Ειδική αναφορά στο πρόβλημα στέγασης στην Ελλάδα έκανε η κορυφαία γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt.
Μάλιστα, η εφημερίδα του βαθέως Γερμανικού κράτους όχι μόνο περιγράφει αυτό το πρόβλημα (δηλαδή της στέγασης) αλλά εκτιμά πως αυτό είναι τόσο οξύ που απειλεί την πολιτική σταθερότητα στη χώρα.
Το δημοσίευμα σημειώνει πως «η Ελλάδα, κάποτε υποψήφια για πτώχευση, λαμβάνει σήμερα σημαντική αναγνώριση. Στην εαρινή της έκθεση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επαινεί την επιτυχία της κυβέρνησης της Αθήνας στην εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών και στη μείωση του χρέους. Η επενδυτική τράπεζα Morgan Stanley προβλέπει επίσης ισχυρή αύξηση του ελληνικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) κατά 2,2%.
Ωστόσο, οι αναλυτές της τράπεζας βλέπουν επίσης μια απειλή για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας: την έλλειψη στέγης. Αυτό οδηγεί σε αύξηση των ενοικίων, οδηγώντας έτσι τον πληθωρισμό, μειώνοντας το διαθέσιμο εισόδημα και μειώνοντας το ήδη αρνητικό ποσοστό αποταμίευσης».
Η Handelsblatt τονίζει πως «σε μια μελέτη της ελληνικής Alpha Bank για την αγορά κατοικίας, το 54% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι είναι «αδύνατο» για αυτούς να αγοράσουν το δικό τους σπίτι. Το 68% περιγράφουν τα ενοίκια ως «απρόσιτα».
«Η έλλειψη στέγης δεν έχει μόνο οικονομικές επιπτώσεις. Αρχίζει επίσης να αποσταθεροποιεί το πολιτικό σύστημα. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, η υποστήριξη για τα αριστερά και τα δεξιά λαϊκιστικά κόμματα αυξάνεται απότομα. Η κυβέρνηση του συντηρητικού πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 2019, δέχεται πιέσεις», σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα.
Η Handelsblatt εξηγεί πως «σύμφωνα με υπολογισμούς της Κεντρικής Τράπεζας της Ελλάδας, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 72,7% σε εθνικό επίπεδο μεταξύ 2017 και τέλους 2024. Στην πρωτεύουσα της Αττικής, το ποσοστό έφτασε το 92%. Μόνο τα τελευταία δύο χρόνια, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 22,6%. Το πρώτο τρίμηνο του 2025, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 8,8% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Το πρόγραμμα Golden Visa έχει αποτελέσει παράγοντα που επηρεάζει τις τιμές τα τελευταία χρόνια. Υπόσχεται στους πλούσιους αλλοδαπούς εκτός ΕΕ άδεια παραμονής όταν αγοράζουν ακίνητα».
«Τα ενοίκια αυξάνονται μαζί με τις τιμές των ακινήτων. Έχουν σχεδόν διπλασιαστεί κατά μέσο όρο σε όλη τη χώρα από το 2017. Τον Μάρτιο του 2025, τα ενοίκια στην Ελλάδα ήταν 10,5% υψηλότερα από το προηγούμενο έτος – τέσσερις φορές το ποσοστό πληθωρισμού. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Eurostat, τα ιδιωτικά νοικοκυριά στην Ελλάδα δαπανούν κατά μέσο όρο 35,2% του εισοδήματός τους για κατοικίες, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ. Ο μέσος όρος για τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ είναι 19,7%», αναφέρει το ίδιο δημοσίευμα.
Η Handelsblatt τονίζει πως «ο λόγος για την αύξηση των τιμών των ακινήτων και τα υψηλά ενοίκια είναι η έλλειψη κατοικιών. Σύμφωνα με μελέτη της Τράπεζας Πειραιώς, η Ελλάδα έχει έλλειψη 212.000 διαμερισμάτων. Αυτό είναι κυρίως μια όψιμη συνέπεια της κρίσης δημόσιου χρέους της δεκαετίας του 2010, η οποία βύθισε την Ελλάδα στη βαθύτερη και μακρύτερη ύφεση στην μεταπολεμική ιστορία.
