Η πρόσφατη συμφωνία για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας σηματοδοτεί μια σημαντική καμπή στην ελληνική αγορά εργασίας, επαναφέροντας στο προσκήνιο τον ρόλο του κοινωνικού διαλόγου και της θεσμικής προστασίας των εργαζομένων. Μετά από μια μακρά περίοδο απορρύθμισης, η οποία επιταχύνθηκε ιδιαίτερα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, η νέα συμφωνία επιχειρεί να αποκαταστήσει την ισορροπία ανάμεσα στην ευελιξία των επιχειρήσεων και στην ανάγκη διασφάλισης αξιοπρεπών όρων εργασίας.
Έτσι μπαίνει ένα τέλος στους μνημονιακούς περιορισμούς για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, έπειτα από επτά μήνες διαβούλευσης, μεταξύ του Υπουργείου Εργασίας και όλων των εθνικών κοινωνικών εταίρων σηματοδοτώντας μαυτον τον τρόπο «μια νέα εποχή κοινωνικού διαλόγου και συλλογικών διαπραγματεύσεων στη χώρα», όπως ανέφερε η υπουργός εργασίας Νίκη Κεραμεως.
Παράλληλα, το Υπουργείο απάντησε σε μια σειρά ερωτήσεων που ακούγονται στον δημόσιο διάλογο .
– Τι είναι η Ατομική και τι η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ); Ποια είναι η διαφορά τους;
Η Ατομική Σύμβαση Εργασίας υπογράφεται ανάμεσα σε έναν εργαζόμενο και έναν εργοδότη.
Η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ) υπογράφεται από οργανώσεις εργαζομένων και οργανώσεις εργοδοτών (ή εργοδότη) και καθορίζει μισθούς, ωράρια, άδειες και γενικά τους βασικούς όρους για όλους όσοι καλύπτονται από αυτήν.
Τι σημαίνει για τον εργαζόμενο:
Η ατομική σύμβαση μπορεί μόνο να βελτιώσει τους όρους της ΣΣΕ, όχι να τους μειώσει. Η ΣΣΕ λειτουργεί ως «δίχτυ ασφαλείας».
– Ποιοι καλύπτονται από μια ΣΣΕ;
Μια κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική ΣΣΕ καλύπτει τους εργαζόμενους-μέλη της συνδικαλιστικής οργάνωσης που την υπέγραψε, καθώς και τις επιχειρήσεις-μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης που την υπέγραψε.
– Τι προσφέρουν οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας;
Για τους εργαζόμενους, σημαίνει δυνατότητα για αύξηση μισθών και παροχών, σταθερό, ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, λιγότερο άγχος, αφού μειώνεται η ανησυχία για αλλαγές στους εργασιακούς όρους. Είναι μια βαθιά ανάσα ασφάλειας και αξιοπρέπειας.
Για τις επιχειρήσεις, σημαίνει σταθερότητα, δυνατότητα επένδυσης στους εργαζόμενους, περιβάλλον με ξεκάθαρους κανόνες δίχως συνεχείς ή ανοιχτές διαπραγματεύσεις, περιβάλλον που διευκολύνει και ενισχύει την ανάπτυξη και την καταπολέμηση αθέμιτου ανταγωνισμού.
– Τι σημαίνει επέκταση μιας ΣΣΕ και ποια είναι τα οφέλη της;
Επέκταση σημαίνει ότι οι όροι που συμφωνήθηκαν με τη ΣΣΕ ισχύουν πλέον για όλον τον κλάδο ή το επάγγελμα, ακόμα και για εργαζόμενους και εργοδότες που δεν είναι μέλη των οργανώσεων που την υπέγραψαν, δημιουργώντας ένα ενιαίο πλαίσιο.
– Τι αλλάζει με την κοινωνική συμφωνία στο θέμα της επέκτασης των ΣΣΕ;
Αντί του ποσοστού κάλυψης 50% που ισχύει σήμερα, πλέον θα αρκεί η ΣΣΕ να καλύπτει το 40% των εργαζομένων ενός κλάδου ή επαγγέλματος, για να μπορεί να επεκταθεί σε όλους τους εργαζόμενους του κλάδου ή του επαγγέλματος με απόφαση της Υπουργού Εργασίας.
Ως αποτέλεσμα, περισσότερες ΣΣΕ θα επεκτείνονται εύκολα και γρήγορα και θα προστατεύουν μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων.
Η ΓΣΕΕ θα μπορεί πλέον να συνυπογράφει κλαδικές ΣΣΕ, εφόσον προσκληθεί από μια οργάνωση μέλος της, αξιοποιώντας αυτομάτως τη δυνατότητα επέκτασης της ΣΣΕ χωρίς το κριτήριο του 40%.
– Τι σημαίνει πλήρης προστασία, μετά τη λήξη μιας ΣΣΕ;
Από εδώ και πέρα, μετά τη λήξη της ΣΣΕ και της αυτόματης τρίμηνης παράτασης της ισχύος της, όλοι οι όροι της ΣΣΕ θα συνεχίζουν να ισχύουν για τους εργαζόμενους στους οποίους εφαρμοζόταν, μέχρι να συναφθεί νέα Συλλογική Σύμβαση ή να υπογράψουν μια ατομική σύμβαση. Με άλλα λόγια, καταργείται το μνημονιακό καθεστώς της μερικής μετενέργειας και επανέρχεται η πλήρης μετενέργεια.
– Πώς επιταχύνονται οι διαδικασίες επίλυσης συλλογικών διαφορών;
Δημιουργείται τριμελής Επιτροπή Προελέγχου στον ΟΜΕΔ, η οποία θα ελέγχει αυστηρά και μόνο την πλήρωση των νόμιμων προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή.
Επίσης, καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας για ταχύτερες αποφάσεις και παραμένει φυσικά το δικαίωμα της δικαστικής προσβολής αυτών.
Με αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνεται πιο γρήγορη και σαφής διαδικασία για εργαζόμενους και εργοδότες.
