ένας πόλεμος .
Τα συμφέροντα είναι πολλά…
Ακόμα έχω στο μυαλό μου τα λόγια της ηλικιωμένης
κύπριας μάνας…
Πως αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ… και πως
αυτός που μπορεί… πάντα παίρνει αυτό που θέλει…
Θέλω να πιστεύω πως αυτό δεν θα επαληθευθεί με την
Ουκρανία… και ο πόλεμος να τελειώσει σύντομα
διώχνοντας τον καταπατητή από τα εδάφη μας…
Ο ουκρανικός λαός είναι ένα υπερήφανος λαός, που
μάχεται για τα ευρωπαϊκά ιδεώδη… με το που θα
τελειώσει ο πόλεμος, όλοι πρόσφυγες θα θέλουν να
επιστρέψουν στην χώρα του…
Όσο όμως θα χρειαστεί να μείνουν στην Ελλάδα ή σε
οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα… θέλουν να ζουν
με αξιοπρέπεια…
Ελπίζω… οι ευρωπαϊκές δομές να ανταποκριθούν
ανάλογα…
