Η ελληνική κοινωνία μοιάζει να έχει παραιτηθεί από την αναπαραγωγή της. Ο πληθυσμός, για πρώτη φορά από συστάσεως του ελληνικού κράτους, τη εξαιρέσει της Κατοχής, μειώνεται. Οι νέοι δεν κάνουν οικογένεια, όσοι κάνουν γεννούν το πολύ δύο, ένα ή κανένα παιδί, και οι ελληνικές οικογένειες στέλνουν τα παιδιά τους να εργαστούν και να ζήσουν στο εξωτερικό. Η δημογραφική κατάρρευση οφείλεται σε εκρηκτικό σύμπλεγμα παραγόντων, από την απαισιοδοξία, τη μαζική δυσθυμία και την ανεργία μέχρι την έλλειψη προοπτικής και τη διαρκώς επαπειλούμενη ελληνοτουρκική κρίση.
Η υποκατάσταση του ελληνικού πληθυσμού από μεταναστευτικές ομάδες από την Ασία και την Αφρική δεν λύει το πρόβλημα, διότι κατά κανόνα αυτές οι ομάδες δεν έχουν σκοπό να εγκατασταθούν μόνιμα στην Ελλάδα, την οποία αντιμετωπίζουν ως ενδιάμεσο σταθμό για τη μετάβασή τους σε άλλες χώρες με μεγαλύτερες προοπτικές. Επίσης οι μετανάστες από χώρες του Τρίτου Κόσμου έχει αποδειχθεί ότι δεν έχουν την επιθυμία να υιοθετήσουν τα πολιτιστικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά που θα τους επέτρεπαν να ενσωματωθούν στην ελληνική κοινωνία. Έχουν δική τους συγκροτημένη ταυτότητα, για την οποία είναι υπερήφανοι, και δημιουργούν παράλληλες, μη εφαπτόμενες μικροκοινωνίες μέσα στις δυτικές κοινωνίες, διατηρώντας τα ήθη και τα έθιμά τους, τις παραδόσεις, τη θρησκεία και τη γλώσσα τους. Επομένως, η ενθυλάκωση μεταναστών δεν αποτελεί λύση στο πρόβλημα της αναπαραγωγής του ελληνικού πληθυσμού. Και το ζήτημα είναι να διατηρηθεί και να ακμάσει σε αυτήν την περιοχή ο ελληνικός πληθυσμός, φορέας της ελληνικής γλώσσας που ομιλείται εδώ αδιάλειπτα από την εποχή του Ομήρου. Όχι ένας οιοσδήποτε πληθυσμός, με άλλα, μη ευρωπαϊκά πολιτιστικά χαρακτηριστικά, που είναι σεβαστά αλλά δεν μας αφορούν.
Η δημογραφική επιστήμη έχει εντούτοις υποδείξει μέτρα για την ανασυγκρότηση ενός πληθυσμού: η οικονομική και κοινωνική κάλυψη της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και λοχείας, η παροχή δωρεάν φροντίδας των νηπίων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, η προβολή του προτύπου μιας υγιούς και ευτυχισμένης οικογένειας, η ανάπτυξη μηχανισμών συμβουλευτικής και ψυχολογικής στήριξης και κυρίως οι φοροαπαλλαγές στους πολύτεκνους. Όπως έχουν τα πράγματα στην Ελλάδα, σήμερα, θα χρειαζόταν ένα μέτρο – σοκ, όπως η πλήρης φοροαπαλλαγή στα τρία παιδιά.
Βασικό ζήτημα είναι η παλιννόστηση των εκατοντάδων χιλιάδων νέων ανθρώπων που μετανάστευσαν στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία. Φυσικά, για να επιστρέψουν θα έπρεπε η Ελλάδα να εισέλθει σε φάση παραγωγικής ανασυγκρότησης και ταχείας οικονομικής ανάπτυξης.
Ίσως μία συμπληρωματική λύση θα ήταν η πρόσκληση σε εξωγενείς ομάδες με συγγενή πολιτιστικά χαρακτηριστικά, όπως οι ορθόδοξοι Ρουμ (Ρωμαίοι) της Συρίας ή μετανάστες από την Ανατολική Ευρώπη, που θα μπορούσαν πιο εύκολα να ενσωματωθούν στην ελληνική κοινωνία. Αλλά θα χρειαζόταν πρώτα να το επιθυμούν και βεβαίως να επιλυθούν βασικά νομοτεχνικά – διοικητικά προβλήματα. Επίσης θα χρειαζόταν να δημιουργηθούν δομές υποδοχής, εκπαίδευσης και οικονομικής ένταξης, ώστε οι ομάδες αυτές να εγκατασταθούν ομαλά και να κατευθυνθούν σε παραγωγικές δραστηριότητες τις οποίες έχει εγκαταλείψει το ελληνικό εργατικό δυναμικό, π.χ. η γεωργία.
Αυτά όλα, όμως, απαιτούν δημόσιο διάλογο, συστηματικό σχεδιασμό και επιστημονική αρωγή. Τίποτα τέτοιο δεν διαφαίνεται στη σκέψη και στη δράση των κομμάτων. Η προώθηση πολυπολιτισμικών, πολιτικώς ορθών κ.λπ. προτύπων δεν αντιμετωπίζει την προοπτική της ερήμωσης. Η κατάρρευση, σε αυτήν την ακριτική περιοχή, ενός πληθυσμού που ασπάζεται τις αξίες δυτικού τύπου, τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα των φύλων, δεν αφορά μόνον εμάς τους Έλληνες αλλά ολόκληρη τη Δύση.
*Ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος είναι διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Γενεύης. Από τις εκδόσεις Καπόν κυκλοφορεί το βιβλίο του «Παναγιώτης Κανελλόπουλος: ο πολιτικός, ο διανοούμενος και η εποχή του»
