Η κλιμάκωση ή αλλιώς η ραγδαία αύξηση του αριθμού των νόμιμων (με εισαγγελική έγκριση εννοώ) παρακολουθήσεων εξηγείται επισήμως με όρους εθνικής ασφάλειας γεωπολιτικών αλλαγών π.χ το μεταναστευτικό. Το αριθμητικό δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Το κυριότερο είναι η αδυναμία να πειστεί το απλός πολίτης ότι όλα αυτά γίνονται πράγματι για λόγους εθνικής ασφάλειας. Η διαχρονική δηλαδή θεσμική αναξιοπιστία
Τα στοιχεία – όπως τα παρουσίασε η Εναλλακτική Παρέμβαση Δικηγόρων με πηγή την ΑΔΑΕ – είναι ενδεικτικά: Νόμιμες – με την έννοια της εισαγγελικής έγκρισης- παρακολουθήσεις για λόγους εθνικής ασφάλειας ασφάλειας γίνονταν πάντα. Με μια διαφορά: Από 406 το 2005, έγιναν 11.113 το 2018 και 15.475 το 2021.
Οι παρακολουθήσεις αυτές είναι νόμιμες, κατά την έννοια ότι έχουν το μανδύα της νομιμοφάνειας αφού εγκρίνονται από τον εντεταλμένο στην ΕΥΠ εισαγγελέα Εφετών (παλαιότερα προβλεπόταν η έγκριση και από δεύτερο εισαγγελικό λειτουργό, η διάταξη καταργήθηκε το 2018 και επανέρχεται τώρα με την τελευταία ΠΝΠ) ως ασφαλιστική δικλείδα.
Η διάταξη αυτή (για δεύτερη εισαγγελική έγκριση) καταργήθηκε το 2018 ως μη έχουσα ουσία. Περιγράφω όπως μου το μετέφερε έμπειρη δικαστική πηγή: “Πήγαιναν κάθε μεσημέρι στην Εισαγγελία Εφετών 30-40 αιτήματα άρσης απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας, πόυ ειχε ήδη εγκρίνει ο εισαγγελέας της ΕΥΠ. Δηλαδή πόσο χρόνο πιστεύεις ότι είχε ο εισαγγελέας για να ελέγξει; Ήταν μια τυπική διαδικασία, ουδείς έλεγχε την ουσία”. Σε αυτό προσθέστε και μια άλλη παράμετρο. Πως στις περιπτώσεις άρσης για λόγους εθνικής ασφάλειας η αναγραφή του ονόματος του παρακολουθούμενου δεν είναι υποχρεωτική αφού σύμφωνα με το άρθρο 5 του νόμου 2225/1994 “η διάταξη που επιβάλλει την άρση του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας σύμφωνα με το άρθρο 3 του παρόντος νόμου περιέχει τα ακόλουθα στοιχεία:
α) το όργανο που διατάσσει την άρση,
β) τη δημόσια αρχή ή τον εισαγγελέα ήτον ανακριτή που ζητούν την επιβολή της άρσης,
γ) το σκοπό της επιβολής της άρσης,
δ) τα μέσα ανταπόκρισης ή επικοινωνίας στα οποία επιβάλλεται η άρση,
ε) την εδαφική έκταση εφαρμογής και τη χρονική διάρκεια της άρσης, στ) την ημερομηνία έκδοσης της διάταξης”.
Εν ολίγοις δεν είναι υποχρεωτικό να αναγράφει το όνομα του παρακολουθούμενου. Σκεφτείτε τη σκηνή: “Μια στοίβα με τηλέφωνα που δεν περιέχουν ονόματα και έναν εισαγγελέα να το διεκπεραιώνει με ταχύτητα για να προλάβει την γραμματεία, χωρίς ουσιαστικό έλεγχο”.
Και ερωτάται: Αυτή η ραγδαία αύξηση του αριθμού των παρακολουθούμενων δεν προβλημάτιζε την εισαγγελική αρχή;
“Από το 2010 και μετά που άρχισε η ραγδαία αύξηση προφανώς και απασχόλησε. Μάλιστα έγιναν και σχετικές συζητήσεις. Κυρίως μετά το 2015 με την αύξηση του μεταναστευτικών ροών ήταν λογικό να αυξηθούν τα αιτήματα. Όμως και πάλι το ζήτημα υπήρχε. Ο αριθμός ήταν μεγάλος. Όπως συνέχιζε να υπάρχει κι ένα πρόβλημα. Αν δεν ενέκρινε ο εισαγγελέας ένα αίτημα παρακολούθησης για λόγους εθνικής ασφαλείας και μετά αυτό το πρόσωπο έκανε ένα αδίκημα σε βάρος της πατρίδας ; Μια ενέργεια μαζική; Ποια η θέση της Εισαγγελίας;”.
Κι αν όλα αυτά- υπόθεση εργασίας- είναι κατανοητά: Τι εθνική διακινδύνευση περιείχε η απόρριψη από την αρμόδια εισαγγελέα του αιτήματος για να παρακολουθηθεί ένας Έλληνας ευρωβουλευτής;
Γιατί αδυνατώ να φανταστώ πως η αρμόδια εισαγγελική αρχή που υπέγραψε την άρση του απορρήτου του μετέπειτα προέδρου του ΠΑΣΟΚ δεν ενημερώθηκε για το όνομα του παρακολουθούμενου από τις υπηρεσίες της ΕΥΠ. Πως δεν επισημάνθηκε ποιος είναι και απλώς υπέγραψε την άρση με βάση έναν τηλεφωνικό αριθμό.
Που κατατείνουν όλα αυτά; Πως προφανώς παρακολουθήσεις για λόγους εθνικής ασφάλειας γίνονταν, γίνονται και θα γίνονται. Το προβληματικό είναι όταν αυτές αφορούν πολιτικούς αντιπάλους ή δημοσιογράφους. Γιατί ο κόσμος που έχει μνήμη και κριτήριο, αντιλαμβάνεται την ανάγκη της εθνικής ασφάλειας, αλλά θυμάται και εποχές που αυτές οι παρακολουθήσεις ήταν μέσο πολιτικής εξόντωσης αντιπάλων ή φίμωσης δημοσιογράφων. Και αν δεχτώ – υπόθεση εργασίας και πάλι- ως καλόπιστες τις διαβεβαιώσεις για εθνικούς λόγους κλπ (που στην περίπτωση Ανδρουλάκη ο ίδιος ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε λάθος) είναι προφανές πως η πάγια θεσμική (αν)αξιοπιστία του συστήματος εξουσίας της χώρας, δεν αφήνει περιθώρια για καλοπροαίρετες σκέψεις. Η μόνη λύση είναι η πλήρης διαφώτιση των γεγονότων. Χωρίς σκιές και αναπάντητα ερωτήματα…
