Σε μία διαρκή… Μεγάλη Παρασκευή και με την Ανάσταση να μην είναι ορατή στον ορίζοντα εξελίσσονται τα ελληνοτουρκικά, που έχουν αποκτήσει ακόμη ένα σημείο ηλεκτροπληξίας που δεν είναι άλλο από την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.
Το θέμα δεν είναι καινούργιο, δεδομένου ότι το επίμαχο ενεργειακό πρότζεκτ, που διεθνώς είναι γνωστό με την ονομασία Great Sea Interconnector, πρωτομπήκε στα σκαριά το μακρινό το 2012. Έκτοτε μεσολάβησαν αρκετά χρόνια σχεδιαστικής ωρίμανσης, αναζήτησης και εξασφάλισης χρηματοδοτικών πόρων και διακρατικών συμφωνιών, για να έρθει όμως το περσινό καλοκαίρι της μεγάλης εμπλοκής. Τότε, δηλαδή, που ξεκίνησαν μεν οι έρευνες του βυθού στα νότια της Κάσου προκειμένου να χαραχθεί η όδευση των υποβρυχίων ηλεκτρικών καλωδίων μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου, αλλά που στη συνέχεια… αραξοβόλησαν δύο φορές (τον Ιούλιο του 2024 και τον Φεβρουάριο του 2025), επειδή η Τουρκία έθεσε βέτο επί του πεδίου και μάλιστα διά των κανονιοφόρων της.
Αυτό, λοιπόν, το έργο που έχει πίσω του μία δωδεκαετία «ζωής» και επί εννέα μήνες τώρα καρκινοβατεί, επανήλθε στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης με αφορμή:
α) Τις απόπειρες εκ μέρους της Ελλάδας να διεκπεραιωθούν οι διαδικασίες που απαιτούνται (ναύλωση ερευνητικού πλοίου από τη γαλλική εταιρεία Nexans για λογαριασμό τού ΑΔΜΗΕ, έκδοση Navtex από το ελληνικό ΥΠ.ΕΞ., αγορά καλωδίων ύψους 70 εκατ. ευρώ), ώστε να επανεκκινήσει και να ολοκληρωθεί πλήρως η βυθομέτρηση που απαιτείται για την πόντιση του υποβρύχιου ηλεκτρικού καλωδίου.
β) Την ανακύκλωση των απειλών της Τουρκίας ότι δεν θα επιτρέψει «τετελεσμένα» στην επίμαχη θαλάσσια περιοχή και πως για να προστατεύσει αυτά που –κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου– θεωρεί δικαίωμά της δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τη «δύναμή» της.
γ) Την προ ολίγων ημερών παρουσία του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ Δελφών, όπου ερωτώμενος σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας χρησιμοποίησε διάφορα ακροβατικά επιχειρήματα, για να πείσει το εθνικό ακροατήριο πως όλα βαίνουν καλώς και ότι η χώρα μας είναι «απολύτως προετοιμασμένη» να αντιδράσει αποτελεσματικά σε νέα σκηνικά έντασης τύπου Κάσου. Επειδή πειστικός δεν έγινε, το πιθανότερο είναι οι βεβαιότητες Γεραπετρίτη θα αποτελέσουν πηγή έμπνευσης του Μάρκου Σεφερλή στο «Δελφινάριο».
Καλώδιο γιοκ!!!
Τις νεότερες εξελίξεις για το θέμα του καλωδίου οι περισσότεροι τις ανέμεναν από το ΚΥΣΕΑ που συνεδρίασε το πρωί της Μεγάλης Τετάρτης. Η Τετάρτη ήταν όντως μεγάλη καθώς αφενός το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας έκανε δεκτή την προαναγγελθείσα εισήγηση του υπουργού Άμυνας, Νίκου Δένδια, για την αγορά και τέταρτης γαλλικής φρεγάτας Behlarra, αφετέρου το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε την πράξη συγκρότησης της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ), με την οποία εξειδικεύεται και αποτυπώνεται σε χάρτη ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) της Ελλάδας.
