Του Βασίλη Ταλαμαγκα
Τα τελευταία χρόνια, η σχέση της Νέας Δημοκρατίας με τον αγροτικό κόσμο έχει δεχθεί ισχυρούς κλυδωνισμούς. Παρότι ιστορικά η παράταξη διατηρούσε στενούς δεσμούς με την ελληνική περιφέρεια, οι πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν πως το μέτωπο των αγροτών έχει εξελιχθεί σε έναν από τους πιο κρίσιμους και επικίνδυνους παράγοντες για τη συνοχή και την εκλογική της δύναμη. Η ζημιά που έχει προκληθεί δεν είναι απλώς επικοινωνιακή· έχει λάβει χαρακτηριστικά δομικά, με πολλούς πλέον να υποστηρίζουν ότι ενδέχεται να αποδειχθεί και ανεπανόρθωτη.
Οι αγρότες, ως κοινωνική και οικονομική ομάδα, αποτελούν παραδοσιακά έναν πυλώνα σταθερότητας για κάθε κυβέρνηση που επιδιώκει να διατηρήσει πολιτική νομιμοποίηση στην περιφέρεια. Ωστόσο, η ένταση που έχει συσσωρευθεί τα τελευταία χρόνια οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων: αυξανόμενο κόστος παραγωγής, αβεβαιότητα στις επιδοτήσεις, επαναλαμβανόμενες φυσικές καταστροφές που έμειναν χωρίς γρήγορη και ουσιαστική αποζημίωση, καθώς και μια γενικότερη αίσθηση ότι η φωνή τους δεν ακούγεται από το κέντρο λήψης αποφάσεων. Η συσσωρευμένη αυτή δυσαρέσκεια λειτούργησε ως εκρηκτικό μίγμα, οδηγώντας σε κινητοποιήσεις έντονης διάρκειας και δυναμικής.
Η κυβέρνηση, στην προσπάθειά της να ισορροπήσει ανάμεσα στις ευρωπαϊκές της δεσμεύσεις και τις ανάγκες της εσωτερικής κοινής γνώμης, πολλές φορές εξέπεμψε αντιφατικά μηνύματα. Από τη μία, προέβαλε την εικόνα της αναγκαστικής συμμόρφωσης σε ευρωπαϊκούς κανόνες· από την άλλη, υποσχόταν λύσεις που συχνά καθυστερούσαν ή υλοποιούνταν μερικώς. Αυτό δημιούργησε ένα κλίμα δυσπιστίας, που έφερε πολλούς αγρότες στο σημείο να θεωρούν ότι η Νέα Δημοκρατία έχει χάσει επαφή με την καθημερινότητά τους.
Οι εκλογικές συνέπειες αυτής της ρήξης έχουν ήδη αρχίσει να φαίνονται. Σε ορισμένες αγροτικές περιοχές παρατηρείται σημαντική μετακίνηση ψηφοφόρων προς μικρότερα κόμματα, κυρίως προς εκείνα που προβάλλουν έναν πιο έντονο αντισυστημικό ή «προστατευτικό» λόγο υπέρ των αγροτών. Ακόμη πιο ανησυχητικό για τη Νέα Δημοκρατία είναι, ότι αυτή η φυγή δεν αφορά μόνο παραδοσιακούς διαμαρτυρόμενους ψηφοφόρους, αλλά και ανθρώπους που για δεκαετίες στήριζαν σταθερά την παράταξη.
Το μέτωπο των αγροτών δεν είναι ένα πρόσκαιρο κύμα οργής· είναι μια βαθιά κοινωνική πληγή που έχει ανοίξει και δύσκολα θα κλείσει χωρίς γενναίες, ουσιαστικές και άμεσες πολιτικές λύσεις. Η απλή παροχολογία ή οι επικοινωνιακές διαχειρίσεις δεν μπορούν να αναστρέψουν μια ζημιά που έχει ριζώσει πλέον σε επίπεδο καθημερινότητας και αξιοπρέπειας.
Αν η Νέα Δημοκρατία επιθυμεί να αποτρέψει μια μακροπρόθεσμη εκλογική αιμορραγία, θα χρειαστεί να επαναπροσδιορίσει τη σχέση της με τον πρωτογενή τομέα σε βάθος. Διαφορετικά, το μέτωπο των αγροτών θα συνεχίσει να αποτελεί έναν παράγοντα που όχι μόνο ροκανίζει την εκλογική της βάση, αλλά και απειλεί να μετατραπεί σε μια μόνιμη και ανεπούλωτη πληγή στην πολιτική της φυσιογνωμία.
