Ακροδεξιοί πολιτικοί προηγούνται στις δημοσκοπήσεις στη Γαλλία, στη Βρετανία ακόμη και στη Γερμανία. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Στάρμερ είναι αποδεκτός μόλις στο 21%, ο Μακρόν ακόμη χαμηλότερα στο 11%. Ο Μέρτς έχει μόνο το 52% των θέσεων στη Γερμανική Βουλή και κινδυνεύει από κάποια αποχώρηση.
Αυτή τη φορά το φάντασμα που πλανιέται πάνω από την Ευρώπη αλλά και την Λατινική Αμερική δεν είναι του Κομμουνισμού, της Αριστεράς και της δημοκρατικής πορείας, είναι αυτό της Ακροδεξιάς και του αυταρχισμού.
Τα κόμματα του Κέντρου (Κεντροδεξιά και Κεντροαριστερά) προσπαθούν να ανακόψουν την πορεία της Ακροδεξιάς όμως με την συντηρητική πολιτική τους της στρώνουν το έδαφος αντί να την αποτρέπουν.
Ακροδεξιοί πολιτικοί προηγούνται στις δημοσκοπήσεις στη Γαλλία, στη Βρετανία ακόμη και στη Γερμανία. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Στάρμερ είναι αποδεκτός μόλις στο 21%, ο Μακρόν ακόμη χαμηλότερα στο 11%. Ο Μέρτς έχει μόνο το 52% των θέσεων στη Γερμανική Βουλή και κινδυνεύει από κάποια αποχώρηση. Η φόν ντερ Λαιεν στηρίζεται στις ψήφους των ακροδεξιών για να περάσει τα νομοσχέδια στις Βρυξέλλες.
Στη νέα αμερικανική στρατηγική ασφάλειας ο Τράμπ καλεί σε «αντίσταση» στην ευρωπαϊκή πολιτική για το μεταναστευτικό, κινδυνολογεί ότι σε 20 χρόνια η Ευρώπη θα είναι αγνώριστη και υποστηρίζει τα «πατριωτικά» κόμματα.
Οι τελευταίες οριακές εκλογικές νίκες του Κέντρου στη Γαλλία, Βρετανία και Ολλανδία άφησαν μόνο παρωδικές ελπίδες στην φον ντερ Λαιεν ότι «το Κέντρο κρατάει». Ήταν στην πραγματικότητα νίκες με την βοήθεια των προοδευτικών πολιτών που προσπάθησαν να αποφύγουν το χειρότερο.
Στην Ιταλία η Μελόνι βρίσκεται στο «απυρόβλητο} λόγω φιλοαμερικανικής στάσης.
Στη Ολλανδία ο Βίλντερς δέχτηκε να μη γίνει πρωθυπουργός για να μπει το κόμμα του στον κυβερνητικό σχηματισμό και να ετοιμάσει την επόμενη μέρα.
Στην Ουγγαρία ο Όρμπαν, στην Τσεχία πρόσφατα ο Μπάμπις, στη Σλοβακία ο Φίτσο, στη Ρουμανία αποφεύχθηκε με εκλογικό πραξικόπημα η άνοδος της ακροδεξιάς μόνο γιατί ήταν αντίθετη στην υποστήριξη του Κιέβου.
Οι τρείς παραπάνω χώρες δεν ψήφισαν αυτές τις μέρες την χρηματοδότηση της Ουκρανίας με 90 δις και δεν θα πληρώσουν.
Η πρώτη διασπαστική κίνηση εντός της Ε.Ε. είναι γεγονός.
Στον επόμενο εκλογικό γύρο όλοι περιμένουν άνοδο της Ακροδεξιάς σε περισσότερες χώρες.