Όσο οι «Μαξιμιλιανοί» αξιωματούχοι πανηγύριζαν και για τις δύο «επιτυχίες», οι έμπειροι και οι υποψιασμένοι γύρω από τα θέματα εξωτερικής πολιτικής και διπλωματίας καταλάβαιναν ότι ο ενταφιασμός του ηλεκτρικού καλωδίου είναι σίγουρος και το μόνο που λείπει η επιμνημόσυνη δέηση και οι μωβ κορδέλες. Είναι δεδομένο, για παράδειγμα, ότι η χαρτογράφηση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού της χώρας δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα θα ποντίσει το «επίδικο» καλώδιο. Είναι επίσης σίγουρο ότι η συγκρότηση στα χαρτιά της εθνικής χωρικής στρατηγικής για τον ελληνικό θαλάσσιο χώρο απέχει πολλούς… Γεραπετρίτες δρόμο μέχρι να φτάσουμε στο σημείο να αξιοποιήσουμε στην πράξη –και αν, βεβαίως, μας αφήσουν οι Τούρκοι– τους θαλάσσιους πόρους της χώρας μας. Αυτό τουλάχιστον δείχνει το πολιτικό παρελθόν του Έλληνα ΥΠ.ΕΞ ο οποίος έχει δηλώσει οπαδός της «διαβουλευτικότητας» προφανώς ακόμη και για ζητήματα που δεν δύναται να τεθούν υπό διαβούλευση.
Πού καταλήγουν όλες αυτές οι παράμετροι; Ότι τα όσα είχε πει ο Γ. Γεραπετρίτης την Πέμπτη πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα στο Φόρουμ των Δελφών, δεν εκφράστηκαν ως ξεκάθαρες δεσμεύσεις επίλυσης του προβλήματος με βάσει τα κατοχυρωμένα από το Διεθνές Δίκαιο δικαιώματα της χώρας μας. Αντιθέτως, φαίνεται ότι ήταν μία συνειδητή απόπειρα εξαγοράς πολιτικού χρόνου εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, ώστε αφενός να διαπιστωθεί μέχρι πού είναι διατεθειμένη να τραβήξει η Άγκυρα την… άγκυρα του ηλεκτρικού καλωδίου, αφετέρου να σμιλευτεί το επόμενο κατευναστικό αφήγημα. Το αληθές τής παραπάνω εκτίμησης επιβεβαιώνουν οι θολές αποστροφές του λόγου του Έλληνα ΥΠ.ΕΞ., ότι η πόντιση του καλωδίου «είναι μια αρκετά σύνθετη τεχνικά άσκηση» που «απαιτεί μια σειρά ενεργειών από περισσότερα υπουργεία» και, δεδομένου –όπως ισχυρίστηκε– ότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε δεσμευτική ημερομηνία, «η έρευνα και η πόντιση ΘΑ επανεκκινήσει στον ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΧΡΟΝΟ».
Ακόμη και πρωτοετείς φοιτητές πολιτικών επιστημών και διπλωματίας αντιλαμβάνονται πλέον ότι το παντελώς απροσδιόριστο «θα» του κυρίου Γεραπετρίτη και η απουσία εξηγήσεων για το ποιοι παράγοντες θα καταστήσουν «κατάλληλο» και «προσήκοντα» τον χρόνο αντίδρασης της Ελλάδας στο θέμα του καλωδίου, χρησιμοποιούνται ως άλλοθι από την κυβέρνηση είτε για να αφήσει την υπόθεση να σέρνεται εις τον αιώνα τον άπαντα φοβούμενη την Τουρκία, είτε για να μείνει άπραγη (ως συνέπεια του ίδιου φόβου…) ισχυριζόμενη ότι δεν είναι ευνοϊκή και προσήκουσα η γεωπολιτική συγκυρία.
