Με εκπτώσεις έως 80% και με δόσεις από 100 ευρώ το μήνα, θα μπορούν να ξεκαθαρίσουν οριστικά και με νόμιμους τίτλους κυριότητος, τα ακίνητα που έχουν “μπλέξει” ανάμεσα στους ιδιώτες ιδιοκτήτες τους και στο δημόσιο που τα διεκδικεί ως δημόσια περιουσία. Δικαίωμα εξαγοράς έχουν οι ιδιώτες που κατέχουν τα ακίνητα πάνω από τουλάχιστον 30 ή 40 χρόνια ανά περίπτωση. Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών αναρτήθηκε για δημόσια διαβούλευση στο Opengov (μέχρι τις 2 Φεβρουαρίου και ώρα 10μμ) και, όπως προκύπτει από τις διατάξεις του, οι αιτήσεις θα μπορούν να ξεκινήσουν στο τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς.
Ακίνητα σε περιοχές, γειτονιές ή χωριά σε όλη την χώρα, ιδίως όμως στη Βόρειο Ελλάδα και όπου αλλού εγκαταστάθηκαν προσφυγικοί πληθυσμοί στα τελευταία 100 χρόνια (πχ σε Χαλκδική και Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης, ή σε Βύρωνας, Νέα Ερυθραία και Βριλήσια στην Αθήνα κλπ) δεν έχουν σαφές ιδιοκτησιακό καθεστώς μέχρι σήμερα και το Δημόσιο αντιμάχεται με τους κληρονόμους ή τους αγοραστές καταπατημένων εκτάσεων, ακόμα και σε περιοχές όπου έχουν αναγερθεί και μεταπωληθεί πολυκατοικίες και οικοδομικά τετράγωνα ολόκληρα (πχ κτήμα Νάστου στην Ηλιούπολη, κτήμα Βεϊκου στο Γαλάτσι κλπ).
Γενικά, ως τίμημα εξαγοράς ορίζεται η αντικειμενική αξία του ακινήτου μετά των κτισμάτων του. Εξοφλείται είτε εφάπαξ με έκπτωση 10%, ή τμηματικά σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστο ποσόν τα 100 ευρώ μηνιαίως.
Αν όμως έχει ο ιδιώτης εγγραφεί ήδη ως ιδιοκτήτης στο Κτηματολόγιο, παίρνει αμέσως έκπτωση 50%.
Επιπλέον εκπτώσεις επί του τιμήματος εξαγοράς προβλέπονται επίσης:
1. κατοχή πάνω από τα τουλάχιστον 30 ή 40 χρόνια, κατά περίπτωση: μείωση κατά 1% την ανά έτος. Για παράδειγμα, για 90 χρόνια κατοχή, προσφέρεται έκπτωση 50%, που είναι και το ανώτατο πλαφόν μείωσης του τιμήματος, λόγω παλαιότητος.
2. εάν ο αιτών είναι άτομο με αναπηρία 80% και άνω, ή και εάν είναι πρόσωπο που φιλοξενεί περισσότερο από ένα (1) έτος ή επιβαρύνεται φορολογικά από πρόσωπα με την ανωτέρω ιδιότητα, με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ: μείωση τιμήματος κατά 30%.
3. για αναπηρία 67%-79% προβλέπεται έκπτωση 20%. Έκπτωση έχει και κάθε πρόσωπο που φιλοξενεί περισσότερο από ένα (1) έτος ή επιβαρύνεται φορολογικά από πρόσωπα με την ανωτέρω ιδιότητα, με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 18.000 ευρώ ή ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 24.000 ευρώ.
4. παλιννοστούντας ομογενής, ο οποίος έχει εγγραφεί στα μητρώα ή τα δημοτολόγια δήμου ή είναι μόνιμος κάτοικος παραμεθόριων περιοχών: μείωση 20%.
5. πολύτεκνοι: μείωση 20%, εφόσον έχουν ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ, ή ετήσιο οικογενειακό 80.000 ευρώ.
6. Τρίτεκνοι: μείωση 15% εάν το ετήσιο ατομικό εισόδημα δεν ξεπερνά τα 25.000 ευρώ ή τα 40.000 το ετήσιο οικογενειακό.
7. Μονογονικές οικογένειες: μείωση 15%.
8. μακροχρόνια άνεργοι: 15%.
9. Δικαιούχοι Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος – ΚΕΑ: μείωση 20%.
10. εάν εντός του ακινήτου υφίσταται κτίσμα που αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία του αιτούντος: έκπτωση 20%.
Αν συντρέχουν πολλές εκπτώσεις για “κοινωνικούς λόγους”, μετράει μόνο η μεγαλύτερη, Αλλά σε καμία περίπτωση το άθροισμα των διαφόρων εκπτώσεων (εφάπαξ πληρωμής, παλαιότητος κλπ) δεν μπορεί να υπερβαίνει το 80%. Πάντα δηλαδή οφείλεται να καταβάλλεται τουλάχιστον το 20% της αντικειμενικής αξίας.
Σε κάθε περίπτωση επίσης, το 50% του τιμήματος που εισπράττει το δημόσιο, αποδίδεται στην ΕΤΑΔ που αποτελεί θυγατρική του «Υπερταμείου» Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας.
Εξαγορά κατεχόμενων ακινήτων του Δημοσίου θα μπορεί να γίνει:
· με κατοχή από ιδιώτη τουλάχιστον 30 χρόνια, αν υπάρχουν τίτλοι αγοράς ή ιδιοκτησίας και κτίσματα προ του 1992.
