Του Βασίλη Ταλαμαγκα
Η Πολωνία βρέθηκε στο επίκεντρο μιας νέας σοβαρής κρίσης ασφαλείας μετά τη διείσδυση drones στον εναέριο χώρο της. Το περιστατικό, προκάλεσε συναγερμό σε Βαρσοβία και Βρυξέλλες, καθώς θεωρείται η πιο επικίνδυνη παραβίαση εδάφους κράτους-μέλους του ΝΑΤΟ από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Κατά τη διάρκεια εκτεταμένων αεροπορικών επιδρομών, δεκάδες drones –πιθανότατα τύπου Shahed ιρανικής κατασκευής– παραβίασαν τον πολωνικό εναέριο χώρο. Κάποια κατερρίφθησαν από την πολωνική αεράμυνα και συμμαχικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ, ωστόσο αρκετά συνέχισαν την πορεία τους, με ένα εξ αυτών να συντρίβεται σε κατοικημένο κτήριο στην επαρχία Λούμπλιν. Ευτυχώς δεν υπήρξαν θύματα, αλλά οι υλικές ζημιές και ο ψυχολογικός αντίκτυπος ήταν μεγάλοι.
Η πολωνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι εντόπισε συντρίμμια επτά drones, ενώ σε κάποιες περιοχές βρέθηκαν και τμήματα πυραύλων άγνωστης προέλευσης. Το γεγονός αυτό αύξησε τις υποψίες ότι η Ρωσία επιχειρεί να δοκιμάσει τα όρια της αντοχής του ΝΑΤΟ και να προκαλέσει αντιδράσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κλιμάκωση.
Ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ χαρακτήρισε το περιστατικό «τη σοβαρότερη πρόκληση για την Πολωνία από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο» και προχώρησε σε ενεργοποίηση του Άρθρου 4 του ΝΑΤΟ, ζητώντας επείγουσα διαβούλευση με τους συμμάχους. Η κίνηση αυτή δείχνει το μέγεθος της ανησυχίας στη Βαρσοβία, η οποία γνωρίζει ότι η χώρα της αποτελεί βασική πύλη για τη μεταφορά όπλων και βοήθειας προς την Ουκρανία.
Το ΝΑΤΟ αντέδρασε άμεσα. Μαχητικά αεροσκάφη από Ολλανδία, Ιταλία και Γερμανία απογειώθηκαν για υποστήριξη, ενώ ενεργοποιήθηκαν συστήματα αεράμυνας Patriot στην Ανατολική Ευρώπη. Ο Γενικός Γραμματέας Μαρκ Ρούτε κατήγγειλε τις ενέργειες της Ρωσίας ως «ανεύθυνες» και διαβεβαίωσε ότι η Συμμαχία θα υπερασπιστεί «κάθε σπιθαμή εδάφους» των μελών της.
Η διεθνής κοινότητα έσπευσε να εκφράσει αλληλεγγύη στην Πολωνία. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι τόνισε ότι πρόκειται για «επικίνδυνο προηγούμενο για όλη την Ευρώπη», ενώ ο Εμανουέλ Μακρόν και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες προειδοποίησαν ότι τέτοιες κινήσεις απειλούν να σύρουν την ήπειρο σε μια γενικευμένη σύρραξη.
Παρά τις κατηγορίες, η Μόσχα αρνήθηκε κάθε ευθύνη. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, υποστήριξε ότι οι καταγγελίες εναντίον της Ρωσίας είναι «αβάσιμες» και «προπαγανδιστικές». Από την πλευρά της, η Λευκορωσία – δίνοντας άλλοθι στην Μόσχα -υποστήριξε ότι τα drones ενδέχεται να έχασαν την πορεία τους λόγω ηλεκτρονικών παρεμβολών και ότι είχε ενημερώσει εγκαίρως τη Βαρσοβία.
Η εκδοχή αυτή, ωστόσο, δεν καθησυχάζει. Αντιθέτως, αυξάνει τους φόβους για σκόπιμες προβοκάτσιες με στόχο την αποσταθεροποίηση της Συμμαχίας. Αναλυτές προειδοποιούν ότι η Ρωσία ενδέχεται να χρησιμοποιήσει τέτοιες μεθόδους για να «τεστάρει» τις αντιδράσεις του ΝΑΤΟ, χωρίς να προκαλέσει άμεση στρατιωτική σύγκρουση.
Το επεισόδιο στην Πολωνία αποτελεί σαφή ένδειξη ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν περιορίζεται πλέον στα σύνορα της χώρας. Η διείσδυση drones σε κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ στέλνει μήνυμα κλιμάκωσης και προκαλεί ανησυχία για την πιθανότητα γενικευμένης αντιπαράθεσης στην Ευρώπη.
Η Πολωνία, στην πρώτη γραμμή της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία, καλείται να διαχειριστεί με ψυχραιμία μια κρίση που μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε πυριτιδαποθήκη για ολόκληρη τη Συμμαχία. Οι επόμενες κινήσεις του ΝΑΤΟ θα κρίνουν αν θα υπάρξει αποτροπή ή αν η Ευρώπη θα εισέλθει σε μια νέα, πιο επικίνδυνη φάση της σύγκρουσης.