Δυστυχώς, τη δεύτερη εκδοχή επιβεβαιώνεται και από τα διαδοχικά ρεπορτάζ της εφημερίδας μας, σύμφωνα με τα οποίο καλώδιο… γιοκ! Είναι ενδεικτικό ότι στην αρχή της Μ. Εβδομάδας η «Α» επικοινώνησε με κυβερνητικούς αξιωματούχους που ως εκ της θέσεώς τους έχουν ιδία αντίληψη των όσων διαμείβονται στο Μέγαρο Μαξίμου και στο υπουργείο Εξωτερικών, ρωτώντας να μάθει ποιο είναι το μέλλον του ενεργειακού πρότζεκτ που τόσο πολεμάει το καθεστώς Ερντογάν να ακυρώσει επί του πεδίου.
Οι απαντήσεις που πήραμε ήταν αποκαρδιωτικές και συνέτειναν στην εξής εκτίμηση: «Όπως στρώσαμε, έτσι θα κοιμηθούμε…» Οι συνομιλητές τής «Α» υποστήριξαν, εν ολίγοις, ότι έχοντας η Αθήνα στείλει εδώ και καιρό το μήνυμα στους συμμάχους της, αλλά και στην ίδια την Άγκυρα, ότι είναι διατεθειμένη να κάνει σχεδόν τα πάντα για να διατηρηθούν τα τύποις και κατ’ ευφημισμό «ήρεμα νερά» της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, θα ήταν έκπληξη πρώτου μεγέθους να επιδείξει τώρα στα… στερνά η ελληνική διπλωματία τα δόντια της κάνοντας κι εκείνη προβολή στρατιωτικής ισχύος, έστω και αμυντικών προθέσεων.
Κρατήστε κι αυτό: ακόμη και στις περιχαρείς κυβερνητικές ανακοινώσεις της Μ. Τετάρτης για την (αργοπορημένη) πρωτοβουλία χαρτογράφησης του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού της Ελλάδας, κάποιοι φαεινοί εγκέφαλοι σκέφτηκαν ότι έπρεπε να υπογραμμιστεί διευκρινιστικά ότι η υποχρέωση της χώρας μας να συμμορφωθεί με την Οδηγία 2014/89/ΕΕ και να ασκήσει ένα κυριαρχικό δικαίωμά της που απορρέει από το Διεθνές Δίκαιο «δεν σημαίνει ότι δεν θέλουμε θετικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις». Ούτε λίγο ούτε πολύ, δηλαδή, φτάσαμε σε σημείο να ασκούμε κατευναστική πολιτική όχι κατόπιν εορτής αλλά προληπτικά!!! Έπειτα από αυτό ουδείς παραξενεύτηκε που μία ώρα μετά από της ανακοινώσεις της Αθήνας για τους θαλάσσιους χάρτες η Άγκυρα «ξιφούλκησε» και μέσω του δικού της ΥΠ.ΕΞ. κατηγόρησε τη χώρας μας για «μονομερείς διεκδικήσεις και αξιώσεις» που «παραβιάζουν τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της χώρας μας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.»
Όσο, λοιπόν, και αν εντέχνως διαρρέεται από την κυβέρνηση ότι η επανεκκίνηση του έργου της βυθομέτρησης και της πόντισης του καλωδίου στα διεθνή ύδατα (σ.σ. ο δημοσιογραφικός κόσμος βοά ότι στο έργο του καλωδίου έχουν πέσει ήδη οι τίτλοι τέλους, απλώς δεν έχουν ανακοινωθεί επισήμως) θα γίνει υπό την ασπίδα προστασίας του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, μένει να αποδειχτεί στην πράξη ποιος θα είναι ο πολιτικά «γενναίος τού Μπρανκαλεόνε» που, αν χρειαστεί, θα δώσει και τη σχετική εντολή εμπλοκής.