· με κατοχή επί τουλάχιστον 40 χρόνια εφόσον υπάρχει κτίσμα (που αποτελεί και μοναδική κατοικία ή εμπορική εκμετάλλευση –πχ βιοτεχνία- του ιδιώτη) πριν από το 1982.
Ο ιδιώτης θα μπορεί να λάβει μέχρι ένα άρτιο οικόπεδο (για εντός σχεδίου) ή 10 στρέμματα γης (για εκτός σχεδίου). Προβλέπονται και περιπτώσεις που οι ιδιώτες θα μπορούν να λάβουν και ακόμα μεγαλύτερες εκτάσεις (πχ 20 στρέμματα ή τυχόν μικρό υπόλοιπο που απομένει ανεκμετάλλευτο). Μπορούν να εξαγοράσουν όμως και ακίνητα που περιλαμβάνουν (όχι παραπάνω όμως από το 20% της συνολικής επιφάνειας) εκτάσεις χαρακτηρισμένες ως δασικές ή natura, υπογράφοντας ταυτόχρονα και ρήτρα προστασίας τους. Αν επιχειρήσουν να κτίσουν ή παρέμβουν στις ευαίσθητες αυτές εκτάσεις, τότε η εξαγορά ακυρώνεται και αποβάλλονται από το ακίνητο.
Εκ προοιμίου εξαιρούνται από τη ρύθμιση δάση, αρχαιολογικοί χώροι, αιγιαλοί-παραλίες ή παρόχθιες και παραποτάμιες περιοχές που έχουν περιέλθει στην ΕΤΑΔ- Υπερταμείο. Εξαιρέσεις μπορεί να υπάρξουν και μετά από υπόδειξη φορέων υπουργείων, για λόγους εθνικής ή δημόσιας ασφάλειας κλπ. Η υπόδειξη εξαιρέσεων μπορεί να διαρκέσει έως και 6 μήνες από την έναρξη του νόμου.
Διορίες και κυρώσεις
· στην περίπτωση που ο αιτών προβαίνει στην εξόφληση του τιμήματος εξαγοράς, εντός ενός (1) μηνός από την κοινοποίηση σε αυτόν του πιστοποιητικού αποδοχής υποβάλλει αποδεικτικό εξόφλησης στην οικεία Κτηματική Υπηρεσία. Σε 15 μέρες το πολύ εκδίδεται η απόφαση εξαγοράς και μεταγράφεται στο Υποθηκοφυλακείο ή Κτηματολογικό Γραφείο.
· στην περίπτωση που ο αιτών ζητήσει εξόφληση με δόσεις, εντός ενός (1) μηνός από την εξόφληση της τελευταίας δόσης, υποβάλλει το αποδεικτικό εξόφλησης στην οικεία Κτηματική Υπηρεσία για να λάβει σε 15 μέρες την απόφαση εξαγοράς προκειμένου να ολοκληρωθεί η μεταγραφή
· στην περίπτωση που εντός του δημοσίου ακινήτου υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή, ο αιτών, εντός ενός (1) μηνός από την κοινοποίηση του πιστοποιητικού αποδοχής, οφείλει να υποβάλει αίτηση τακτοποίησης και υπαγωγής του στον ν. 4495/2017 (Νόμος Σταθάκη).
· ειδικά στην περίπτωση που εντός του δημοσίου ακινήτου υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή, για την έκδοση της απόφασης εξαγοράς απαιτείται, εκτός από το τίμημα εξαγοράς, να εξοφληθεί το πρόστιμο υπαγωγής στον ν. 4495/2017 και να προσκομιστεί στην οικεία Κτηματική Υπηρεσία η βεβαίωση περαίωσης της διαδικασίας υπαγωγής στον ν. 4495/2017.
· αν δεν εξοφληθεί το τίμημα εξαγοράς είτε εφάπαξ είτε της πρώτης δόσης αυτού, δεν εκδίδεται απόφαση εξαγοράς και η υπόθεση τίθεται στο αρχείο. Όταν προβαίνει στην εμπρόθεσμη εξόφληση του τιμήματος εξαγοράς, υποβάλλει αμελλητί το σχετικό αποδεικτικό καταβολής στην οικεία Κτηματική Υπηρεσία για την άμεση ενημέρωσή της. Επίσης, προβλέπεται ότι οι δόσεις που έχουν καταβληθεί δεν επιστρέφονται, εφόσον δεν υπερβαίνουν το σαράντα τοις εκατό (40%) του τιμήματος εξαγοράς, όμως σε βάρος του αιτούντος δεν θα βεβαιώνεται αποζημίωση αυθαίρετης χρήσης για το δημόσιο ακίνητο για το χρονικό διάστημα που αντιστοιχεί στο μη επιστρεφόμενο ποσό.
· αν ο αιτών δεν διατηρήσει την κύρια και μοναδική του κατοικία ή την άσκηση της δραστηριότητας για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε (5) ετών από την έκδοση της απόφασης εξαγοράς, τότε επέρχεται η αυτοδίκαιη λήξη ισχύος της τελευταίας με όλες τις προβλεπόμενες συνέπειες.
Διαβάστε ολόκληρο το νομοσχέδιο στη δημόσια διαβούλευση του Υπουργείου Οικονομικών, στο opengov.gr /minfin/?p=11631
