Του Βασίλη Ταλαμάγκα
Τον τελευταίο μήνα η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προχώρησε σε σημαντικές αλλαγές στην αμερικανική υπηρεσία που είναι επιφορτισμένη με την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στο εξωτερικό, γεγονός που έχει αφήσει τις οργανώσεις αρωγής να αγωνιούν για το αν μπορούν να συνεχίσουν κομβικά προγράμματα.
Ποια είναι όμως η περιβόητη USAID;
Ο Κένεντι δημιούργησε την USAID στο αποκορύφωμα του ψυχροπολεμικού κλίματος μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτός ήθελε έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο για να αντιμετωπίσει την σοβιετική επιρροή στο εξωτερικό μέσω της εξωτερικής βοήθειας και είδε το τότε Στέιτ Ντιπάρτμεντ να είναι απογοητευτικά γραφειοκρατικό σε αυτό.
Το Κογκρέσο ψήφισε τον νόμο περί εξωτερικής βοήθειας και ο Κένεντι δημιούργησε την USAID ως ανεξάρτητη υπηρεσία το 1961.
Σήμερα, οι υποστηρικτές της USAID υποστηρίζουν ότι η αμερικανική βοήθεια σε χώρες αντισταθμίζει τη ρωσική και κινεζική επιρροή διεθνώς. Η Κίνα έχει το δικό της πρόγραμμα εξωτερικής βοήθειας «Πρωτοβουλία μιας ζώνης και ενός δρόμου» παγκοσμίως που δραστηριοποιείται σε πολλές χώρες τις οποίες οι «νέες» ΗΠΑ θέλουν επίσης ως εταίρους.
Οι επικριτές λένε ότι τα προγράμματα είναι «ανούσια» και προωθούν μια φιλελεύθερη ατζέντα καλύπτοντας έμμεσα σκοπούς άλλων Αμερικανικών υπηρεσιών.
Την πρώτη ημέρα της ανάληψης των καθηκόντων του, ο Τραμπ εφάρμοσε πάγωμα 90 ημερών στην εξωτερική βοήθεια των ΗΠΑ. Τέσσερις ημέρες αργότερα, ο Πίτερ Μαρόκο -ένας πολιτικός διορισμένος συνέταξε μια πιο σκληρή από ό,τι αναμενόταν ερμηνεία της εν λόγω εντολής, μια κίνηση που έκλεισε αυτομάτως χιλιάδες προγράμματα σε όλο τον κόσμο.
Ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο προχώρησε έκτοτε στη διατήρηση περισσότερων προγραμμάτων έκτακτης ανάγκης κατά τη διάρκεια του παγώματος. Δεκάδες ανώτεροι αξιωματούχοι έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα, χιλιάδες εργολάβοι έχουν απολυθεί και οι εργαζόμενοι ενημερώθηκαν να μην εισέλθουν στα γραφεία τους. Παράλληλα, ο ιστότοπος της USAID και ο λογαριασμός της στην πλατφόρμα X καταργήθηκαν.
Ο Ρούμπιο δήλωσε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι η εξέταση κάθε προγράμματος ξεχωριστά για το ποια έργα κάνουν «την Αμερική ασφαλέστερη, ισχυρότερη ή πιο ευημερούσα».
Το Τμήμα Κυβερνητικής Αποδοτικότητας του Μασκ, γνωστό ως DOGE, έχει ξεκινήσει μια σαρωτική προσπάθεια εξουσιοδοτημένη από τον Τραμπ να απολύσει κυβερνητικούς υπαλλήλους και να περικόψει τρισεκατομμύρια σε κυβερνητικές δαπάνες. Η USAID είναι ένας από τους πρωταρχικούς του στόχους.
Ο Μασκ ισχυρίζεται ότι η χρηματοδότηση της USAID χρησιμοποιήθηκε για τη δρομολόγηση θανατηφόρων προγραμμάτων και την αποκάλεσε «εγκληματική οργάνωση».
Συνολικά, οι ΗΠΑ δαπάνησαν περίπου 40 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξωτερική βοήθεια το οικονομικό έτος 2023, σύμφωνα με μια έκθεση που δημοσιεύθηκε από την διακομματική Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου.
Επισήμως, ο προϋπολογισμός της αμφιλεγόμενης υπηρεσίας είναι περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια, αν και ο πραγματικός αριθμός θα μπορούσε να είναι πολύ υψηλότερος.
Τo Αμερικανικό «Βαθύ Κράτος», που στρέφεται κατά του Trump βρίσκεται σε κατάσταση πανικού αφού πολλά από τα αρχεία χρηματοδότησης της USAID περιήλθαν στα χέρια του νέου συστήματος. Αν σκεφτούμε τον τρόπο που εργάζεται το σύστημα Τραμπ τα διάφορα στοιχεία εικάζουμε ότι θα περιέλθουν σε γνώση των νέων αρχών του υπερατλαντικού παράγοντα, μετά τους ορισμούς των διπλωματικών εκπροσώπων του νέου συστήματος στις διάφορες χώρες.
Οι ενδείξεις δείχνουν ότι συστήματα που είχαν σχέση με την USAID θα βγουν «στα μανταλάκια».