Οι τιμές των ακινήτων μειώθηκαν κατά μέσο όρο κατά 40% και η κατασκευαστική δραστηριότητα μειώθηκε σημαντικά. Σύμφωνα με την στατιστική υπηρεσία ΕΛΣΤΑΤ, 304.000 νέα διαμερίσματα ολοκληρώθηκαν στην πρωτεύουσα της Αττικής μεταξύ 2001 και 2010. Από το 2011 έως το 2020, ο αριθμός ήταν μόλις 48.600.
Οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις αποτελούν μια άλλη αιτία της έλλειψης στέγης. Όλο και περισσότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων ενοικιάζουν τα διαμερίσματά τους σε τουρίστες σε ημερήσια ή εβδομαδιαία βάση. Σύμφωνα με το ινστιτούτο τουριστικής έρευνας Insete, 232.196 διαμερίσματα με 1,02 εκατομμύρια κλίνες ενοικιάστηκαν για βραχυπρόθεσμες μισθώσεις το περασμένο καλοκαίρι.
Ένα άλλο πρόβλημα είναι το υψηλό ποσοστό κενών κατοικιών. Μόνο στην Αττική, 526.154 διαμερίσματα είναι κενά, το ένα τέταρτο του συνολικού αποθέματος κατοικιών. Πρόκειται κυρίως για παλαιότερα κτίρια που δεν είναι άμεσα ενοικιάσιμα λόγω της κακής τους κατάστασης».
Η ίδια πηγή αναφέρει πως «σύμφωνα με υπολογισμούς της πύλης ακινήτων Spitogatos, ένα διαμέρισμα 100 τετραγωνικών μέτρων στην Αθήνα κοστίζει κατά μέσο όρο 1.125 ευρώ σε ενοίκιο. Συγκριτικά, το μέσο ακαθάριστο εισόδημα πέρυσι ήταν 1.342 ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 30% των οικογενειών που ενοικιάζουν διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας.
Ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης έχει αναγνωρίσει τον πολιτικό επείγοντα χαρακτήρα της στεγαστικής κρίσης. «Γνωρίζουμε ότι πρόκειται για ένα σημαντικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε», είπε. «Μια συνεκτική στεγαστική πολιτική είναι επομένως η κεντρική μας προτεραιότητα».
Για να μετριαστεί η έλλειψη στέγης, τα άτομα με χαμηλό εισόδημα λαμβάνουν μηνιαία επιδότηση ενοικίου από την κυβέρνηση κάθε Νοέμβριο. Οι φορολογικές ελαφρύνσεις αποσκοπούν στο να δώσουν κίνητρα στους ιδιοκτήτες ακινήτων να ενοικιάζουν κενές κατοικίες. Ωστόσο, η κυβέρνηση εξετάζει υψηλότερους φόρους ακίνητης περιουσίας για κενά διαμερίσματα. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση επιδοτεί τις ανακαινίσεις. Νέες βραχυπρόθεσμες μισθώσεις δεν εγκρίνονται πλέον στην Αθήνα. Η κυβέρνηση αύξησε το ελάχιστο ποσό επένδυσης για τις Golden Visas από τα αρχικά 250.000 ευρώ σε 800.000 ευρώ. Οι επιδοτήσεις κρατικών δανείων αποσκοπούν στο να βοηθήσουν τις νέες οικογένειες να αποκτήσουν τα δικά τους σπίτια».
Η γερμανική εφημερίδα σημειώνει πως «το αν και πόσο γρήγορα θα τεθούν σε ισχύ τα μέτρα είναι αβέβαιο. Ο Μητσοτάκης δεν έχει πολύ χρόνο. Ένα νέο κοινοβούλιο θα εκλεγεί το αργότερο το καλοκαίρι του 2027. Ο πληθωρισμός είναι το πιο συχνά αναφερόμενο πρόβλημα σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Σε έρευνα που διεξήχθη την περασμένη εβδομάδα από το Ινστιτούτο Ανάλυσης Metron, το 69% των ερωτηθέντων αξιολόγησε την απόδοση της κυβέρνησης ως «αρνητική». Το 46% βλέπει τις επόμενες εκλογές ως ευκαιρία για «ψήφο διαμαρτυρίας».
