Η Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση στο Επίκεντρο της Ευρωπαϊκής Συζήτησης για την Υποδοχή Ασυνόδευτων Ανηλίκων
Με ενεργή παρουσία συμμετείχε η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) στις εργασίες της 4ης εξωτερικής συνεδρίασης της Επιτροπής CIVEX της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, με θέμα:
«Υποδοχή ασυνόδευτων μεταναστών ανηλίκων και ευκαιρίες στις χώρες καταγωγής – ο ρόλος των πόλεων και των περιφερειών».
Την ΚΕΔΕ εκπροσώπησε ο Γενικός Γραμματέας Δημήτρης Καφαντάρης, ο οποίος ανέπτυξε τη θέση της ελληνικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε ένα θέμα με έντονη κοινωνική διάσταση και ευρωπαϊκό αποτύπωμα.
Η τοποθέτηση του Γενικού Γραμματέα της ΚΕΔΕ
Ο κ. Καφαντάρης παρουσίασε την εμπειρία των ελληνικών δήμων, ειδικά αυτών των παραμεθόριων και νησιωτικών περιοχών, που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης, σημειώνοντας χαρακτηριστικά:
«Όταν μιλάμε για ασυνόδευτα ανήλικα, μιλάμε για μια από τις πιο ευάλωτες ομάδες – παιδιά που φτάνουν μόνα τους, συχνά τραυματισμένα, με ελάχιστες προσλαμβάνουσες από τον κόσμο που τους υποδέχεται. Και όμως, καλούμαστε να τους προσφέρουμε όχι απλώς στέγη και φροντίδα, αλλά ελπίδα και προοπτική ένταξης».
Σε ερώτηση των διοργανωτών για το πώς μπορούν οι αρχές να ανταποκριθούν πιο αποτελεσματικά, ο Γενικός Γραμματέας της ΚΕΔΕ απάντησε:
«Δεν μιλάμε για αριθμούς. Μιλάμε για παιδιά».
«Η επιτυχής ένταξη των ασυνόδευτων ανηλίκων δεν μπορεί να γίνει χωρίς την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οι δήμοι πρέπει να έχουν ρόλο στον σχεδιασμό, πρόσβαση σε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, και τη στήριξη που χρειάζονται για να επιτελέσουν το έργο τους».
Πέντε βασικά στοιχεία για επιτυχή ένταξη
Ο κ. Καφαντάρης ανέπτυξε πέντε βασικούς άξονες για την επιτυχή προστασία και ένταξη:
- Ασφάλεια και ανθρώπινες συνθήκες φιλοξενίας – Όχι μαζικές δομές, αλλά μικρές μονάδες ενταγμένες στον κοινωνικό ιστό.
- Πρόσβαση στην εκπαίδευση και την υγεία, ως βασικά δικαιώματα και όχημα ένταξης.
- Στήριξη ψυχικής υγείας, καθώς πολλά παιδιά φέρουν σοβαρά τραύματα.
- Νομική εκπροσώπηση και επιτροπεία, ώστε κάθε παιδί να έχει κάποιον που θεσμικά και ανθρώπινα νοιάζεται.
- Κοινωνική αποδοχή, μέσα από τον πολιτισμό, τα σχολεία και τη δράση των δήμων.
«Η εμπειρία μας δείχνει πως όταν η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει τους πόρους και την αρμοδιότητα, μπορεί να παράγει ουσιαστικό και μετρήσιμο κοινωνικό έργο».
Οι ελληνικές πρωτοβουλίες και το μήνυμα της ΚΕΔΕ
Ο Γενικός Γραμματέας αναφέρθηκε στην Εθνική Στρατηγική για τα Ασυνόδευτα Ανηλίκα που υιοθέτησε τα τελευταία χρόνια η ελληνική πολιτεία, επισημαίνοντας τις θετικές προβλέψεις:
- Γρήγορη καταγραφή και προστασία,
- Φιλοξενία σε αποκεντρωμένες μικρές δομές,
- Επιτροπεία και πρόσβαση σε υγεία και εκπαίδευση.