Στην Ευρώπη η Ακροδεξιά εμφανίζεται φιλολαϊκή, αντίθετη με τον πόλεμο στην Ουκρανία γιατί θέλει να εξυπηρετήσει την αυτόνομη πορεία του μεγάλου κεφαλαίου στην κάθε χώρα που εκπροσωπεί. Επιθυμεί τη συνεργασία με την Ρωσία στα ενεργειακά για να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα βιομηχανικά συμφέροντα και αντίθετη φυσικά με την είσοδο και φιλοξενία μεταναστών. Στηρίζει αντίθετα το Ισραήλ στη γενοκτονία στη Γάζα και αυτό δείχνει τις φυλετικές ρίζες της Ακροδεξιάς πολιτικής.
Τώρα η Ακροδεξιά δεν οργανώνεται πίσω από Τάγματα Εφόδου ούτε επιδιώκει επεκτατική πολιτική όπως έκανε το γερμανικό ναζιστικό και το ιταλικό φασιστικό κόμμα. Εξαίρεση ήταν η Χρυσή Αυγή, η οποία προσπάθησε με επικίνδυνη γελοιότητα να αντιγράψει ναζιστικές πρακτικές αλλά απέτυχε μπροστά στο διογκούμενο μαζικό κίνημα της προηγούμενης δεκαετίας και στην αντίδραση της αστικής τάξης και του ευρωπαϊκού κατεστημένου που φοβήθηκαν ότι θα καβαλούσε το κίνημα διαμαρτυρίας για τα μνημόνια.
Στη Λατινική Αμερική αντί της επιρροής του Φιντέλ Κάστρο, του Σαλβαντόρ Αλλιέντε και του Ουγκο Τσάβεζ, βρίσκονται στην επιφάνεια ο ακροδεξιός Μιλέι στην Αργεντινή που έλαβε 20 δις από τον Τραμπ σαν στήριγμα, ο Μπουκέλε στο Ελ Σαλβαντορ που έχει βάλει στη φυλακή το 2% των πολιτών και ήταν ο πρώτος ηγέτης που δέχτηκε ο Τραμπ.
Αυτές τις μέρες ο ακροδεξιός Κάστ, υποστηριχτής του Πινοσέτ διαδέχτηκε τον αριστερό Μπόριτς, ο οποίος χρησιμοποίησε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης του συντάγματος Πινοτσέτ περισσότερες φορές από τον δεξιό προκάτοχό του για να καταστείλει κινήματα αγροτών ενώ απέκλεισε τη συνεργασία με την Κίνα για να φανεί αρεστός με τις εξαγωγές λιθίου σε δυτικές εταιρείες.
Σύμφωνα με μελέτη των Ηνωμένων Εθνών η παγκόσμια κατανάλωση κοκαΐνης προέρχεται από την Λατινική Αμερική και ανήλθε το 2023 σε 3,700 τόνους από 902 τόνους το 2013.
Τα προηγούμενα χρόνια καταναλωτές ήταν οι δυτικές χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Τώρα το 27% καταναλώνεται στην Βόρεια Αμερική, το 24% στην Ευρώπη, το 20% στη Λατινική Αμερική, το 14% στην Ασία και 13% στην Αφρική.
Τα ναρκωτικά όπως είναι γνωστό είναι το κέντρο της εγκληματικότητας από την οποία υποφέρουν οι κοινωνίες σε όλο το βάθος τους. Είναι όμως αποτέλεσμα της παρακμής των κρατών της Λατινικής Αμερικής όπου δεν αφέθηκε κανένα αριστερό πείραμα να πετύχει και της ζήτησης της «αγοράς» στη βόρεια Αμερική και στην Ευρώπη.
Οι Ακροδεξιοί στη Λατινική Αμερική ισχυρίζονται ότι η εγκληματικότητα και η μετανάστευση αποτελούν τις δυο αιτίες που υποφέρουν οι λαοί και εφαρμόζουν σκληρά μέτρα «νόμου και τάξης». Αποκρύπτουν τις μεγάλες κοινωνικές ανισότητες, την έλλειψη κοινωνικού κράτους, την ανεργία, το ξεπούλημα των πόρων σε αμερικανικές εταιρείες και την εσωτερική διαφθορά.
