Του Βασίλη Ταλαμάγκα
Η πολιτική ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας έχει καταγράψει ηγέτες με ισχυρή προσωπικότητα και καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις της χώρας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Ανδρέας Παπανδρέου αποτελούν δύο τέτοιες μορφές. Διαφορετικοί σε ιδεολογική αφετηρία και πολιτικό ύφος, συνέβαλαν καθοριστικά στη διαμόρφωση της σύγχρονης Ελλάδας. Ο πρώτος έθεσε τα θεμέλια για την ένταξη της χώρας στην Ευρώπη και για την ομαλή μετάβαση στη δημοκρατία μετά τη δικτατορία. Ο δεύτερος εξέφρασε για πρώτη φορά τις λαϊκές τάξεις με πολιτική ισχύ, αναδιανέμοντας κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα.
Σήμερα, ωστόσο, η εικόνα του ελληνικού πολιτικού προσωπικού είναι απογοητευτική. Αντί για ηγέτες με βάθος, όραμα και ιστορική συνείδηση, κυριαρχούν πρόσωπα χωρίς σαφές ιδεολογικό στίγμα, με περιορισμένο στρατηγικό σχεδιασμό και επικοινωνιακή προσέγγιση που εστιάζει στην εικόνα και όχι στην ουσία. Το πολιτικό πεδίο μοιάζει πιο φτωχό από ποτέ — όχι μόνο σε ιδέες, αλλά και σε ήθος.
Η σημερινή πολιτική τάξη δείχνει συχνά αδύναμη να διαχειριστεί κρίσεις, να εμπνεύσει εμπιστοσύνη ή να διατυπώσει ένα συνεκτικό εθνικό αφήγημα. Οι περισσότεροι πολιτικοί ηγέτες δεν διαμορφώνουν, αλλά ακολουθούν τις τάσεις της κοινής γνώμης, λειτουργώντας ως «διαχειριστές της επικαιρότητας» και όχι ως δημιουργοί πολιτικής. Η απουσία στιβαρής σκέψης και ρητορικού βάρους είναι εμφανής ακόμη και μέσα στο κοινοβούλιο, όπου οι τοποθετήσεις σπανίως ξεφεύγουν από την στείρα αντιπαράθεση.
Αυτή η φθορά δεν είναι απλώς αισθητική ή συγκυριακή. Υπονομεύει τη δημοκρατική λειτουργία και ενισχύει την αποστροφή της κοινωνίας από την πολιτική. Όταν οι πολίτες δεν βλέπουν πρόσωπα ικανά να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, στρέφονται είτε στην αδιαφορία, είτε στην απόρριψη του συστήματος συνολικά.
Η Ελλάδα έχει ανάγκη από νέους ηγέτες με μόρφωση, εμπειρία, εθνικό όραμα και πολιτικό ήθος. Όχι για να επαναλάβουν το παρελθόν, αλλά για να χτίσουν πάνω σε ό,τι θετικό άφησε η εποχή των Καραμανλή και Παπανδρέου. Αν δεν αναδειχθούν τέτοιες προσωπικότητες, ο φαύλος κύκλος της μετριότητας θα συνεχίζεται — με υψηλό κόστος για τη χώρα και τη δημοκρατία της.
