Είναι κάτι στιγμές στην Ιστορία που δεν αφήνουν περιθώριο για αμφιβολίες. Σου πετάνε ένα σημάδι τόσο καθαρό, που η εμπειρία μου λέει πως αν δεν το διαβάσεις, αν δεν το ερμηνεύσεις τη στιγμή που συμβαίνει, τότε θα σε προσπεράσει όπως προσπερνά ο ταχύς άνεμος τα στάσιμα πανιά.
Η εκλογή του Κυριάκου Πιερρακάκη στην προεδρία του Eurogroup δεν είναι απλώς ένα πολιτικό γεγονός. Είναι μια τελετουργική μεταβίβαση εξουσίας από τον παλιό κόσμο στον καινούργιο.
Ένας άνθρωπος της πληροφορικής — της λογικής, της δομής, των δεδομένων — καλείται να συντονίσει τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης.
Αν αυτό δεν είναι δείγμα εποχής, τότε τι είναι;
Η γνώμη μου είναι πως ζούμε την πρώτη μεγάλη πολιτική συνέπεια της ψηφιακής επανάστασης.
Και η έρευνα έχει ήδη δείξει — είτε στις επιχειρήσεις είτε στην κοινωνία — πως όποιος καταλαβαίνει την τεχνολογία, καταλαβαίνει και το μέλλον.
Δεν είναι τυχαίο ότι, όπως υπογραμμίζεται στα διδάγματα του μάρκετινγκ, «σήμερα όποιος δεν έχει ικανότητες στην τεχνολογία θεωρείται αναλφάβητος».
Το ίδιο αρχίζει πια να ισχύει και στην πολιτική.
Ο κόσμος αλλάζει όχι με μεγάλα λόγια — αλλά με μεγάλα δεδομένα
Παλιά οι ηγέτες έπρεπε να ξέρουν οικονομία. Μετά έπρεπε να ξέρουν επικοινωνία.
Σήμερα;
Πρέπει να ξέρουν πληροφορική, όχι με τη στενή έννοια του προγραμματιστή, αλλά με την αίσθηση του ανθρώπου που αντιλαμβάνεται ότι:
Η πληροφορία είναι δύναμη,
τα δεδομένα είναι στρατός,
ο αλγόριθμος είναι πολιτική πράξη,
η τεχνολογία είναι το νέο κοινωνικό συμβόλαιο.
Πολιτικός χωρίς ψηφιακή παιδεία είναι σαν επιχειρηματίας χωρίς αγορά.
Βλέπει, αλλά δεν καταλαβαίνει.
Και πιστεύω πως θα ήταν σωστό να το πούμε καθαρά: οι ηγέτες του μέλλοντος δεν θα εκλέγονται για τις ικανότητές τους στη ρητορεία, αλλά για τις ικανότητές τους στην αποκωδικοποίηση του χάους.
Η πολιτική του 21ου αιώνα: λιγότερο μπαλκόνια, περισσότερο backend
Ίσως θα έπρεπε να παραδεχθούμε κάτι που η κοινωνία ψιθυρίζει εδώ και χρόνια: οι παραδοσιακοί πολιτικοί δεν μπορούν πια να διαχειριστούν έναν κόσμο που λειτουργεί σε πραγματικό χρόνο.
Μια κρίση οικονομική, μια κρίση υγείας, μια κρίση τεχνητής νοημοσύνης, μια κρίση κυβερνοασφάλειας — όλα αυτά δεν είναι απλώς «θέματα».
Είναι συστήματα, και τα συστήματα θέλουν ανθρώπους που τα καταλαβαίνουν.
Το διαφημιστικό μου παρελθόν μου έμαθε — όπως αναφέρει και το ίδιο το έργο μου — ότι «το σημαντικότερο εργαλείο είναι το αυτί» και ότι «η απλότητα είναι η υπέρτατη κομψότητα» .
Στην πολιτική του αύριο, το αυτί δεν θα ακούει μόνο ανθρώπους· θα ακούει και δεδομένα.
Και η απλότητα δεν θα είναι απλώς ρητορική· θα είναι καθαρότητα συστήματος.
Οι ηγέτες του μέλλοντος θα χρειαστεί να σκέφτονται σαν developers: να βλέπουν bugs, conflicts, dead-ends και να τα «διορθώνουν» πριν γίνουν κρίσεις.
Γιατί, όπως λέει και μία από τις βασικές αρχές που χρόνια επαναλαμβάνω, «των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν» .
Από την πολιτική 1.0 στην πολιτική 5.0
Η εμπειρία μου λέει πως οι εποχές δεν αλλάζουν με ψηφίσματα. Αλλάζουν με παραδείγματα.
