Του Μιχάλη Κωτσάκου
Παραδοσιακά ο θώκος του υπουργού Εξωτερικών ήταν αυτός που επιζητούσαν όλοι οι Έλληνες πολιτικοί, ανεξαρτήτως κόμματος και ιδεολογικής προέλευσης. Κι αυτό διότι οι υπουργοί Εξωτερικών δεν είχαν την φθορά της καθημερινότητας, ενώ έδρεπαν τους καρπούς της όποια επιτυχίας τους, ενώ αν κάτι δεν πήγαινε καλά μπορούσαν να κρυφτούν πίσω από τον πρωθυπουργό.
Εξάλλου από το 1974 μέχρι σήμερα ουκ ολίγοι κατάφεραν χάρη και στην παρουσία τους στο υπουργείο Εξωτερικών να εξελιχθούν και να φτάσουν σε πολιτειακά και πολιτικά αξιώματα. Ο Κάρολος Παπούλιας εξελέγη δύο φορές στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Ενώ ο Γιώργος Ράλλης, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Αντώνης Σαμαράς πριν εκλεχθούν αρχηγοί των κομμάτων τους και πρωθυπουργοί είχαν θητεία στο υπουργείο Εξωτερικών.
Από όλους τους υπουργούς Εξωτερικών που πέρασαν από το 1974 έως σήμερα από τη συγκεκριμένη θέση ουδείς εξελίχθηκε σε «μαύρη τρύπα» για την κυβέρνηση του. Κανένας μα κανένας δεν συγκέντρωσε τόσα πυρά εναντίον του, όπως ο νυν ΥΠΕΞ, Γιώργος Γεραπετρίτης. Ο «φιλέλληνας» κατά τελευταία του δήλωση ΥΠΕΞ έχει προκαλέσει την οργή όλου του πολιτικού κόσμου, αλλά και της παραδοσιακής βάσης του κυβερνώντος κόμματος. Εξάλλου τις ενστάσεις τους για την εξωτερική πολιτική, αλλά και την στρατηγική που ακολουθεί ο κ. Γεραπετρίτης έχουν εκφράσει τουλάχιστον τρεις φορές οι δύο πρώην πρωθυπουργοί και πρόεδροι της παράταξης, ο Κώστας Καραμανλής και ο Αντώνης Σαμαράς, με τελευταία προ ολίγων 24ωρων στο Πολεμικό Μουσείο κατά την παρουσίαση του βιβλίου του δημοσιογράφου Σταύρου Λυγερού.
Κακόγουστο ανέκδοτο
Η εμμονή του κ. Γεραπετρίτη στην στρατηγική των ήρεμων νερών με την Τουρκία, έχει εξελιχθεί σε κακόγουστο ανέκδοτο. Κι αυτό διότι αυτό που παρατηρούμε είναι ότι Ελλάδα ακολουθεί κατά γράμμα την συμφωνία Ειρήνης των Αθηνών, αλλά από την άλλη η Τουρκία σε κάθε ευκαιρία αναδεικνύει και τον αναθεωρητισμό της, αλλά και την επιθυμία της να καταστεί ο δερβέναγας της περιοχής. Τρανό παράδειγμα αυτό που συνέβη με την πόντιση του καλωδίου που θα ενώσει την Κρήτη με την Κύπρο. Ένα ενεργειακό έργο, πλήρως χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο έχει «παγώσει» και ουδείς γνωρίζει πότε και εάν τελικά πραγματοποιηθεί αυτό το έργο. Εξάλλου ακόμη αναμένουμε την σαφή απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Βουλή στο ερώτημα που του έχει θέσει τόσο ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Νίκος Ανδρουλάκης, όσο και οι αρχηγοί των άλλων κομμάτων. Η ερώτηση είναι να καταθέσει ο πρωθυπουργός ένα επίσημο χρονοδιάγραμμα της έναρξης και ολοκλήρωσης του έργου της πόντισης του καλωδίου. Διότι τις διαβεβαιώσεις του κ. Γεραπετρίτη δεν τις πιστεύουν ούτε οι συνεργάτες του στο Υπουργείο Εξωτερικών.
Όμως αυτό που σίγουρα ενοχλεί πάρα πολύ και τον απλό κόσμο, αλλά και την βάση του κυβερνώντος κόμματος είναι ότι ο υπουργός Εξωτερικών ασχολείται και κάνει εξωτερική πολιτική για το εσωτερικό και όχι επί του πεδίου. Σε όλες τις προκλήσεις της απέναντι πλευράς του Αιγαίου ο κ. Γεραπετρίτης επιλέγει να μην δίνει ο ίδιος απαντήσεις, αλλά μέσω κύκλων και διαρροών πηγών του ΥΠΕΞ. Καμία απολύτως σχέση με αυτό που συνέβαινε επί του προκάτοχου του, Νίκου Δένδια. Εξάλλου όλοι θυμόμαστε τον τρόπο που απάντησε στον Τσαβούσογλου μέσα στην Άγκυρα αναδεικνύοντας όχι μόνο τις ελληνικές θέσεις, αλλά και τα παραστρατήματα των Τούρκων.
