Με δημοσίευμά του το Politico αναλύει το ρήγμα που προκάλεσε στη Νέα Δημοκρατία ο χειρισμός της κυβέρνησης Μητσοτάκη στα ελληνοτουρκικά, εμμένοντας στον μειοδοτικό διάλογο και προβαίνοντας σε διαγραφή του Αντώνη Σαμαρά ο οποίος άσκησε κριτική στον πρωθυπουργό και τον υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, παρά το γεγονός ότι και οι δύο χώρες είναι μέλη του ΝΑΤΟ, οι πολιτικές εντάσεις και το στρατιωτικό μπρα ντε φερ μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας αποτελούν μια μόνιμη απειλή για την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, οπότε οι πρόσφατες προσπάθειες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να προσεγγίσει την Άγκυρα παρακολουθούνται στενά από τους διπλωματικούς κύκλους.
Καθώς οι δύο κυβερνήσεις έκαναν δειλές προσπάθειες να ξαναχτίσουν γέφυρες τους τελευταίους 16 μήνες, ο Μητσοτάκης αντιμετώπισε μερικές από τις πιο αυστηρές επικρίσεις από τις πιο εθνικιστικές τάξεις του δικού του συντηρητικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας.
Οι εντάσεις αυτές κορυφώθηκαν στις 16 Νοεμβρίου, όταν ο Μητσοτάκης έδιωξε έναν από τους προκατόχους του, τον Αντώνη Σαμαρά, από το κόμμα.
Ο Σαμαράς είχε γίνει ένας από τους κορυφαίους επικριτές της διπλωματικής προσέγγισης με την Άγκυρα, κατηγορώντας τον Μητσοτάκη ότι επιδίδεται σε «χαριεντισμούς» με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Το Βήμα», ο Σαμαράς κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι ακολουθεί πολιτική κατευνασμού και κάλεσε τον Μητσοτάκη να απομακρύνει τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη επειδή φέρεται να υποχώρησε στις τουρκικές απαιτήσεις στις εν εξελίξει διμερείς συνομιλίες.
«Η αλαζονεία και η απώλεια νεύρων εξηγούν την κίνηση του Μητσοτάκη», είπε ο Σαμαράς. «Αποκομμένος από την κομματική βάση, ηγείται ενός κόμματος που ελάχιστα θυμίζει Νέα Δημοκρατία».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης κατηγόρησε τον Σαμαρά ότι διαδίδει «fake news».
«[Ο ίδιος] δεν εξέφρασε απλώς απόψεις. Εξέφρασε την πλήρη διαφωνία του με όλες τις κυβερνητικές πολιτικές», δήλωσε ο Μαρινάκης.
Ελληνοτουρκικές συνομιλίες
Η Αθήνα και η Άγκυρα βρίσκονται σε αντιπαράθεση εδώ και δεκαετίες για μια σειρά θεμάτων, όπως το Κυπριακό, τα θαλάσσια σύνορα και τις επικαλυπτόμενες διεκδικήσεις στην υφαλοκρηπίδα. Τα μαχητικά αεροσκάφη των χωρών έχουν εμπλακεί σε υψηλού κινδύνου παιχνίδια μπρα ντε φερ πάνω από το Αιγαίο.
Οι δύο χώρες έφτασαν στα πρόθυρα πολέμου το 1987 και το 1996. Στο μεταξύ, το καλοκαίρι του 2020, μια διαμάχη για τα δικαιώματα γεωτρήσεων ώθησε την ένταση σε ένα ακόμα ανησυχητικό υψηλό επίπεδο.
Η διπλωματική τομή ήρθε τον Φεβρουάριο του 2023, όταν η άμεση υπόσχεση στήριξης της Ελλάδας μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία δημιούργησε το σκηνικό για μια διπλωματική επαναπροσέγγιση.
Τους τελευταίους 18 μήνες, ο Μητσοτάκης και ο Ερντογάν έχουν συναντηθεί έξι φορές. Κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης τον περασμένο Δεκέμβριο στην Αθήνα υπέγραψαν περισσότερες από δώδεκα συμφωνίες διμερούς συνεργασίας.
Οι υπουργοί Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν συναντήθηκαν στην Αθήνα νωρίτερα αυτό το μήνα. Αν και έγινε σαφές ότι δεν επίκειται μια σημαντική ανατροπή, συμφώνησαν να αναζητήσουν τρόπους για να αποτρέψουν την επικίνδυνη κλιμάκωση των διαξιφισμών. Ο Γεραπετρίτης και ο Φιντάν θα συναντηθούν ξανά τις επόμενες εβδομάδες, ενώ ο Ερντογάν και ο Μητσοτάκης θα συναντηθούν στις αρχές του 2025.
Μητσοτάκης εναντίον Σαμαρά
Ο νέος διπλωματικός δρόμος δεν κάθισε καλά στον Σαμαρά, έναν σκληροπυρηνικό συντηρητικό που διετέλεσε πρωθυπουργός από το 2012 έως το 2015. Είχε πάντα μια πολύ δύσκολη σχέση με τον Μητσοτάκη, αμφισβητώντας τις πολιτικές του ως πολύ κεντρώες.
Ένα πρόσφατο σημείο ανάφλεξης ήταν η νομοθεσία που νομιμοποίησε το γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου, η οποία ψηφίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο. Ένα σημαντικό ποσοστό των κυβερνητικών βουλευτών δεν υποστήριξε τον νόμο– ο πιο εξέχων πολέμιος ήταν ο Σαμαράς.
Όπως σημειώνει το Politico, ενώ η Νέα Δημοκρατία πέτυχε μια ηχηρή νίκη στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου 2023, υπολείπεται σημαντικά ένα χρόνο αργότερα στις ευρωεκλογές, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι δεν θα ήταν σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας αν διεξάγονταν σήμερα εκλογές.
Το Politico κάνει αναφορά και στον πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, σημειώνοντας ότι μαζί με τον Σαμαρά επικρίνουν τόσο την ιδεολογική κατεύθυνση του Μητσοτάκη όσο και την πολιτική του για την Τουρκία.
«Η αποπομπή του Σαμαρά ήταν ένα τολμηρό βήμα από τον Μητσοτάκη, σηματοδοτώντας ότι οι εσωκομματικές διαφωνίες πρέπει να παραμείνουν εντός συγκεκριμένων ορίων και ότι ο εναγκαλισμός του στη Νέα Δημοκρατία είναι σταθερός, επιτρέποντάς του να αντιμετωπίσει ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του κόμματος, όπως ο πρώην πρωθυπουργός», δήλωσε ο Wolfango Piccoli, συνιδρυτής της εταιρείας ανάλυσης κινδύνων Teneo.
Ο Piccoli πρόσθεσε ότι η πρόκληση για τον Μητσοτάκη θα είναι τώρα «να αποφύγει να διχαστεί μεταξύ της έμφυτης φιλελεύθερης στάσης του και της ανάγκης να κατευνάσει τη δεξιά παράταξη της ΝΔ, η οποία έχει ενθαρρυνθεί από την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ».