Το παράδειγμα Πιερρακάκη — ενός τεχνοκράτη που μιλά τη γλώσσα του μέλλοντος — δείχνει κάτι μεγαλύτερο από την Ευρωζώνη: δείχνει ότι η εποχή του αναλογικού ηγέτη τελειώνει.
Αν το 20ό αιώνα τον καθόρισε ο οικονομολόγος, τον 21ο θα τον καθορίσει ο μηχανικός.
Ο άνθρωπος που ξέρει να χτίζει, όχι να αποστηθίζει.
Που ξέρει να μετρά, όχι να μαντεύει.
Που ξέρει ότι μια κοινωνία δεν είναι ένα πλήθος· είναι ένα λογισμικό που θέλει updates, όχι υποσχέσεις.
Δεν αρκεί πια ένας «πολιτικός». Χρειαζόμαστε συστημικούς αναλυτές με ανθρώπινη καρδιά — γιατί όπως έχω γράψει επανειλημμένα, «η αληθινή νοημοσύνη πηγάζει από την καρδιά και όχι από το μυαλό».
Οι επόμενοι ηγέτες: παιδιά της τεχνολογίας και της αμφισβήτησης
Οι κοινωνίες στρέφονται στους ανθρώπους που:
Καταλαβαίνουν το παγκόσμιο,
μιλούν τη γλώσσα της ανατροπής,
ξέρουν ότι το μέλλον δεν προβλέπεται — χτίζεται,
και πάνω απ’ όλα, πιστεύουν βαθιά ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο.
Αυτή η φιλοσοφία — η φιλοσοφία του Nothing Impossible — είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται η Ευρώπη: όχι άλλη διαχείριση, αλλά αναδόμηση.
Και ποιος χτίζει καλύτερα από έναν άνθρωπο της πληροφορικής;
Το μεγάλο στοίχημα: πολιτική που θα σκέφτεται όπως λειτουργεί ο κόσμος
Αν θέλουμε η πολιτική να γίνει ξανά αποτελεσματική, ίσως θα έπρεπε να κλέψει λίγη σοφία από τον κόσμο της τεχνολογίας:
Αν κάτι δεν δουλεύει, κάνε update.
Αν κάτι έχει δυσλειτουργία, εντόπισε το bug — όχι τον αποδιοπομπαίο τράγο.
Αν το σύστημα είναι παλιό, μην το μπαλώσεις. Ξαναγράψ’ το.
Αν ο κόσμος αλλάζει, άλλαξε μαζί του ή φύγε από τη μέση.
Στον κόσμο του σήμερα — τον κόσμο που περιέγραψα και στα βιβλία μου για το marketing και την επικοινωνία — η τεχνολογία δεν είναι πια εργαλείο. Είναι περιβάλλον. Είναι ο αέρας που αναπνέουμε. Είναι η συνθήκη μέσα στην οποία παράγεται πολιτική, οικονομία, κοινωνία.
Αυτό το περιβάλλον γεννά νέους τύπους ηγετών.
Και η γνώμη μου είναι πως ένας από αυτούς εμφανίστηκε ήδη.
Η εποχή που οι ηγέτες θα γράφουν το μέλλον όπως γράφεται ο κώδικας
Η εμπειρία μου λέει πως ζούμε την αρχή μιας νέας πολιτικής γεωγραφίας: της γεωγραφίας της γνώσης.
Όπου οι χώρες που καταλαβαίνουν περισσότερο γίνονται ισχυρότερες, και οι ηγέτες που ξέρουν να μεταφράζουν τη γνώση σε πράξη γίνονται αναγκαίοι.
Ο Πιερρακάκης δεν είναι η εξαίρεση. Είναι ο προάγγελος.
Οι ηγέτες του μέλλοντος θα ξέρουν να δουλεύουν με ομάδες σαν να είναι start-ups, να παίρνουν αποφάσεις σαν data scientists, να επικοινωνούν σαν δημιουργοί, και να εμπνέουν όπως πρέπει να εμπνέει κάθε άνθρωπος που θυμάται πως «το αποτέλεσμα είναι που δικαιώνει ή καταδικάζει την επικοινωνία» .
Και αν θέλουμε μια Ευρώπη που δεν θα τρέχει πίσω από το μέλλον αλλά θα το σχεδιάζει, τότε ναι — οι ηγέτες του αύριο θα προέρχονται από τον κόσμο της πληροφορικής.
Όχι γιατί ξέρουν κώδικα.
Αλλά γιατί ξέρουν να αποκωδικοποιούν την πραγματικότητα.
Και αυτό, στην εποχή μας, είναι η υπέρτατη μορφή ηγεσίας.
