Ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει με καζάνι που βράζει, με την εσωκομματική ένταση να κορυφώνεται ενόψει της κρίσιμης συνεδρίασης της Πολιτικής Γραμματείας που θα γίνει το μεσημέρι της προσεχούς Πέμπτης . Το κόμμα βρίσκεται σε μια περίοδο βαθιάς εσωτερικής ανασφάλειας και στρατηγικής αβεβαιότητας, με τα στελέχη του να κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις, καθώς οι πληγές ,από την καθοδική πορεία του κόμματος και την παρατεταμένη εσωστρέφεια, δεν έχουν επουλωθεί.
Στο επίκεντρο της εσωκομματικής θύελλας βρίσκεται ο Σωκράτης Φάμελλος, σήμερα εκλεγμένος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Η στάση του απέναντι στις κινήσεις του Αλέξη Τσίπρα έχει προκαλέσει έντονη δυσαρέσκεια σε αρκετά στελέχη, τα οποία θεωρούν ότι ήταν υπερβολικά υποτονική, ίσως και συμβιβαστική, σε μια περίοδο που απαιτούνταν δυναμικές τοποθετήσεις.
Η κριτική που δέχεται δεν περιορίζεται μόνο στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε τις πρόσφατες παρεμβάσεις Τσίπρα, αλλά επεκτείνεται και στην συνολική πολιτική του παρουσία και στάση απέναντι στα κρίσιμα ζητήματα του κόμματος. Ορισμένοι – σε κλειστά δείπνα , τις προηγούμενες ωρες έγινε ένα ακόμη στο Παλαιό Φάληρο – μιλούν ήδη για «αδυναμία άσκησης ηγεσίας» και αναζητούν νέο πρόσωπο που θα μπορέσει να ηγηθεί μιας πιο επιθετικής αντιπολιτευτικής στρατηγικής.
Από την άλλη πλευρά, ο Παύλος Πολάκης εμφανίζεται αποφασισμένος να αναλάβει ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της νέας ταυτότητας του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν κρύβει την ενόχλησή του για τη «χαλαρότητα» που –κατά τη γνώμη του– έχει επιδείξει το κόμμα απέναντι στην κυβέρνηση, αλλά και απέναντι στα εσωτερικά του προβλήματα. Επιμένει σε μια σκληρή γραμμή, ζητώντας καθαρές κουβέντες, ξεκαθαρίσματα λογαριασμών και επαναπροσδιορισμό των ιδεολογικών ορίων του κόμματος.
Ο Π. Πολάκης βλέπει θετικά την προοπτική δημιουργίας ενός πιο μαχητικού κόμματος, πιο κοντά στον ριζοσπαστισμό της πρώτης περιόδου του ΣΥΡΙΖΑ. Η πρότασή του βρίσκει ανταπόκριση σε ένα σημαντικό κομμάτι της βάσης, ιδιαίτερα σε εκείνους που νιώθουν ότι το κόμμα έχει αποξενωθεί από τα κοινωνικά του στηρίγματα και την εργατική τάξη.
Μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να έχει παραιτηθεί, ωστόσο η σκιά του παραμένει βαριά πάνω από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ όλα δείχνουν ότι προετοιμάζει το έδαφος για τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού σχηματισμού, κάτι που προκαλεί αναστάτωση και αβεβαιότητα στους κόλπους του κόμματος, οι πάντες ψάχνουν κάτι διαφορετικό πολιτικά και δεν είναι ικανοποιημένοι με τίποτα . Ορισμένοι ήδη κάνουν λόγο για «ανασχηματισμό του χώρου», ενώ άλλοι βλέπουν στην κίνηση Τσιπρα –όταν γίνει- την τελική διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ.
Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι πρώην στελέχη και βουλευτές του κόμματος έχουν αρχίσει να τοποθετούνται θετικά σε πιθανό εγχείρημα Τσίπρα, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο αποχώρησής τους από τον ΣΥΡΙΖΑ, εάν το κόμμα δεν διαμορφώσει μια άλλη ελκυστική πολιτική πρόταση . Η κατάσταση θυμίζει επικίνδυνα το κλίμα του 2015, όταν η εσωκομματική σύγκρουση οδήγησε σε μαζικές αποχωρήσεις και στη δημιουργία της Λαϊκής Ενότητας.
Η συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς πολλοί προβλέπουν ότι θα υπάρξουν ανοιχτές συγκρούσεις, προσωπικές αιχμές και ενδεχομένως πολιτικές αποχωρήσεις. Στελέχη που μέχρι πρότινος τηρούσαν στάση αναμονής, φαίνεται πλέον να είναι διατεθειμένα να εκφραστούν ανοιχτά, ακόμα και αν αυτό σημάνει τη ρήξη με την υφιστάμενη ηγεσία.
Η συζήτηση θα στραφεί όχι μόνο στις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις και την αντιπολιτευτική τακτική του κόμματος, αλλά και στη συνολική φυσιογνωμία και προοπτική του. Θα τεθούν ερωτήματα για το πώς μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, ποιος πρέπει να ηγηθεί αυτής της προσπάθειας, και ποιες δυνάμεις χωρούν ή δεν χωρούν στο νέο πολιτικό πλαίσιο που διαμορφώνεται.
Η φράση που ακούγεται με νόημα στους διαδρόμους της Κουμουνδούρου, «ο τελευταίος να κλείσει την πόρτα», αντικατοπτρίζει το κλίμα απογοήτευσης αλλά και το αίσθημα αδιεξόδου που κυριαρχεί. Πολλοί πλέον δεν θεωρούν βιώσιμη τη συνύπαρξη όλων των ρευμάτων κάτω από την ίδια κομματική στέγη. Οι ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές είναι τέτοιες, που μοιάζει αναπόφευκτη η σύγκρουση ή ακόμη και η διάσπαση, ακόμα και πριν τις εξελίξεις με τον Αλέξη Τσιπρα , μάλλον την προσεχή άνοιξη .
Οι επόμενες εβδομάδες είναι σαφώς κρίσιμες για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ.
Το αν θα καταφέρει να ανασυνταχθεί, να προχωρήσει σε ειλικρινή αυτοκριτική και να αναδείξει ένα νέο, πειστικό αφήγημα ή αν θα βυθιστεί ακόμη περισσότερο στην εσωστρέφεια και τις προσωπικές αντιπαραθέσεις, θα φανεί πολύ σύντομα. Το βέβαιο είναι ότι το κόμμα έχει χάσει την πολιτική του πυξίδα και κινδυνεύει να μείνει χωρίς καπετάνιο – και χωρίς πλήρωμα.
Σε κάθε περίπτωση, η ανασύνταξη της αριστεράς περνάει και μέσα από τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι οπαδοί του συγκεκριμένου χώρου επιζητούν μια αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση απέναντι στην κυβέρνηση, αλλά προς το παρόν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται ικανός να την προσφέρει. Η πολυφωνία, η έλλειψη στρατηγικής και η εσωστρέφεια λειτουργούν αποτρεπτικά για οποιαδήποτε προσπάθεια πολιτικής επανεκκίνησης.
Ίσως η κρίση αυτή να είναι και μια ευκαιρία για μια ριζική επανεκκίνηση. Με νέους ανθρώπους, νέες ιδέες και κυρίως, με ξεκάθαρο πολιτικό στίγμα.
Αν όχι, τότε η φράση «ο τελευταίος να κλείσει την πόρτα» θα γίνει από σχήμα λόγου… εφιαλτική πραγματικότητα.
