Τις 15 + 1 αλλαγές, που θα περιλαμβάνει το νομοσχέδιο για τον θεσμό της Δικαστικής Μέριμνας και της υποστηριζόμενης λήψης αποφάσεων, καθώς και λοιπών διατάξεων, παρουσίασε σήμερα η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Βασική τομή αποτελεί η διάταξη περί ποινικής ευθύνης Υπουργών και όπου σύμφωνα με τον Υπουργό Δικαιοσύνης Γιώργο Φλωρίδη και τον Υφυπουργό Ιωάννη Μπούγα τόνισαν κατά τη συνέντευξη Τύπου πως απαλείφεται η διατύπωση για την ύπαρξη της αποσβεστικής προθεσμίας.
«Υπάρχει το ζήτημα της ποινικής παραγραφής που λύθηκε το 2019 και υπάρχει και η αποσβεστική προθεσμία για την εξάλειψη του αξιόποινου. Αφού στην αναθεώρηση έχει αφαιρεθεί η αποσβεστική προθεσμία, το Σύνταγμα ισχύει υπεράνω όλων. Παρόλα αυτά, επειδή στη δημόσια συζήτηση απασχόλησε κάποιους, αφαιρούμε την αναφορά περί αποσβεστικής προθεσμίας» ανέφερε ο κ. Φλωρίδης.
Ειδικότερα, όπως προβλέπει το νομοσχέδιο, «προκειμένου να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για το ζήτημα της αποσβεστικής προθεσμίας για την ποινική ευθύνη των Υπουργών που είναι διατυπωμένη στο άρθρο 3 παρ. 2 του ν. 3126/2003 (εφαρμοστικός νόμος του άρθρου 86 του Συντάγματος μετά την αναθεώρηση του 2001), απαλείφεται η διατύπωση για την ύπαρξη της αποσβεστικής προθεσμίας που προέβλεπε το άρθρο 86 του Συντάγματος και η οποία βεβαίως, σε κάθε περίπτωση, δεν ισχύει μετά από την αναθεώρηση του άρθρου 86 που πραγματοποιήθηκε στην αναθεώρηση του Συντάγματος το 2019».
Από την πλευρά του ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας, επισήμανε ότι με το νομοσχέδιο, «επιχειρείται η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου προστασίας των ατόμων που τίθεται υπό το καθεστώς της δικαστικής συμπαράστασης, με σκοπό τον εκσυγχρονισμό του θεσμού και την προσαρμογή της χώρας στα διεθνή πρότυπα».
Η επιλογή της ηγεσίας Ανωτάτων Δικαστηρίων
Ειδική διάταξη θα υπάρξει και για την επιλογή της ηγεσίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων. Στην περίπτωση αυτή το νομοσχέδιο ορίζει πως «επέρχονται εφαρμοστικού χαρακτήρα συμπληρώσεις στο άρθρο για την ανάδειξη της Ηγεσίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων, μια διάταξη ορόσημο για το Κράτος Δικαίου που ψηφίσαμε πέρυσι. Οι συμπληρώσεις αυτές πραγματοποιούνται έπειτα από προτάσεις της Διοικητικής Ολομέλειας του ΑΠ και του ΣτΕ».
Με τις λοιπές διατάξεις του νομοσχεδίου υπάρχει επίσης «πρόβλεψη άμεσης ισχύος Εισαγγελικής Διάταξης, με την οποία θα διατάσσεται η δημοσιοποίηση στοιχείων επικίνδυνου για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια καταζητούμενου δράστη κακουργήματος βίας» και με τον τρόπο αυτό επισημαίνεται ότι «καλύπτεται ένα σημαντικό κενό προς το σκοπό της δημόσιας τάξης και ασφάλειας των πολιτών».
Παράλληλα, στις διατάξεις περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για τη μισθολογική κατάσταση των πρώην Ειρηνοδικών και νυν Πρωτοδικών μετά το Δικαστικό Χάρτη, καθώς και κίνητρα για την ένταξή τους στη γενική επετηρίδα.
Οι προβλέπεις για την παρένθετη μητρότητα
Σχετικά με την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή με μεταφορά ωαρίων στο σώμα άλλης γυναίκας, επέρχονται σημαντικές επεμβάσεις, με τον Υπουργό Δικαιοσύνης να αποκλείει νομοθετικά τη δυνατότητα τα ομόφυλα ζευγάρια ανδρών ή οι μοναχικοί άνδρες να μπορούν να αποκτούν παιδί μέσω παρένθετης μητρότητας.
