Τον κώδωνα του κινδύνου για το επίπεδο της εκπαίδευσης στην Ελλάδα κρούουν τα αποτελέσματα διαγνωσιμού PISA που διοργάνωσε ο ΟΟΣΑ.
Οι επιδόσεις των ελλήνων 15χρονων μαθητών μειώθηκαν την τελευταία δεκαετία κατά περισσότερες από 20 μονάδες, στα μαθηματικά, την κατανόηση κειμένου και τις φυσικές επιστήμες σημειώνοντας αρνητικό ρεκόρ και δικαίως προβληματίζουν για το τι ακριβώς συμβαίνει στα Γυμνάσια και τα Λύκεια της χώρας.
Δυστυχώς, πτωτικά ήταν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού PISA που καταγράφηκαν και στις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ και φυσικά εγείρονται σειρά προληματισμών για το παγκόσμιο εκπαιδευτικό γίγνεσθαι.
Στα μαθηματικά, τη δεξιότητα στην οποία εστίασε ο διαγωνισμός του 2020, η μέση επίδοση των ελλήνων ήταν 430 μονάδες, έναντι ενός μέσου όρου 472 μονάδων στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Στην κατανόηση κειμένου, δεξιότητα στην οποία είχε εστιάσει ο διαγωνισμός του 2018, η μέση επίδοση ήταν 438 μονάδες, έναντι ενός μέσου όρου 476 μονάδων στον ΟΟΣΑ.
Στις φυσικές επιστήμες, τέλος, η μέση επίδοση ήταν 441 μονάδες, έναντι ενός μέσου όρου 485 μονάδων στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Μεταξύ των 81 χωρών/οικονομιών που συμμετείχαν στον διαγωνισμό, η χώρα μας κατετάγη στην 44η, την 41η και την 44η θέση αντίστοιχα.
Μόνο το 53% των ελλήνων μαθητών εξασφάλισε τουλάχιστον ένα στοιχειώδες επίπεδο επάρκειας 2 στα μαθηματικά, έναντι ενός μέσου όρου 69% στον ΟΟΣΑ, ενώ μόλις ένα 2% (έναντι ενός μέσου όρου 9%) είχε κορυφαίες επιδόσεις, που σημαίνει ότι εξασφάλισε ένα επίπεδο επάρκειας 5 ή 6.
Ενα από τα ελάχιστα θετικά που προκύπτουν από την έρευνα στην Ελλάδα είναι πως οι σχολικές ανισότητες είναι μικρότερες σε σύγκριση με άλλες χώρες.
Οι μαθητές που θεωρούνται κοινωνικοοικονομικά προνομιούχοι (το κορυφαίο 25% όσον αφορά την κοινωνικοοικονομική κατάσταση) ξεπέρασαν στα μαθηματικά τους μη προνομιούχους μαθητές (το χαμηλότερο 25%) κατά 76 μονάδες, ενώ η μέση διαφορά στις χώρες του ΟΟΣΑ ήταν 93 μονάδες.
Και οι επιδόσεις μεταξύ αγοριών και κοριτσιών στα μαθηματικά ήταν παρόμοιες, ενώ σε άλλες 40 χώρες και οικονομίες τα αγόρια ξεπέρασαν τα κορίτσια.
Τα κορίτσια κατανοούν το κείμενο καλύτερα από τα αγόρια σε συντριπτική πλειοψηφία παγκοσμίως
Σε ό,τι αφορά όμως την κατανόηση κειμένου, τα κορίτσια ξεπέρασαν στην Ελλάδα τα αγόρια κατά 25 μονάδες – μία τάση που παρατηρήθηκε σχεδόν στο σύνολο των χωρών του διαγνωισμού της PISA και συγκεκριμένα στις 79 από τις 81 χώρες/οικονομίες που συμμετείχαν.
Εστιάζοντας στις επιπτώσεις της πανδημίας, ένα 69% των ελλήνων μαθητών ανέφερε πως το σχολείο τους έκλεισε λόγω της Covid-19 για περισσότερους από τρεις μήνες, έναντι ενός αντίστοιχου μέσου όρου 51% στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Τα συνολικά αποτελέσματα του PISA, βέβαια, δεν δείχνουν ξεκάθαρη διαφορά στις επιδόσεις ανάμεσα στα εκπαιδευτικά συστήματα που βίωσαν περιορισμένης διάρκειας κλείσιμο των σχολείων και εκείνα που βίωσαν κλείσιμο μεγαλύτερης διάρκειας.
Νοσεί η τηλεκπαίδευση και η ψηφιακή μάθηση στην Ελλάδα
Τα σχολεία της Ελλάδας, πριν από την πανδημία ήταν χειρότερα προετοιμασμένα για τηλεκπαίδευση σε σύγκριση με πολλές άλλες χώρες (72η θέση μεταξύ 77 χωρών και οικονομιών) και παρέμειναν χειρότερα προετοιμασμένα για ψηφιακή μάθηση και μετά την πανδημία (69η θέση μεταξύ 70 χωρών και οικονομιών).
Διπλασιάστηκαν οι ελλείψεις σε διδακτικό προσωπικό
Ενα 54% των 15χρονων μαθητών στην Ελλάδα φοιτούσε το 2022 σε σχολείο ο διευθυντής του οποίου ανέφερε πως η ικανότητά του να παρέχει διδασκαλία παρεμποδιζόταν από την έλλειψη διδασκαλικού προσωπικού – το αντίστοιχο ποσοστό το 2018 ήταν 26%.
Επίσης, μόνο ένα 46% των μαθητών ανέφερε πως δείχνει ο καθηγητής ενδιαφέρον για τη μάθηση κάθε μαθητή στα περισσότερα μαθήματα μαθηματικών (μέσος όρος ΟΟΣΑ: 63%), ενώ μόνο το 57% ανέφερε πως ο καθηγητής προσφέρει επιπλέον βοήθεια στους μαθητές που τη χρειάζονται (μέσος όρος ΟΟΣΑ: 70%).
Η χρήση ψηφιακών συσκευών και η αδυναμία συγκέντρωσης
Οι μαθητές μελετούν τα μαθηματικά σε ένα κλίμα ελλειπούς πειθαρχίας και συγκέντρωσης που φυσιά δεν ευνοεί τη μάθηση:
Ετσι, ένα 35% των μαθητών ανέφερε πως δεν μπορεί να εργαστεί σωστά στα περισσότερα ή και όλα τα μαθήματα (μέσος όρος ΟΟΣΑ: 23%),
– ένα 43% είπε πως δεν ακούει αυτά που λέει ο καθηγητής (μέσος όρος ΟΟΣΑ: 30%),
– ένα 38% είπε ότι η προσοχή του αποπάται από τη χρήση ψηφιακών συσκευών (μέσος όρος ΟΟΣΑ: 30%)
-ένα 33% είπε ότι η προσοχή του αποσπάται εξαιτίας της χρήσης ψηφιακών συσκευών από άλλους μαθητές (μέσος όρος ΟΟΣΑ: 25%).
Κατά μέσο όρο, μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, οι μαθητές τείνουν λιγότερο να αναφέρουν ότι αποσπάται η προσοχή τους από τη χρήση ψηφιακών συσκευών όταν απαγορεύεται η χρήση κινητών τηλεφώνων εντός του σχολείου.
