Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απέφυγε για αρκετές μέρες να πάει στις περιοχές που επλήγησαν από την πρόσφατη μεγάλη καταστροφική πυρκαγιά στην Αττική.
Ήταν εμφανής η επικοινωνιακή προσπάθεια να αποφύγει ειδικά τις πρώτες μέρες την ταύτιση με την καταστροφή, παρότι υποτίθεται ότι σε μεγάλες φυσικές καταστροφές δουλειά του κυβερνήτη της χώρας είναι να πάει στην πρώτη γραμμή.
Ακόμη και εάν η καταστροφή σε μεγάλο βαθμό ανέδειξε κενά στην αντιπυρική προστασία που σε μεγάλο βαθμό είναι και δική του ευθύνη, όφειλε να είναι εκεί.
Η απουσία αυτή ήταν άλλος ένα λόγος που η κυβερνητική επιχείρηση damage control με κεντρική ιδέα το «ήταν λίγοι αυτοί που επλήγησαν» και επίκληση της κλιματικής κρίσης και της ατομικής ευθύνης, μάλλον δεν στέφθηκε με επιτυχία, καθώς, όπως φάνηκε, η κοινωνία αναγνώρισε τους ενόχους και τις ευθύνες τους.
Εύκολες δικαιολογίες και επικοινωνιακά τρικ αποδείχθηκε ότι δεν μπορούν να την παραπλανήσουν όταν βλέπει μια πυρκαγιά να γίνεται σε πολύ σύντομο χρόνο ανεξέλεγκτη, να παίρνει τεράστιες διαστάσεις και να μπαίνει στον αστικό ιστό.
Και όλα αυτά σε μια περιοχή, που εξαιτίας και του μεγάλου πληθυσμού και της μεγάλης συγκέντρωσης δραστηριοτήτων και του επιβαρυμένου παρελθόντος, υποτίθεται ότι έχει υπάρξει και η μεγαλύτερη επένδυση στην αντιπυρική προστασία και στην ετοιμότητα των αρμόδιων υπηρεσιών.
Και όμως ήταν στην Αττική, στην έδρα του επιτελικού κράτους όπου αυτός ο σχεδιασμός αποδείχτηκε τελικά παραπάνω από ανεπαρκής.
Ωστόσο, ο πρωθυπουργός δεν μπορούσε να αποφεύγει επ’ άπειρον να πάει όντως σε αυτές τις περιοχές και έστω από μακριά να αντιμετωπίσει την οργή της κοινωνίας.
Και λέω από μακριά γιατί μια δυσανάλογα ισχυρή αστυνομική δύναμη εξασφάλισε οι διαμαρτυρόμενοι κάτοικοι και εκπρόσωποι μαζικών φορέων να κρατηθούν αρκετά μακριά από τους «επισήμους».
Όμως, δεν μπορεί, την ώρα που έφτανε και την ώρα που έφευγε κάτι θα πήρε το αυτί του από τα συνθήματα που ακούγονταν σε βάρος του. Κάπως πρέπει να τον προβλημάτισε το ότι έξω από το δημαρχείο Πεντέλης δεν μαζεύτηκαν και πολίτες για να του πουν «καλά τα πήγες», παρά μόνο διαμαρτυρόμενοι. Και σε τελική ανάλυση, είναι ενδεικτικό ότι δεν έγινε καμία σκέψη για την παρουσία επί τόπου με όρους άμεσης επαφής με τους πολίτες, κίνηση που υποτίθεται ότι είναι επιβαλλόμενη σε τέτοιες περιστάσεις για να καθησυχάσει και να διαβεβαιώσει ότι η Πολιτεία είναι όντως στο πλευρό των πολιτών.
Προφανώς δεν επέλεξε κάτι τέτοιο γιατί ήξερε ότι θα αντιμετώπιζε οργή, παρότι ανακοίνωσε μέτρα στήριξης και σχέδια για την αποκατάσταση των περιοχών.
Οργή, γιατί οι πολίτες δεν μπορούν να συγχωρήσουν αυτά που έζησαν. Την απουσία του κρατικού μηχανισμού, την κατάρρευση των υποτίθεται επικαιροποιημένων σχεδίων, τη διάψευση όλων των διαβεβαιώσεων ότι φέτος «είχαμε πάρει το μάθημά μας» από τα προηγούμενα λάθη και τις προηγούμενες τραγωδίες.