Με ειδική διάταξη στο πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης επέρχεται τροποποίηση στο κεφάλαιο του Αστικού Κώδικα (άρθρο 1350) που αφορά το οικογενειακό Δίκαιο. Σύμφωνα με την τροπολογία τα ομόφυλα ζευγάρια στερούνται του δικαιώματος στη γονεϊκότητα μέσω της παρένθετης μητρότητας.
Σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης «όσον αφορά την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή με μεταφορά ωαρίων στο σώμα άλλης γυναίκας, επέρχονται σημαντικές επεμβάσεις.
- Δεν συνιστά ιατρική αδυναμία κυοφορίας κατά την έννοια του παρόντος η αδυναμία κυοφορίας λόγω φύλου και
- Η δικαστική άδεια ισχύει μόλις η δικαστική απόφαση που την παρέχει καταστεί αμετάκλητη».
Αφορμή για τη διάταξη αποτέλεσε το γεγονός πως αν και η νομοθεσία δεν προβλέπει τη δυνατότητα τα ομόφυλα ζευγάρια να υιοθετούν με μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (παρένθετη μητρότητα), υπήρξαν ωστόσο κάποιες δικαστικές αποφάσεις αντίθετες επί του θέματος αυτού.
Όπως επίσης επισημάνθηκε σκοπός της τροπολογίας είναι να αναχαιτίσει το τράφικινγκ πάνω στο θέμα αυτό που έχει πάρει διαστάσεις. Αλλοδαπές, έρχονται στην Ελλάδα, δηλώνουν ότι είναι μόνιμοι κάτοικοι και μέσω της παρένθετης μητρότητας αποκτούν παιδιά για τρίτα πρόσωπα έναντι υψηλής αμοιβής, πέραν αυτής της προβλεπομένης από το νόμο.
«Αυτή η ρύθμιση έχει βαθύτατο ανθρωπιστικό χαρακτήρα καθώς η Ελλάδα κινδυνεύει να γίνει χώρα τράφικιγκ με παρένθετες μητέρες με την προηγούμενη ερμηνεία» σημείωσε ο κ. Φλωρίδης.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΟΙ ΠΡΟΩΘΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
1) Επέρχεται σημαντική αλλαγή στο τρόπο εξέτασης των υποψήφιων Δικαστικών Λειτουργών, με εξέτασή τους στην επεξεργασία δικογράφου σχετικού ενδίκου βοηθήματος ή μέσου (ενδεικτικά αγωγής, προσφυγής, έφεσης, αίτησης ακύρωσης, διαχείρισης προανακριτικής δικογραφίας ή υποβληθείσας έγκλησης, κλπ), καθώς και προτάσεων εναγομένων, ισχυρισμών καθ΄ων, υπομνημάτων κλπ.). Εξασφαλίζεται το υψηλό επίπεδο των εισακτέων με την αξιολόγηση απαραίτητων κριτικών ικανοτήτων τους με την επεξεργασία και εξέταση επί συγκεκριμένων δικογράφων και όχι πρακτικών θεμάτων σαν να ήταν στο Πανεπιστήμιο.
2) Προσαύξηση στον τελικό βαθμό επιτυχίας στον διαγωνισμό των Δικαστικών Υπαλλήλων, εφόσον οι υποψήφιοι έχουν την ιδιότητα μόνιμου κατοίκου σε περιοχές όπου υπάρχει μεγάλη ανάγκη όπως νησιωτικές περιοχές και παραμεθόριες ή δηλώσουν ότι επιθυμούν τον διορισμό τους σε μία εξ αυτών των εδρών, δεσμευόμενοι να υπηρετήσουν επί μία τουλάχιστον δεκαετία, στη θέση στην οποία διορίζονται.
3) Σχετικά με κωλύματα εντοπιότητας Δικαστικών Λειτουργών, διευκρινίζεται πως ισχύουν σε επίπεδο Εφετειακής περιφέρειας.
4) Επέρχονται εφαρμοστικού χαρακτήρα συμπληρώσεις στο άρθρο για την ανάδειξη της Ηγεσίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων, μια διάταξη ορόσημο για το Κράτος Δικαίου που ψηφίσαμε πέρυσι. Οι συμπληρώσεις αυτές πραγματοποιούνται έπειτα από προτάσεις της Διοικητικής Ολομέλειας του ΑΠ και του ΣτΕ.
