«Μία σκληρή υπενθύμιση της πραγματικότητας»: η υπερθέρμανση που οφείλεται στις δραστηριότητες του ανθρώπου στο εξής αυξάνεται με τον πρωτοφανή ρυθμό του 0,2°C ανά δεκαετία και οι εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου βρίσκονται σε άνευ προηγουμένου επίπεδο, σύμφωνα με μεγάλη μελέτη που δημοσιεύεται σήμερα.
«Κατά την περίοδο 2013-2022, η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη που προκλήθηκε από τον άνθρωπο έφθασε στο πρωτοφανές επίπεδο του άνω του +0,2°C σε επίπεδο δεκαετίας», συμπεραίνουν περί τους πενήντα έγκριτοι ερευνητές στην μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Earth System Science Data και στηρίζεται στις μεθόδους της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC, Giec) των Ηνωμένων Εθνών.
Στόχος της μελέτης είναι να προσφέρει επικαιροποιημένα στοιχεία επί της μελέτης της IPCC του 2021. Σκοπός των επιστημόνων είναι η δημοσίευση ανοικτών στοιχείων κάθε χρόνο, χωρίς να περιμένουν την ολοκλήρωση ενός νέου πολυετούς κύκλου, για να τροφοδοτήσουν τις συνομιλίες των COP και τον πολιτικό διάλογο, την στιγμή μάλιστα που η τρέχουσα δεκαετία θεωρείται κρίσιμη για την διάσωση του στόχου της συμφωνίας του Παρισιού του 2015.
«Είναι μια σκληρή υπενθύμιση της πραγματικότητας» σε σχέση με την επείγουσα επιταγή της μείωσης των παγκόσμιων εκπομπών CO2 και μεθανίου, ώστε να γίνει δυνατός ο περιορισμός της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη και των κινδύνων που προέρχονται από αυτήν», δήλωσε στους δημοσιογράφους η Γαλλίδα Παλαιοκλιματολόγος Βαλερί Μασόν-Ντελμότ (Valérie Masson-Delmotte) που συμμετείχε στην μελέτη.
Κρίσιμη δεκαετία
Οι εκπρόσωποι όλων των χωρών συνέρχονται στην Βόννη για ανταλλαγή τεχνικών πληροφοριών στο πλαίσιο της προετοιμασίας της COP28, της μεγάλης διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα που θα διεξαχθεί στο τέλος του έτους στο Ντουμπάι. Εκεί, κεντρικό ζήτημα θα είναι το πρόβλημα που δημιουργεί η χρήση των ορυκτών καυσίμων.
Η δημοσίευση σήμερα των νέων στοιχείων γίνεται σε μία αποφασιστικής σημασίας χρονιά για την κλιματική πολιτική, καθώς αναμένεται η δημοσίευση τον Σεπτέμβριο του πρώτου «παγκόσμιου απολογισμού» των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει οι χώρες για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού, που προβλέπει τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 2°C και, ει δυνατόν, κάτω από τον +1,5°C, σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.
Όμως, η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη που προκλήθηκε από τις δραστηριότητες του ανθρώπου, και κατά βάσιν από την χρήση των ορυκτών καυσίμων (άνθρακα, πετρελαίου, φυσικού αερίου) έχει ήδη φθάσει στον + 1,14°C κατά την περίοδο 2013-2022 και στον +1,26°C το 2022, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της μελέτης.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται μπροστά σε μία κρίσιμη δεκαετία, καθώς το όριο του +1,5°C μπορεί να ισοφαρισθεί ή και να ξεπερασθεί τα 10 επόμενα χρόνια.
Στην μελέτη, το εναπομένον απόθεμα άνθρακα – η ποσότητα που μπορεί ακόμη να χρησιμοποιηθεί στον πλανήτη και εκφράζεται με την συνολική ποσότητα του CO2 που μπορεί ακόμη να εκπεμφθεί για να διατηρηθεί στο 50% η δυνατότητα περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά +1,5°C – έχει υποδιπλασιασθεί σε σχέση με την μελέτη της Giec. Αυτό το «απόθεμα» είναι πλέον της τάξεως των 250 δισεκατομμυρίων τόνων, που αντιστοιχεί σε εκπομπές λίγων ετών με τον σημερινό ρυθμό.
«Το απόθεμα άνθρακα μειώνεται κάθε χρόνο αφού εκπέμπουμε CO2 που συσσωρεύεται στην ατμόσφαιρα: πλησιάζουμε αναπόδραστα το όριο αυτό του +1,5°C», τονίζει ο Πιερ Φρίντλινγκτάιν (Pierre Friedlingstein), Ερευνητής του CNRS, εκ των συγγραφέων της μελέτης.
Κατώτερα των περιστάσεων
«Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι τα μέτρα που εφαρμόζονται σε παγκόσμιο επίπεδο δεν είναι της κλίμακας που είναι αναγκαία για να υπάρξει σημαντική αλλαγή προς την κατεύθυνση της επιρροής του ανθρώπου στις ενεργειακές ανισορροπίες του πλανήτη και στην υπερθέρμανση που προκαλείται από αυτές», γράφουν οι επιστήμονες.
Ο ρυθμός αυτός της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη προκαλείται από τις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου σε επίπεδα ρεκόρ, που έχουν υπολογισθεί σε 54 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως κατά την περίοδο 2012-2021. Έφθασαν στους 55 δισεκατομμύρια τόνους μόνο κατά την διάρκεια του 2021.
«Αυτό συνδέεται κυρίως με τις εκπομπές μεθανίου, N2O (πρωτοξειδίου του αζώτου που περιέχεται στα λιπάσματα) και σε άλλα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου», εξηγεί ο Πιερ Φρίντλινγκτάιν, ενώ οι εκπομπές CO2 που συνδέονται με την χρήση ορυκτών καυσίμων ήταν λίγο πολύ σταθερές.
Στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη συνέβαλε επίσης η μείωση των μικροσωματιδίων στον αέρα, τα οποία έχουν ψυκτική δράση. Πρόκειται για μία παράδοξη βραχυπρόθεσμη συνέπεια που οφείλεται στην μείωση της χρήσης του άνθρακα.