Εμείς απλώς να θυμίζουμε πως όταν τον Ιούλιο του 2024 το υπό ιταλική σημαία πλοίο «Ievoli Relume» βγήκε στα διεθνή ύδατα μεταξύ Κάσου και Καρπάθου, χαρτογραφώντας τη θαλάσσια περιοχή για πόντιση υποβρύχιων καλωδίων, οι Τούρκοι έστειλαν δύο φρεγάτες, μια κορβέτα και δύο πυραυλακάτους του πολεμικού ναυτικού τους, η Ελλάδα απάντησε άμεσα με την αποστολή στην περιοχή για επιτήρηση μίας φρεγάτας («Νικηφόρος Φωκάς»), μίας κανονιοφόρου («Αήττητος») και ενός περιπολικού ανοικτής θαλάσσης του Λιμενικού Σώματος, αλλά το υπουργείο Εξωτερικών υποβάθμισε το προκλητικό επεισόδιο λέγοντας ότι δεν υπήρξε ούτε ένταση, ούτε κρίση, ξεχνώντας να συμπληρώσει ότι δεν υπήρξε ούτε συνέχιση των εργασιών.
Μια από τα ίδια είχαμε, σημειωτέον, και τον περασμένο Φεβρουάριο όταν στα βόρεια της Κρήτης τα ερευνητικά IEVOLI RELUME και NG WORKER που είχε ναυλώσει η Ελλάδα για έρευνες παρενοχλήθηκαν όχι μία αλλά δύο φορές σε διάστημα 10 ημερών από μία τουρκική κορβέτα. Κα σε αυτήν την περίπτωση είχαμε τη διακριτική παρουσία ελληνικού πολεμικού αλλά το τελικό αποτέλεσμα ήταν το ίδιο: οι έρευνες έλαβαν τέλος, ο ΑΔΜΗΕ αποφάσισε στα τέλη Φεβρουαρίου το «πάγωμα» της πληρωμής της δόσης των €70.000.000 στους Γάλλους τής Nexans και η συνέχιση του έργου ανεστάλη για ακόμη μια φορά με την ημιεπίσημη παραδοχή ότι η αντίδραση της Τουρκίας «γεννά» μεγάλη αβεβαιότητα.
Αξίζει στο σημείο αυτό να υπογραμμιστεί ότι εκτός από τον εθνικό εξευτελισμό που υπέστημεν ως χώρα από τα κατευναστικά διπλωματικά καμώματα της κυβέρνησης, την μεγάλη ήττα θα «φάει» σε οικονομικό επίπεδο και ο ΑΔΜΗΕ καθώς όπως πληροφορείται η «Α» ο ελληνικός Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας έχει προμηθευτεί για το επίμαχο ενεργειακό πρότζεκτ γαλλικά καλώδια τα οποία αν δεν χρησιμοποιηθούν η λυπητερή των ρητρών που θα πρέπει να καταβληθούν ανέρχεται σε περίπου 70 εκατομμύρια ευρώ που δεν τα λες και λίγα όταν για παράδειγμα τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) του ΑΔΜΗΕ για ολόκληρη τη χρήση του 2023 είχαν ανέλθει στα €277 εκατομμύρια.
«Αλλεργικοί» στις προειδοποιήσεις
Με αυτό το ιστορικό προηγούμενο είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί κάποιος που θα στοιχημάτιζε ότι θα επαληθευτούν οι μεγαλόστομες βεβαιότητες του κυρίου Γεραπετρίτη ότι η Ελλάδα δεν ετεροκαθορίζεται, ότι θα πράξει –εν ευθέτω χρόνω, πάντα– τα δέοντα, και πως μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας «υπάρχει μια βελτίωση στην κατανόηση».
Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική από την ελληνοτουρκική αλληλοκατανόηση που ονειρεύεται ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας (σ.σ.: τη Μ. Δευτέρα το τουρκικό ΥΠΕΞ έκανε ξανά λόγο για «τουρκική» μειονότητα στη Δυτική Θράκη), και το ακόμη δυστυχέστερο είναι ότι τις συνέπειες που θα έχει η «διπλωματία των υποκλίσεων» κάποιοι τις είχαν προβλέψει χτυπώντας συχνά-πυκνά τα προειδοποιητικά καμπανάκια. Πρώτοι και καλύτεροι οι δύο πρώην πρόεδροι της Νέας Δημοκρατίας και πρώην πρωθυπουργοί, Αντώνης Σαμαράς και Κώστας Καραμανλής, οι οποίοι ουκ ολίγες φορές έχουν επισημάνει και μάλιστα δημοσίως το εγκληματικό λάθος να ασκεί η Ελλάδα εξωτερική πολιτική έχοντας υπό μάλης το «εγχειρίδιο» του κατευνασμού.