5) Οι επόμενες διατάξεις αφορούν την ενθάρρυνση των πρώην Ειρηνοδικών και ήδη Πρωτοδικών Ειδικής Επετηρίδας, να ενταχθούν στη γενική επετηρίδα, προβλέποντας πως κατά την ένταξή τους στη γενική επετηρίδα δεν μετατίθενται για μια τριετία χωρίς αίτησή τους, καθότι η ένταξή τους δε συνιστά προαγωγή, ενώ προβλέπεται και η δυνατότητα προσφυγής στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο σε περίπτωση απόρριψης της αίτησής τους.
6) Συντελείται ένα ακόμη βήμα για τη ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης και τη βελτίωση της καθημερινότητας των παραγόντων της, με την επίδοση στους δικαστικούς λειτουργούς με ηλεκτρονικά μέσα των θεμάτων υπηρεσιακής τους κατάστασης.
7) Πρόβλεψη για τη μισθολογική κατάσταση πρώην Ειρηνοδικών και ήδη Πρωτοδικών Ειδικής επετηρίδας, με πλήρη κατοχύρωση των οικονομικών δικαιωμάτων τους.
8) Προβλέπεται δυνατότητα σύστασης Αυτοτελών Γραφείων Προστασίας Ανηλίκων Θυμάτων σε κάθε Εφετειακή Περιφέρεια, ενώ μέχρι σήμερα ο νόμος με την ονομαστική σύσταση δεν έδινε αυτή τη δυνατότητα σε ολόκληρες Εφετειακές Περιφέρειες να μην έχουν Σπίτι του Παιδιού, πχ στη Θεσσαλία.
9) Πρόβλεψη άμεσης ισχύος Εισαγγελικής Διάταξης, με την οποία θα διατάσσεται η δημοσιοποίηση στοιχείων επικίνδυνου για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια καταζητούμενου δράστη κακουργήματος βίας. Καλύπτεται ένα σημαντικό κενό προς το σκοπό της δημόσιας τάξης και ασφάλειας των πολιτών.
10) Δικαίωμα άσκησης προσφυγής από τον Εισαγγελέα Εφετών στο Δικαστικό Συμβούλιο, επί διάταξης επιβολής περιοριστικών όρων του Ανακριτή Πλημμελειοδικών.
11) Κτηματολογική διαμεσολάβηση σε υποθέσεις με εναγόμενο μη ιδιώτη (Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου).
12) Σύσταση θέσης συμβούλου επικοινωνίας για την επικουρία του εκπροσώπου Τύπου και την υποβοήθηση του έργου της επικοινωνίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων και της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου με τους παράγοντες ενημέρωσης του κοινού.
13) Διατάξεις προς ενίσχυση των τρίτεκνων και πολύτεκνων. Οι τρίτεκνοι καθώς και οι πολύτεκνοι που επιτυγχάνουν στη Σχολή Δικαστικών Υπαλλήλων θα υπηρετούν στον τόπο που επιθυμούν.
14) Όσον αφορά την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή με μεταφορά ωαρίων στο σώμα άλλης γυναίκας, επέρχονται σημαντικές επεμβάσεις. 1. Δεν συνιστά ιατρική αδυναμία κυοφορίας κατά την έννοια του παρόντος η αδυναμία κυοφορίας λόγω φύλου. 2. Η δικαστική άδεια ισχύει μόλις η δικαστική απόφαση που την παρέχει καταστεί αμετάκλητη».
15) Αλλαγή των ορίων ηλικίας στους συμβολαιογράφους (κατάργηση ανώτατου ορίου ηλικίας συμμετοχής στο διαγωνισμό) και στους δικαστικούς επιμελητές (αύξηση ανώτατου ορίου ηλικίας συμμετοχής στο διαγωνισμό στα 50 έτη και αύξηση ορίου αποχώρησης, εφόσον το επιθυμούν, στο 70ο έτος.
16) Προκειμένου να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για το ζήτημα της αποσβεστικής προθεσμίας για την ποινική ευθύνη των Υπουργών που είναι διατυπωμένη στο άρθρο 3 παρ. 2 του ν. 3126/2003 (εφαρμοστικός νόμος του άρθρου 86 του Συντάγματος μετά την αναθεώρηση του 2001), απαλείφεται η διατύπωση για την ύπαρξη της αποσβεστικής προθεσμίας που προέβλεπε το άρθρο 86 του Συντάγματος και η οποία βεβαίως, σε κάθε περίπτωση, δεν ισχύει μετά από την αναθεώρηση του άρθρου 86 που πραγματοποιήθηκε στην αναθεώρηση του Συντάγματος το 2019.