Οι κακές γλώσσες λένε πως μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2023 ο Νίκος Δένδιας άλλαξε χαρτοφυλάκιο, διότι με αυτόν στο τιμόνι του ΥΠΕΞ δεν θα μπορούσε η κυβέρνηση να υπογράψει το «σύμφωνο φιλίας». Κι αυτό επειδή οι Τούρκοι δεν ήθελαν να ακούσουν ούτε το όνομα του κ. Δένδια, μετά την κοινή συνέντευξη που έδωσαν με τον Τσαβούσογλου στην Άγκυρα. Επίσης ο νυν υπουργός Εθνικής Άμυνας αποκλείεται να δεχόταν την διακήρυξη για τα «ήρεμα νερά», όσο είναι σε ισχύ το casus belli. Κάτι για το οποίο δεν είχε πρόβλημα ο κ. Γεραπετρίτης, ο οποίος ας μην λησμονούμε στην περιβόητη επίσκεψη Ερντογάν (Δεκέμβριος του 2023) για την υπογραφή της Διακήρυξης έκανε και τεμενάδες στον Τούρκο Πρόεδρο. Μία εικόνα που έκανε έξαλλους όλους του Έλληνες.
Οπότε δεν περιμέναμε κάτι καλύτερο από τον κ. Γεραπετρίτη και με την ανάρτηση εκ μέρους της Τουρκίας του χάρτη για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό που κοινοποίησε η Άγκυρα στην αρμόδια υπηρεσία της UNESCO. Η Τουρκία με τον χάρτη που σχεδιάστηκε από το πανεπιστήμιο της Άγκυρας, «κόβει» στην ουσία το Αιγαίο στη μέση, αντικατοπτρίζοντας ορισμένες από τις γνωστές απόψεις της Τουρκίας.
Ο τουρκικός θαλάσσιος χωροταξικός χάρτης, όπως κατατέθηκε στον IOC–UNESCO, περιλαμβάνει συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές που επηρεάζουν άμεσα τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και τον εθνικό χωρικό σχεδιασμό:
Βόρειο και Κεντρικό Αιγαίο: Στον χάρτη δεν αναγνωρίζεται κανένα δικαίωμα θαλάσσιας ζώνης για τα ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, όπως η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος και η Ικαρία. Αντίθετα, αποδίδεται θαλάσσια περιοχή στην Τουρκία βάσει της μέσης γραμμής ηπειρωτικών ακτών, σαν τα νησιά να μην υπάρχουν.
Νοτιοανατολικό Αιγαίο: Ιδιαίτερα προβληματική είναι η απουσία οποιασδήποτε αναγνώρισης του Καστελλόριζου και του συμπλέγματος της Μεγίστης, το οποίο στον χάρτη εμφανίζεται είτε ως κενό είτε ως τουρκικής επιρροής περιοχή. Αυτό συνιστά ευθεία αμφισβήτηση του δικαιώματος επέκτασης ελληνικής ΑΟΖ προς την Ανατολική Μεσόγειο.
Νότια Κρήτη: Παρότι η Κρήτη είναι μεγάλο και αναγνωρισμένο νησί, στον τουρκικό χάρτη δεν της αποδίδεται θαλάσσια ζώνη δικαιοδοσίας με αυτόνομη υπόσταση. Η περιοχή νότια της Κρήτης εμφανίζεται ως «διαφιλονικούμενος» ή κενός χώρος, ανοίγοντας τον δρόμο για ενσωμάτωσή της σε σενάρια τουρκολιβυκής συνεκμετάλλευσης.
Θαλάσσιες περιοχές εντός FIR Αθηνών: Σε αρκετές περιοχές του Αιγαίου που υπάγονται στον τομέα ευθύνης της Ελλάδας για εναέρια κυκλοφορία (FIR Αθηνών), ο χάρτης προτείνει ζώνες έρευνας, αλιείας και στρατιωτικών χρήσεων, χωρίς καμία αναφορά σε ελληνική συναρμοδιότητα ή ενημέρωση.
Αγνόηση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας: Η συνολική λογική του χάρτη στηρίζεται στην αμφισβήτηση του δικαιώματος των ελληνικών νησιών να παράγουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, κατά παράβαση της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία η Τουρκία εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει.
Συνολικά, ο χάρτης της Τουρκίας όχι μόνο διαφωνεί με τις ελληνικές θέσεις, αλλά επιχειρεί να αναδομήσει πλήρως την εικόνα της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου, στη βάση ενός τουρκικού σχεδίου γεωπολιτικής κυριαρχίας και θαλάσσιας «αποστρατικοποίησης» των ελληνικών νησιών.
Με βάση το δίκαιο των θαλασσών, το οποίο η Τουρκία δεν έχει υπογράψει, ο χάρτης που δημοσίευσε η Τουρκία δεν έχει κανένα έρεισμα στο διεθνές δίκαιο και δεν παράγει οποιοδήποτε έννομο αποτέλεσμα, όμως είναι βέβαιο ότι η Τουρκία θα τον χρησιμοποιήσει σε όλες τις διμερείς επαφές του Ερντογάν, είτε με τους Ευρωπαίους ηγέτες, είτε με τις ΗΠΑ. Από το ελληνικό ΥΠΕΞ αναφέρθηκε ότι «η Ελλάδα θα προσφύγει σε όλα τα διεθνή φόρα». Να το δούμε, διότι την ίδια ώρα δεν είχε υπάρξει απάντηση σε μία δήλωση του Χακάν Φυντάν πως «η Τουρκία δεν θα επιτρέψει κανένα μονομερές βήμα ή τετελεσμένο γεγονός στην Κύπρο, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο».
Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί ότι τον Μάιο σημειώθηκαν 70 παραβιάσεις της εναέριας κυκλοφορίας, δηλαδή υπήρξε αύξηση 70,73% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Να σημειωθεί επίσης ότι υπήρξαν 31 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, είχαμε δηλαδή αύξηση 138,46%! Αλλά εμείς εξακολουθούμε να είμαστε προσηλωμένοι στην πολιτική των ήρεμων νερών.