Ειδικά ο Μεσσήνιος επισημαίνει με κάθε ευκαιρία ότι η Ελλάδα έχει χάσει την πυξίδα της στα εθνικά θέματα, ότι η Τουρκία κοντεύει να «γκριζάρει» το μισό Αιγαίο, αλλά η χώρα μας αφήνει με τις πράξεις της να εννοηθεί ότι η «κόκκινη γραμμή» της δεν είναι τα 12 αλλά τα 6 μίλια, φτάνοντας ακόμη και στο σημείο να μην εφαρμόζει τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό προκειμένου «να μην ερεθίσουμε την Τουρκία», και για την αβελτηρία της αυτή να παραπέμπεται από την Κομισιόν στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα για εξηγήσεις.
Παρόμοιες ενστάσεις εκφράζει κάθε φορά που αναφέρεται στα εθνικά θέματα και ο Κώστας Καραμανλής, υποστηρίζοντας πάντα το προφανές, ότι δηλαδή η Ελλάδα έχει «αγοράσει» το δίλημμα «υποχωρήσεις ή πόλεμος» που πουλάει η Τουρκία, με αποτέλεσμα η τελευταία να διευρύνει τις απαιτήσεις της όσο η χώρα μας είτε αντιδρά φοβικά είτε δεν αντιδρά καθόλου.
Στους… κωδωνοκρούστες που αγνοεί επιδεικτικά η κυβέρνηση συγκαταλέγεται τέλος και ο Γιάννης Βαληνάκης, που γνωρίζει από πρώτο χέρι τι εστί εξωτερική πολιτική έχοντας ασκήσει επί δύο χρόνια τα καθήκοντα του υφυπουργού Εξωτερικών. Ειδικά για το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ ο Γ. Βαληνάκης είναι κάθετος ότι, εάν η χώρα μας δεν προχωρήσει στην υλοποίηση του σχεδιασμού, θα θέσει υπό διακινδύνευση ΟΛΑ τα δικαιώματά της έξω από τα όρια των 6 ναυτικών μιλίων, θα αναγκαστούμε να «ξεχάσουμε» την ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο και, εντέλει, «ο αντίπαλος θα αποθρασυνθεί και θα επαναλάβει το ίδιο και στο Αιγαίο».
Το αποτέλεσμα των προσπαθειών όλων των προαναφερθέντων να ξυπνήσουν την κυβέρνηση από τον μακάριο ύπνο της είναι γνωστό. Ο μεν Αντώνης Σαμαράς διαγράφηκε, οι δε Καραμανλής-Βαληνάκης αγνοούνται επιδεικτικά και αυτό γίνεται πλήρως αντιληπτό από την πλειοψηφία των απλών νεοδημοκρατών, που με τη σειρά τους αγνοούν επιδεικτικά την κυβερνώσα Ν.Δ. σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι από το ιστορικό χαμηλό για ευρωεκλογές του 28,31% τον Ιούνιο του 2024 η Ν.Δ. πλέον εντοπίζεται δημοσκοπικά στη ζώνη του 21%-23% στη πρόθεση ψήφου.
Όσο μάλιστα συνεχίζεται η «διπλωματία των υποκλίσεων» στα εθνικά θέματα, η πολιτική του μπρος-πίσω στη διαχείριση της τραγωδίας των Τεμπών και οι κάκιστες επιδόσεις της χώρας στους δείκτες του Κράτους Δικαίου, της αύξησης της διαφθοράς και της μάστιγας της ακρίβειας –που σύμφωνα με τις εξαγγελίες της κυβέρνησης η οικονομία αναπτύσσεται αλλά ο κόσμος πεινάει– το… κοντέρ θα γράψει ακόμη πιο χαμηλά νούμερα για τη σημερινή διακυβέρνηση.
