Του Βασίλη Ταλαμαγκα
Η στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ έχει αναζωπυρώσει τους φόβους για ευρύτερη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή και έχει προκαλέσει ανησυχία στη διεθνή κοινότητα για το ενδεχόμενο κλιμάκωσης που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και σε παγκόσμια σύρραξη. Η ερώτηση που αιωρείται είναι: Πόσο κοντά είμαστε τελικά σε έναν παγκόσμιο πόλεμο;
Η ένταση Ιράν–Ισραήλ δεν είναι νέα, αλλά η τελευταία σύγκρουση ανέδειξε τη σοβαρότητα της κατάστασης. Οι επιθέσεις και αντεπιθέσεις μεταξύ των δύο χωρών, είτε άμεσα είτε μέσω πληρεξουσίων έχουν προκαλέσει ανησυχία για γενικευμένη πολεμική ανάφλεξη. Το Ιράν διαθέτει εκτεταμένο δίκτυο συμμάχων στην περιοχή, όπως η Χεζμπολάχ στον Λίβανο, οι Χούθι στην Υεμένη και πολιτοφυλακές στο Ιράκ και τη Συρία. Από την άλλη, το Ισραήλ υποστηρίζεται έντονα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και διαθέτει ένα από τα πιο προηγμένα στρατιωτικά οπλοστάσια στην περιοχή.
Η εμπλοκή των μεγάλων δυνάμεων αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Οι ΗΠΑ στηρίζουν σθεναρά το Ισραήλ, ενώ η Ρωσία και η Κίνα διατηρούν καλές σχέσεις με το Ιράν, ενισχύοντας τη γεωπολιτική πολυπλοκότητα. Εάν η ένταση ξεφύγει από τον έλεγχο, δεν αποκλείεται η άμεση στρατιωτική εμπλοκή τρίτων χωρών, ιδιαίτερα εάν απειληθούν στρατηγικά τους συμφέροντα ή συμμαχίες.
Ωστόσο, αν και η κατάσταση είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, απέχουμε ακόμα από έναν πλήρη παγκόσμιο πόλεμο. Οι μεγάλες δυνάμεις –παρά την εχθρότητα και τις αντιπαραθέσεις– φαίνεται ότι αποφεύγουν την άμεση εμπλοκή. Η διπλωματία, οι συμμαχίες και οι φόβοι για την απρόβλεπτη έκβαση μιας παγκόσμιας σύρραξης λειτουργούν προς το παρόν ως φραγμός.
Επιπλέον, η παγκόσμια οικονομία είναι σε εύθραυστη κατάσταση και ένα εκτεταμένο πολεμικό μέτωπο στη Μέση Ανατολή θα είχε καταστροφικές συνέπειες για τις αγορές ενέργειας και το εμπόριο. Αυτό εντείνει τις πιέσεις προς τις χώρες να επιλέξουν την αποκλιμάκωση, έστω κι αν τα συμφέροντα τους συγκρούονται.
Η σύγκρουση Ιράν–Ισραήλ πάντως αυξάνει την αστάθεια στη Μέση Ανατολή και θέτει τη διεθνή κοινότητα μπροστά στον κίνδυνο ευρύτερης ανάφλεξης. Ωστόσο, ο άμεσος κίνδυνος παγκόσμιου πολέμου αν για τους αναλυτές παραμένει περιορισμένος – προς το παρόν , εντούτοις το κλίμα που έχει διαμορφωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο με τις ισορροπίες στα διάφορα κέντρα εξουσίας να έχουν διαφοροποιηθεί , αφήνουν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά .Το σκηνικο είναι περίπλοκο και για ένα ακόμα λογο .
Γιατί κανείς δεν μπορεί να ελέγξει τους προβοκάτορες .
Η διατήρηση της ειρήνης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διπλωματική ικανότητα των ισχυρών δυνάμεων και τη βούλησή τους να αποτρέψουν μια νέα παγκόσμια καταστροφή.