Σε μας είναι γνωστή η πρακτική της Δεξιάς με την απαίτηση κράτους «νόμου και τάξης» ακόμη και όταν την περίοδο 2015-19 η βαριά εγκληματικότητα είχε υποχωρήσει στη χώρα μας κατά 30%.
Αυτή η αντιστροφή της πραγματικότητας τροφοδοτείται από τα μέσα επικοινωνίας και τώρα πλέον με την επιστροφή του δόγματος Μονρόε από τον Τραμπ και τα πειρατικά μέτρα στη Βενεζουέλα, η υποταγή στην γειτονική αμερικανική κυριαρχία έχει αντικαταστήσει τις «δημοκρατίες μπανάνας» με «δημοκρατίες λιθίου και πετρελαίου», με λιγότερο κοινωνικό κράτος και περισσότερη εξάρτηση.
Το αισιόδοξο είναι ότι έχει μείνει κάποια παράδοση κοινωνικού κράτους από τις αριστερές κυβερνήσεις και γι αυτό τα αριστερά κόμματα στην Κολομβία και την Χιλή, παρά τα λάθη και τις υποχωρήσεις τους, παίρνουν στις εκλογές 30-40%.
Το δυσάρεστο είναι ότι οι χώρες της Λατινικής Αμερικής δεν έχουν στήριγμα ούτε παναμερικανικό όραμα και οι λαοί τους είναι θύματα κατά καιρούς ακροδεξιών πραξικοπημάτων, λαϊκίστικων πολιτικών τύπου Περόν, χωρίς πολιτική σε βάθος ή αντίστοιχων «δειλών» πολιτικών τύπου Μποριτς της Χιλής, που τελικά προετοιμάζουν το έδαφος σε υποταγή στη σφαίρα επιρροής της αμερικανικής πολιτικής.
Η εξήγηση που δίνει ο αστικός Τύπος και ειδικά το Foreign Affairs στο νέο τεύχος του είναι ότι στην Αμερική γίνεται «Επανάσταση της Δεξιάς» και η οποία οφείλεται στη μεγάλη εγκληματικότητα και στην αύξηση των ναρκωτικών. Το αποτέλεσμα γίνεται αίτιο και αντίστροφα. Η πραγματικότητα ανατρέπεται με το «κεφάλι κάτω και τα πόδια πάνω».
Με τον ίδιο τρόπο στην Ευρώπη δεν δίνεται από το μεγαλύτερο μέρος του Τύπου καμία εξήγηση για την άνοδο της Ακροδεξιάς. Θεωρούν ότι έφταιγαν μόνο πρόσωπα όπως ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι και με τον θάνατό τους ξεμπέρδεψαν και τώρα φταίνε η Λεπεν και ο Κασιδιάρης.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έκανε φανερό ότι οι κυρίαρχες τάξεις στην Ευρώπη κινδυνεύουν με υποβάθμιση σε σχέση με δυνάμεις που ανέτρεψαν την κυριαρχία της Δύσης. Μέχρι τη δεκαετία του ΄90 οι τάξεις αυτές μπορούσαν να έχουν το πάνω χέρι ανενόχλητες και μάλιστα είχαν την ευχέρεια να δίνουν κοινωνικά προγράμματα στους εργαζόμενους ώστε να τους κρατούν ευχαριστημένους και να προκαλούν τη σύγκριση με το σοσιαλιστικό στρατόπεδο. Στη συνέχεια η παγκοσμιοποίηση έδωσε δυνατότητα μεγάλων κερδών με την παραγωγή να σκορπίζει σε τρίτες χώρες.
Τώρα τα ψέματα τελείωσαν. Από την μια η υπερπαραγωγή της Κίνας, η άρνηση της Ρωσίας να δεχτεί περαιτέρω περίσφιγξη και τελευταία οι κυρώσεις του Τραμπ, έφεραν τους κυρίαρχους κύκλους της Ευρώπης να ζητούν λύσεις απελπισίας σε «οικονομίες του πολέμου» και ίσως τον ίδιο τον πόλεμο.