Και γιατί οι πολίτες δεν θέλουν να ζουν μέσα στο φόβο. Πιο σωστά: δεν μπορούν να αποδεχτούν μια συνθήκη όπου η καταστροφή και ο φόβος για αυτή θα γίνουν η νέα κανονικότητα και όπου τελικά το μόνο που θα τους απομένει θα είναι η «ατομική τους ευθύνη».
Ιδίως όταν αυτή τη στιγμή κάθε πρωί που ξυπνάνε όσοι ζουν στις περιοχές που επλήγησαν βλέπουν από το παράθυρό τους ένα τοπίο καταστροφής. Αυτό που λογικά αντίκρυσε και ο ίδιος στην «αυτοψία» που έκανε στα καμένα πριν από τη σύσκεψη.
Είμαι δε σίγουρος ότι κάπου θα άκουσε στο βάθος και αυτό το «παραιτήσου». Ένα σύνθημα που δεν είναι η πρώτη φορά που ακούστηκε αυτή την πενταετία και που δείχνει ότι η εικόνα της παντοδυναμίας του έχει αρχίσει να υποχωρεί.
Γι’ αυτόν τον λόγο και εάν δεν θέλει αυτή η οργή να γίνει μια μόνιμη και μη αντιστρέψιμη συνθήκη, θα πρέπει να δείξει ότι παίρνει μέτρα πραγματικά και χειροπιαστά, δίνοντας την εγγύηση της αλλαγής πορείας.
Γιατί με power-point, εξαγγελίες για μελέτες που ΘΑ συμβασιοποιηθούν και μετά ΘΑ υλοποιηθούν και απλή τιμαριθμική αναπροσαρμογή των άμεσων οικονομικών ενισχύσεων σε πληγέντες, η οργή δεν κατευνάζεται.
Γιατί το διακύβευμα είναι όντως ο πολίτης να αισθάνεται ότι το κράτος είναι δίπλα του.
Και ως προς αυτή τη διάσταση, το «επιτελικό κράτος» έχει αποτύχει παταγωδώς.
Μετά από 10 μέρες ο Μητσοτάκης εδέησε να επισκεφθεί τα καμμένα
Ο Πρωθυπουργός βρέθηκε με καθυστέρηση αρκετών ημερών στις περιοχές που επλήγησαν από την καταστροφική φωτιά στην Αττική
Δέκα ημέρες μετά την καταστροφική φωτιά που ξέσπασε στη βορειοανατολική Αττική και έφτασε μέχρι τον οικιστικό ιστό της Αττικής, επισκέφθηκε την περιοχή ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο κ. Μητσοτάκης λίγο πριν την προγραμματισμένη σύσκεψη στο Δημοτικό Κατάστημα Πεντέλης επισκέφθηκε το κλειστό γυμναστήριο του Γυμνασίου – Λυκείου Νέας Πεντέλης, το οποίο υπέστη ζημιές από τη φωτιά, που ξεκίνησε από το Βαρνάβα και έφτασε μέχρι το Χαλάνδρι.
Εκεί τον υποδέχτηκαν ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας, η δήμαρχος Πεντέλης Νατάσσα Κοσμοπούλου και ο διευθυντής του σχολείου.
Ο Ππρωθυπουργός με τη Δήμαρχο Πεντέλης
Ο εκπρόσωπος της ΓΕΚ – Τέρνα που έχει αναλάβει ιδία δαπάνη την αποκατάσταση, τους παρουσίασε το σχέδιο και το πλάνο ανακατασκευής του γυμναστηρίου, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα σε 6 μήνες.
Παράλληλα, οι όποιες άλλες ζημιές έχουν υποστεί τα σχολικά συγκροτήματα του Δήμου Πεντέλης θα έχουν αποκατασταθεί μέχρι την έναρξη της σχολικής χρονιάς.
Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός, συνοδευόμενος από τη Δήμαρχο, επισκέφθηκε και την Ιερά Μονή Πεντέλης όπου τον υποδέχθηκε ο ηγούμενος, ενώ έξω από τη Μόνη, μαζί με τον υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλη Κικίλια συνομίλησε με τα κλιμάκια της Πυροσβεστικής και τους εθελοντές πυροσβέστες που βρίσκονται εκεί.
Τέλος με τη δήμαρχο Πεντέλης μετέβη και στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών όπου ο πρόεδρος του Αστεροσκοπείου καθηγητής Μανώλης Πλειώνης, ο αντιπρόεδρος δρ. Σπύρος Βασιλάκος και ο προϊστάμενος Διεύθυνσης Υποστήριξης Ερευνών δρ. Θανάσης Μαρούσης τον υποδέχθηκαν στις εγκαταστάσεις του Αστεροσκοπείου.
Η φωτιά έφτασε μέχρι τις εγκαταστάσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Μάλιστα, ο κ. Πλειώνης ενημέρωσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη για τα αντιπυρικά μέτρα που έχει λάβει το Αστεροσκοπείο, τα οποία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο ώστε να μην πληγούν οι εγκαταστάσεις του.
Ο Μητσοτάκης «έσβησε» το επιχειρησιακό φιάσκο, είδε σημάδια «επιτυχίας» και πόνταρε στην ατομική ευθύνη
Πιστή στο δόγμα της ατομικής ευθύνης η κυβέρνηση διακινεί στοιχεία για τα ακαθάριστα οικόπεδα και την εξάπλωση της φωτιάς στις περιοχές της βορειοανατολικής Αττικής
Χάρτες που αποτυπώνουν το πώς κινήθηκε η μεγάλη φωτιά που έκαψε τη βορειανατολική Αττική σε σχέση με τα ακαθάριστα και καθαρισμένα οικόπεδα παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της σύσκεψης στο παλιό δημαρχείο Πεντέλης υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Δέκα σχεδόν ημέρες μετά την καταστροφική πυρκαγιά, 154 κατοικίες ακατάλληλες για χρήση – κατεδαφιστέες («κόκκινες») και προσωρινά ακατάλληλες για χρήση («κίτρινες»), το κυβερνητικό αφήγημα για επιτυχημένη διαχείριση της φωτιάς συντηρείται με δόντια και με νύχια και εμπλουτίζεται επικοινωνιακά και με λίγο από ατομική ευθύνη για να φύγει από τις πλάτες του Μαξίμου μέρος της ευθύνης.
Πυρκαγιά στη Βορειοανατολική Αττική. Επόμενη ημέρα. Βαρνάβας
Καθαρισμός οικοπέδων
Μεταξύ άλλων, στην παρουσίαση του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, παρουσιάστηκαν τα συμπεράσματα από τις δηλώσεις καθαρισμού των οικοπέδων με την κυβέρνηση να συνάγει συμπεράσματα, συνδέοντας το πως κινήθηκε η φωτιά με τα καθαρισμένα ή όχι οικόπεδα.
Παρουσιάστηκαν χάρτες που δείχνουν πως κινήθηκε η μεγάλη φωτιά στη Βορειοανατολική Αττική
Όπως αναφέρεται στη σχετική έκθεση «εκεί που είχαμε δηλώσεις καθαρισμένων οικοπέδων σε πολλές περιπτώσεις η φωτιά σταμάτησε στα όρια των οικοπέδων, ενώ προχώρησε εκεί που δεν είχαμε δηλώσεις καθαρισμένων», στέλνοντας ξεκάθαρο μήνυμα ατομικής ευθύνης καθώς «8 στις 10 κατοικίες που κρίθηκαν ακατάλληλες προς χρήση δεν είχα δηλωθεί ως καθαρισμένες».
Στις διαφάνειες αποτυπώνονται χάρτες που δείχνουν πως κινήθηκε η μεγάλη φωτιά στη Βορειοανατολική Αττική με την σχετική έκθεση των υπουργείων να σημειώνει «εκεί που είχαμε δηλώσεις καθαρισμένων οικοπέδων σε πολλές περιπτώσεις η φωτιά σταμάτησε στα όρια των οικοπέδων, ενώ προχώρησε εκεί που δεν είχαμε δηλώσεις καθαρισμένων».
