Του Βασίλη Ταλαμαγκα
Η σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ έχει εξελιχθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, περνώντας από φάσεις ψυχρότητας σε μια στρατηγική συνεργασία. Ιστορικά, η Ελλάδα διατήρησε για μεγάλο διάστημα επιφυλακτική στάση απέναντι στο Ισραήλ, κυρίως λόγω της παραδοσιακής υποστήριξης της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής προς τους Παλαιστίνιους και των στενών σχέσεων με τον αραβικό κόσμο. Μέχρι τη δεκαετία του 1990, οι διμερείς σχέσεις παρέμεναν περιορισμένες και σε χαμηλό επίπεδο.
Η μεγάλη αλλαγή ξεκίνησε τη δεκαετία του 2010, όταν οι σχέσεις των δύο χωρών γνώρισαν σημαντική άνθηση. Κύριοι λόγοι ήταν η επιδείνωση των σχέσεων Τουρκίας–Ισραήλ μετά το επεισόδιο του «Μαβί Μαρμαρά» το 2010 και η ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ ξεκίνησαν στενή συνεργασία στον ενεργειακό τομέα, με στόχο τη δημιουργία αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, όπως ο αγωγός EastMed.
Επιπλέον, οι δύο χώρες έχουν ενισχύσει τη στρατιωτική και αμυντική τους συνεργασία μέσω κοινών ασκήσεων, ανταλλαγής τεχνογνωσίας και υπογραφής συμφωνιών ασφαλείας. Παράλληλα, οι πολιτιστικές, τουριστικές και οικονομικές σχέσεις ενισχύονται συνεχώς, με εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινούς να επισκέπτονται την Ελλάδα κάθε χρόνο.
Η σημερινή αντίθεση του Ισραήλ με την Τουρκία έχει πολλαπλές διαστάσεις. Παρότι υπήρξαν προσπάθειες εξομάλυνσης, οι σχέσεις παραμένουν τεταμένες λόγω διαφορών σε θέματα γεωπολιτικής, υποστήριξης της Χαμάς από την Τουρκία, και των τουρκικών φιλοδοξιών στην Ανατολική Μεσόγειο που συγκρούονται με τα συμφέροντα του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου. Επιπλέον, η Τουρκία έχει υιοθετήσει επιθετική ρητορική απέναντι στο Ισραήλ, ιδιαίτερα σε περιόδους έντασης στη Λωρίδα της Γάζας.
Συνοψίζοντας, η σχέση Ελλάδας–Ισραήλ έχει μεταμορφωθεί σε μια ουσιαστική στρατηγική συμμαχία με κοινά συμφέροντα στην ενέργεια, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή. Παράλληλα, η επιδείνωση των σχέσεων Ισραήλ–Τουρκίας έχει λειτουργήσει καταλυτικά στην προσέγγιση Αθήνας και Τελ Αβίβ, δημιουργώντας ένα νέο γεωπολιτικό άξονα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στο εσωτερικο, η Ελλάδα θα πρέπει να «λαξεύσει τον λίθο» και να βρει την κοινή συνιστάμενη ανάμεσα στην γενοκτονία της Γάζας από τον Νετανιαχου και τα οφέλη από την στρατιωτική συνεργασία με το Ισραήλ . Δυστυχώς στην γεωπολιτική και την εξωτερική πολιτική δεν μετράνε τα συναισθήματα …..