Οι κύκλοι της βαριάς βιομηχανίας στην Ευρώπη (πλην εκείνης της παραγωγής όπλων) βρίσκεται στρυμωγμένη λόγω ακριβής ενέργειας και έλλειψης αγορών.
Οι αντιφάσεις οξύνονται ανάμεσα στα γεωπολιτικά συμφέροντα και σε εκείνα της βιομηχανίας.
Η κρίση βγάζει τις εφεδρείες στο προσκήνιο.
Η Ακροδεξιά βγήκε από την εφεδρεία του ίδιου συστήματος που ως τώρα ήθελε ηρεμία και κοινωνική ειρήνη. Τώρα θέλει δυνάμεις που ενεργούν χωρίς μάσκα, δήθεν αντισυστημικές αλλά στην ουσία συμπλήρωμα των συστημικών δυνάμεων, με κύρια όπλα την ξενοφοβία και τον εθνικισμό για να απορροφήσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια.
Οι λαϊκές τάξεις ξεσπούν κατά καιρούς με διαμαρτυρίες μικρής διάρκειας και περιορισμένων στόχων.
Ίσως για πρώτη φορά στην Ελλάδα οι αγρότες δέχονται την συμπαράσταση άλλων τάξεων και αυτό γιατί τα αποτελέσματα της κυβερνητικής και ευρωπαϊκής πολιτικής φαίνονται στο σουπερμάρκετ.
Τα κόμματα της Κεντροαριστεράς δεν μπορούν να ενσωματώσουν τις διαμαρτυρίες και προσανατολίζονται στα μεσαία στρώματα που νομίζουν ότι αυτά «βγάζουν κυβερνήσεις». Σνομπάρουν τους εργαζόμενους των λαϊκών τάξεων και αυτοί με τη σειρά τους απομονωμένοι και φτωχοποιημένοι τους εκδικούνται.
Αν οι εργαζόμενοι συνδέσουν την πάλη τους με συλλογικές διεκδικήσεις μπορεί να πετύχουν άλλως θα αρκεστούν στα λιγοστά οφέλη της παροδικής διεκδίκησης.
Η όποια Αριστερά υπάρχει στην Ευρώπη προσπαθεί να αντιπαραταχθεί στην Ακροδεξιά με υπεράσπιση των «ατομικών δικαιωμάτων» και με ελευθεριακές προσεγγίσεις.
Χωρίς σοβαρή οργάνωση και χωρίς συγκροτημένη ιδεολογία, ικανών να αντέξουν σε δύσκολους καιρούς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την Ακροδεξιά που στηρίζεται και αναπαράγεται από το σύστημα των κυρίαρχων κύκλων.
Το Κέντρο όχι μόνο δεν βγάζει κυβερνήσεις πλέον αλλά και δεν μπορεί να κρατήσει την Ακροδεξιά. Η ευθύνη της Αριστεράς είναι διπλή αλλά δεν είναι «μαγκούρα» του Κέντρου. Εκτός από τον αντιφασισμό έχει και άλλα καθήκοντα.
Η Ακροδεξιά τρέχει γιατί είναι προϊόν συστημικό. Η αντιμετώπισή της δεν γίνεται με λόγια αλλά με αποκάλυψη των αιτίων που την δημιουργούν και με αντίστοιχη οργανωμένη αντίσταση.
Ας μη ξεχνάμε τα λόγια του φιλόσοφου Χορκχάιμερ ‘’Ο φασισμός δεν είναι παρά το προηγούμενο αστικό καθεστώς, χωρίς τις αναστολές του’’ και ‘’Όποιος δεν μιλά για καπιταλισμό δεν μπορεί να μιλήσει για φασισμό’’.
(Ο Νίκος Τόσκας είναι υποστράτηγος ε.α. και πρώην υπουργός)