«Ως ΚΕΔΕ, είμαστε ξεκάθαροι: χωρίς τους δήμους, δεν υπάρχει εφαρμογή του Συμφώνου. Ζητάμε:
- Απευθείας ευρωπαϊκή χρηματοδότηση στους δήμους, χωρίς υπερβολική γραφειοκρατία,
- Ενίσχυση της τεχνικής επάρκειας και των κοινωνικών δομών των ΟΤΑ,
- Θεσμική εκπροσώπηση στα εθνικά και ευρωπαϊκά φόρα,
- Ανταλλαγή καλών πρακτικών με άλλες πόλεις της Ευρώπης.
Έχουμε δημάρχους και Δήμους που στάθηκαν με θάρρος μπροστά στις ανάγκες.
Ο Δήμος Λέσβου, για παράδειγμα, φιλοξένησε μεγάλο αριθμό ανηλίκων τα τελευταία χρόνια, ενσωματώνοντας κοινωνικές υπηρεσίες και ψυχολογική υποστήριξη. Ο Δήμος Αθηναίων έχει αναπτύξει δράσεις ενίσχυσης της εκπαίδευσης και της καθημερινής φροντίδας για ασυνόδευτα παιδιά, μέσω συνεργασιών με ΜΚΟ και διεθνείς οργανισμούς. Στον Δήμο Τρικκαίων είδαμε την προσπάθεια για πιο φιλικές, αποκεντρωμένες δομές φιλοξενίας που σέβονται την παιδική ηλικία.
Κλείνοντας, ο κ. Καφαντάρης τόνισε:
«Η προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων είναι ο καθρέφτης των αξιών μας. Αν θέλουμε μια Ευρώπη ανθρώπινη, συμπεριληπτική και συνεκτική, ας ξεκινήσουμε από αυτά τα παιδιά. Και ας εξοπλίσουμε τις τοπικές αρχές με τα μέσα, τις αρμοδιότητες και την εμπιστοσύνη που χρειάζονται».
Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου, με αφορμή τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Δημήτρη Καφαντάρη στη διεθνή διάσκεψη της CIVEX, δήλωσε:
«Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, διαχρονικά και σταθερά, στηρίζει τις πολιτικές που έχουν στο επίκεντρο τον άνθρωπο – και ειδικότερα τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως είναι τα ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά. Η προστασία τους, η ομαλή ένταξή τους, η εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης, παιδείας και υγειονομικής φροντίδας, αποτελούν για εμάς όχι απλώς προτεραιότητες, αλλά ηθική και κοινωνική υποχρέωση.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ βαθμού στην Ελλάδα έχει αποδείξει στην πράξη, τόσο σε περιόδους κρίσης όσο και σε συνθήκες καθημερινότητας, ότι μπορεί να ανταποκριθεί με επάρκεια, ανθρωπιά και τεχνογνωσία στις αυξημένες απαιτήσεις που δημιουργεί η ανάγκη για κοινωνική συνοχή. Γι’ αυτό και επιμένουμε στην ανάγκη να ενισχυθεί ο ρόλος των δήμων με τα απαραίτητα θεσμικά και χρηματοδοτικά εργαλεία, ώστε να μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά σε μια ευρωπαϊκή πολιτική ένταξης που σέβεται τις αξίες της αλληλεγγύης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα της ΚΕΔΕ, Δημήτρη Καφαντάρη, στη διάσκεψη της CIVEX στην Τενερίφη, εντάσσεται στην ευρύτερη προσπάθειά μας να εκπροσωπούμε ενεργά και με τεκμηρίωση την ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση σε ευρωπαϊκά φόρα. Είναι καθήκον μας να μεταφέρουμε τις φωνές των τοπικών κοινωνιών εκεί όπου χαράσσεται η πολιτική. Και σε αυτό το καθήκον, η ΚΕΔΕ θα συνεχίσει να δίνει το παρών με σταθερότητα και συνέπεια».