Μια «επιτυχία» με μεγάλη δόση… ατομικής ευθύνης
Ιδιαίτερη μνεία στο ζήτημα του καθαρισμού των οικοπέδων έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ευρεία σύσκεψη με τους συναρμόδιους υπουργούς και εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Πεντέλη.
«Δοκιμάσαμε κάτι το οποίο δεν είχε ξαναγίνει ποτέ στην ιστορία της χώρας. Πιστεύω ότι ήταν αναμφισβήτητα μια πολύ μεγάλη επιτυχία και μια συλλογική κατάκτηση» ανέφερε ο πρωθυπουργός προβάλλοντας ένα θετικό αφήγημα και μετακυλίοντας την ευθύνη στους πολίτες όπως και στο παρελθόν έχει ξαναγίνει.
«Τα στοιχεία τα οποία παρουσίασε ο Δημήτρης Παπαστεργίου (σ.σ. υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης) είναι απολύτως αποκαλυπτικά ως προς την προστασία την οποία παρέχουν τα καθαρισμένα οικόπεδα στις ατομικές περιουσίες αλλά και τη μεγάλη διευκόλυνση στις προσπάθειες κατάσβεσης, διότι πολύ απλά η φωτιά δεν θα βρει την καύσιμη ύλη να κινηθεί με την ίδια ταχύτητα με την οποία συνέβαινε στο παρελθόν», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ενώ κάηκαν πάνω από 100.000 στρέμματα στη ΒΑ Αττική με τη φωτιά να σταματά στα τσιμέντα.
«Ήταν μία μεγάλη επιτυχία πάνω στην οποία πρέπει να χτίσουμε» συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός και υποσχέθηκε του χρόνου διευκόλυνση των δήμων με τις αποκομιδές των κλαδιών και των χόρτων.
Ο πρωθυπουργός με κλιμάκιο των συναρμόδιων υπουργών στην Πεντέλη σε σύσκεψη με τη συμμετοχή της Περιφέρειας Αττικής και δημάρχων .
Του χρόνου και του παραχρόνου
Επιμένοντας πως πρόκειται για «μία μεγάλη επιτυχία συλλογικής δράσης» τόνισε πως θα «πρέπει συνολικά να κεφαλαιοποιήσουμε εάν θέλουμε πραγματικά να προστατεύσουμε πρώτα και πάνω απ’ όλα τις δικές μας περιουσίες».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο παράδειγμα της Διώνης. «Ήταν πολύ εντυπωσιακό. Όπως φαινόταν και από τον δορυφόρο, εκεί που είχαμε πρακτικά καθαρισμένες περιοχές είχαμε ουσιαστικά ελάχιστες ζημιές, και ουσιαστικά σταμάτησε και η φωτιά εκεί. Άρα, αυτή είναι μία πολιτική στην οποία θα επιμείνουμε», υποστήριξε.
Με την τεράστια ανησυχία τι θα έχει συμβεί αν δεν είχε υπάρξει αυτή η «επιτυχία» ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατέληξε πως «σε αυτή την πολιτική θα μπορούμε να χτίσουμε έτσι ώστε του χρόνου να είμαστε καλύτεροι, του παραχρόνου να είμαστε ακόμα καλύτεροι».
Τελικά, η φωτιά «κατέστρεψε και πολλές περιουσίες»
Σε άλλα σημεία της τοποθέτησής του αναφέρθηκε σε «μια δύσκολη φωτιά, τόνισε πως «έκανε μια μεγάλη περιβαλλοντική ζημιά» και αυτή τη φορά διόρθωσε τα κακώς κείμενα παραδεχόμενος πως «κατέστρεψε και πολλές περιουσίες».
Δυστυχώς, συνέχισε η φωτιά στην ΒΑ Αττική ήταν «η μόνη η οποία ξέφυγε, παρά το γεγονός ότι και σε αυτή τη φωτιά υιοθετήθηκε το σωστό, όπως απεδείχθη σε πάρα πολλές άλλες φωτιές, δόγμα της πολύ γρήγορης πρώτης προσβολής» παραπέμποντας στο άμεσο μέλλον στην αναζήτηση των λόγων που συνέβη αυτό.
