Κράτος αδιάφορο. Έβαλε τους συρμούς να τρέχουν με 160 και πάνω χλμ./ώρα, χωρίς να νοιαστεί να εγκαταστήσει το ηλεκτρονικό σύστημα ασφαλείας – κι ήταν περήφανο για τα «τρένα βέλη»! Κράτος κουφό και τυφλό: μάλλιασε η γλώσσα των μηχανοδηγών να προειδοποιούν κι είχαν πυκνώσει τα δυστυχήματα που από τύχη –μέχρι την Τρίτη– δεν είχαν θύματα, αλλ’ αυτό ούτε είχε δει ούτε είχε ακούσει κάτι. Τσαπατσούλικο κράτος: σε υπεύθυνες θέσεις άνθρωποι με προσχηματική εκπαίδευση και συμβάσεις 3, 6 ή 12 μηνών – για να εξυπηρετηθούν όλοι οι «πελάτες» που περιμένουν στην ουρά. Κράτος κλωτσοσκούφι: αντί να το φοβούνται οι εργολάβοι, αφήνει να το εκβιάζουν οι θρασείς εξ αυτών, να κάνουν ό,τι θέλουν και να «νταραβερίζονται» – χωρίς κόστος.

Το δίδαγμα της εθνικής τραγωδίας είναι ότι το κράτος είναι τρύπιο και χρειαζόμαστε ένα άλλο, σύγχρονο, αποτελεσματικό και ισχυρό. Η μεταρρύθμιση του κράτους ήταν η πιο μεγάλη προσδοκία της δεύτερης 4ετίας Σημίτη. Διαψεύστηκε. Η ανασύνταξή του ήταν η κεντρική δέσμευση της κυβέρνησης Καραμανλή. Διαψεύστηκε. Στη σύγχρονη εποχή ο ρόλος του κράτους αναβαθμίζεται παντού στον αναπτυγμένο κόσμο, όλοι κατανοούν ότι χωρίς ένα κράτος – στρατηγό, χωρίς στενή συνεργασία κράτους – ιδιωτικού τομέα, δεν υπάρχει αύριο για την ανάπτυξη. Αλλά ενώ το σκηνικό αλλάζει ριζικά διεθνώς, στην Ελλάδα εξακολουθούμε να έχουμε ένα κράτος – βαρίδι, που εκτός των άλλων αποδεικνύεται και επικίνδυνο για τη ζωή των πολιτών του: ένα πελατειακό, αυταρχικό και καθυστερημένο κράτος.

Όσον αφορά τους πολιτικούς, κάποιοι νομίζουν ότι πολιτική είναι να ασκείς υψηλή εποπτεία σε έναν τομέα, να απολαμβάνεις τα προνόμια της εξουσίας, να μισθώνεις συμβούλους για να βρίσκουν ξύπνιες ατάκες και παρεμβάσεις με στυλ. Κι όταν έρχεται η κρίση, φταίει κάποιος άλλος – η αντιπολίτευση, κάποιος εσωκομματικός αντίπαλος, ίσως ο ανάδρομος Ερμής. Η εξουσία δεν είναι για να περνάς καλά, πάει μαζί με την ύψιστη ευθύνη, χωρίς ευθύνη η εξουσία δαγκώνει άσχημα – τώρα πια, όλο το πολιτικό προσωπικό θα πρέπει να το ‘χει κατανοήσει…

Η μεταρρύθμιση του κράτους και η οικοδόμηση ενός σύγχρονου, φιλικού στην ανάπτυξη και τον πολίτη κράτους, προϋποθέτει τη συγκέντρωση ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, στη βάση ενός μακράς πνοής σχεδίου, από έναν ουσιαστικό και πειθαρχημένο δημοκρατικό διάλογο. Οι κυβερνήσεις συνεργασίας, επειδή είναι οι μόνες που μπορούν να εκφράσουν ένα πράγματι πλειοψηφικό ρεύμα της κοινωνίας, θα ήταν ιδανικές για να εφαρμόσουν ένα τόσο σύνθετο και δύσκολο σχέδιο – άλλωστε, η αλήθεια είναι ότι κυβερνήσεις συνεργασίας ανέλαβαν όλα τα δύσκολα τα τελευταία χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, ένα τέτοιο εγχείρημα προϋποθέτει κάποιου είδους συνεννόηση και, σε ορισμένα θέματα, συναίνεση. Η προεκλογική περίοδος θα μπορούσε να προσφερθεί για έναν τέτοιο διάλογο.

Αφορά το αύριο της Ελλάδας, είναι ένα κατεξοχήν σπουδαίο πολιτικό θέμα για έναν ουσιαστικό προεκλογικό διάλογο. Στο τέλος τέλος, την τραγωδία στα Τέμπη δεν την προκάλεσε το κράτος του παρελθόντος, αλλά το σημερινό – που αδιαφόρησε να κλείσει τον δρόμο στην τραγωδία. Είναι το ίδιο κράτος που επέτρεπε τις τηλεφωνικές υποκλοπές εις βάρος του Ν. Ανδρουλάκη και όσων άλλων υποψιαζόταν, για διάφορους λόγους, το Μέγαρο Μαξίμου. Ήταν το ίδιο κράτος που μοίρασε σχεδόν 65 δισ., εν πολλοίς με πελατειακά κριτήρια, για να περηφανεύονται στην κυβέρνηση ότι έφεραν οικονομική μεγέθυνση – κακής ποιότητας, με τροφοδότηση της κατανάλωσης οριζόντια, με κρατικά, των φορολογουμένων, λεφτά. Με αυτό το κράτος πρέπει να τελειώνουμε. Ή θα το μεταρρυθμίσουμε ή αυτό θα καταστρέψει την Ελλάδα.