Αναγνώρισε «πολύ αρνητική εικόνα» αλλά διαπίστωσε «ότι το υψηλό δάσος το οποίο κάηκε σε αυτή τη φωτιά ήταν σχετικά περιορισμένο σε σχέση με άλλες φωτιές της Αττικής».
Εκτίμησε πως η μορφολογία του εδάφους είναι τέτοια που«τα μέτρα συγκράτησης των εδαφών και οι αντιδιαβρωτικές παρεμβάσεις οι οποίες πρέπει να γίνουν δεν θα χρειαστεί να είναι τόσο εκτεταμένες».
Εκθείασε το «πλαίσιο κρατικής αρωγής» το οποίο «είναι δοκιμασμένο και το οποίο η απαίτηση μας είναι να τρέξει πολύ γρήγορα».
Ως προς τα ζητήματα, τώρα, της ευρύτερης αποκατάστασης των εδαφών και της αντιμετώπισης των πλημμυρικών φαινομένων εξέφρασε τη βούληση «να προχωρήσουμε τα έργα πολύ γρήγορα, ώστε οι βασικές παρεμβάσεις να γίνουν εντός τέτοιου χρονικού πλαισίου ώστε να περιορίσουμε, στο μέτρο που αυτό είναι εφικτό, τα όποια πιθανά πλημμυρικά φαινόμενα εκδηλωθούν ως αποτέλεσμα ακραίων φαινομένων που μπορεί να έρθουν τους επόμενους μήνες».
Το σχέδιο δέκα σημείων
Η παρουσία του πρωθυπουργού στη σύσκεψη πραγματοποιήθηκε σε ένα πλήρως προστατευμένο περιβάλλον και με ισχυρή αστυνομική παρουσία, η οποία δεν εμπόδισε συλλόγους και πληγέντες από τη φωτιά που συγκεντρώθηκαν από νωρίς να εκφράσουν τη διαμαρτυρία τους κρατώντας πανό και φωνάζοντας συνθήματα κατά της κυβέρνησης.
Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, παρουσιάστηκε σχέδιο 10 σημείων για την Αττική ενώ θα παρουσιαστούν τις προσεχείς εβδομάδες ολοκληρωμένες διαχειριστικές μελέτες για όλα τα δάση και τους ορεινούς όγκους της Αττικής, συνολικής επιφάνειας 1,4 εκατ. στρεμμάτων, με στόχο από την επόμενη αντιπυρική περίοδο να οριστούν δασικοί συνεταιρισμοί ως διαχειριστές των δασών στο πλαίσιο της δασικής μεταρρύθμισης.
Αυτοψία Μητσοτάκη στα καμένα
Πριν τη σύσκεψη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε το κλειστό γυμναστήριο του Γυμνασίου – Λυκείου Νέας Πεντέλης, το οποίο υπέστη ζημιές από την πυρκαγιά στη βορειοανατολική Αττική, όπου τον υποδέχτηκαν ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας, η δήμαρχος Πεντέλης Νατάσσα Κοσμοπούλου και ο διευθυντής του σχολείου.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με κλιμάκιο των συναρμόδιων υπουργών στην Πεντέλη
Στη συνέχεια, ο πρωθυπουργός, συνοδευόμενος από την δήμαρχο, επισκέφθηκε και την Ιερά Μονή Πεντέλης, όπου τον υποδέχθηκε ο ηγούμενος, ενώ έξω από τη Μόνη, μαζί με τον υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Κικίλια, συνομίλησε με τα κλιμάκια της Πυροσβεστικής και τους εθελοντές πυροσβέστες που βρίσκονται εκεί.
Τέλος, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετέβη μαζί με την δήμαρχο στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, όπου ο πρόεδρος, καθηγητής Μανώλης Πλειώνης, ο αντιπρόεδρος Δρ. Σπύρος Βασιλάκος και ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Υποστήριξης Ερευνών Δρ. Θανάσης Μαρούσης, τον υποδέχθηκαν στις εγκαταστάσεις του Αστεροσκοπείου.
