Την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη σημασία της συμφωνίας για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας υπογράμμισε ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βεβέρ, μετά την ολοκλήρωση της μαραθώνιας συνόδου κορυφής των «27».
Όπως δήλωσε νωρίς το πρωί της Πέμπτης, η απόφαση των κρατών-μελών να χορηγήσουν στην Ουκρανία άτοκο δάνειο, αντλώντας κεφάλαια από τις αγορές και όχι από δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, επέτρεψε στην ΕΕ να αποφύγει «το χάος και τον διχασμό».
«Παραμείναμε ενωμένοι», τόνισε ο Βέλγος πρωθυπουργός, επισημαίνοντας ότι η συμφωνία των 27 αποτελεί ουσιαστική νίκη για το Κίεβο, καθώς εξασφαλίζει αξιόπιστη και σταθερή χρηματοδότηση σε μια κρίσιμη περίοδο για τη χώρα.
Ο κ. Ντε Βεβέρ ξεκαθάρισε παράλληλα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν προτίθεται να επιστρέψει τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια στη Μόσχα. «Δεν υπάρχει καμία πρόθεση να επιστραφούν τα χρήματα στον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η συμφωνία θεωρείται κομβικής σημασίας για τη διατήρηση της ευρωπαϊκής συνοχής στο ζήτημα της Ουκρανίας, καθώς αποφεύχθηκαν ενδοευρωπαϊκές συγκρούσεις για τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ενώ διασφαλίστηκε η συνέχιση της οικονομικής στήριξης προς το Κίεβο.
Μετά από μια πολύωρη και δυσκολη διαπραγμάτευση οι ηγέτες της ΕΕ δεσμεύτηκαν τις πρωτες πρωινές ώρες σήμερα στις Βρυξέλλες να χορηγήσουν δάνειο με κοινό δανεισμό ύψους 90 δισ. ευρώ στην Ουκρανία για την κάλυψη των επείγουσων οικονομικών αναγκών της, αλλά δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σχετικά με την προτιμώμενη επιλογή πολλών για την εξασφάλιση του δανείου αυτού έναντι των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας στην Ένωση.
Μετά τη λήξη των συνομιλιών τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, δήλωσε στους δημοσιογράφους: «Δεσμευτήκαμε και τηρήσαμε τη δέσμευσή μας». Ανέφερε ότι οι ηγέτες της ΕΕ ενέκριναν την απόφαση να χορηγήσουν δάνειο ύψους 90 δισ. ευρώ στην Ουκρανία για τα επόμενα δύο χρόνια, το οποίο θα καλύπτεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και θα αποπληρωθεί από το Κίεβο μόνο όταν η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις.
Κυρ. Μητσοτάκης : Ήταν η ενδεδειγμένη λύση
«Θεωρώ ότι η λύση η οποία προκρίθηκε, ένα δάνειο δηλαδή από το περιθώριο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι αυτό δεν έχει πρακτικά δημοσιονομικές συνέπειες για καμιά ευρωπαϊκή χώρα, ήταν η ενδεδειγμένη λύση λαμβάνοντας υπόψη την συνθετότητα και τις νομικές δυσκολίες του εγχειρήματος να αξιοποιηθούν αυτή τη στιγμή οι παγωμένοι ρωσικοί πόροι, ενδεχόμενο το οποίο δεν αποκλείστηκε στα συμπεράσματα τα οποία συμφωνήσαμε αλλά το οποίο ακόμα χρειάζεται περισσότερο χρόνο επεξεργασίας σε περίπτωση που καταλήξουμε σε αυτή τη λύση».
Αυτό απάντησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξη Τύπου μετά το πέρας της συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες σε ερώτηση για το δάνειο-«γέφυρα» για το οποίο συμφώνησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ώστε να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση της Ουκρανίας την επόμενη διετία και τις δημοσιονομικές επιπτώσεις αυτής της λύσης.
Η συμβιβαστική απόφαση άφησε απογοητευμένους εκείνους εκ των 27 που επιθυμούσαν να εξασφαλίσουν το δάνειο έναντι μέρους των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας στην ήπειρο, ύψους 210 δισ. ευρώ. Ωστόσο, το σχέδιο απέτυχε λόγω της απαίτησης του Βελγίου, το οποίο φιλοξενεί το 88% των ρωσικών κεφαλαίων στην ΕΕ, να έχει απεριόριστες εγγυήσεις προϋπολογισμού από άλλα κράτη μέλη σε περίπτωση που η Μόσχα κερδίσει την αγωγή αποζημίωσης.
Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, δήλωσε ότι το δάνειο αποζημίωσης δεν ήταν καλή ιδέα. «Όταν εξηγήσαμε ξανά το κείμενο, υπήρχαν τόσες πολλές ερωτήσεις που είπα: «Σας το είπα, σας το είπα». Υπάρχουν πολλά εκκρεμή ζητήματα. Και αν αρχίσεις να τραβάς τα εκκρεμή ζητήματα, το όλο θέμα καταρρέει».
Παρά τις αντιπαραθέσεις και τις διαφορετικές προτεραιότητες οι 27 χθες στις Βρυξέλλες καταφέραν μια ομόφωνη και δύσκολη απόφαση χωρίς να προκαλέσουν νέα κρίση, αλλά με αστερίσκους στη συνοχή της ΕΕ
Το δάνειο θα χρηματοδοτηθεί μέσω δανεισμού της ΕΕ στις κεφαλαιαγορές και θα στηριχθεί από τον τρέχοντα προϋπολογισμό της Ένωσης. Στις εγγυήσεις ξεκαθαρίζεται ότι η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία δεν θα συμμετέχουν στις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπογράμμισαν ότι η Ουκρανία θα αποπληρώσει το δάνειο μόνο όταν η Ρωσία καταβάλει τις αποζημιώσεις που της αναλογούν.
Σχετικά με τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, οι ηγέτες δεν κατέληξαν σε συμφωνία για την αξιοποίησή τους. Αυτά θα παραμείνουν παγωμένα, ενώ οι συζητήσεις για τη μελλοντική χρήση τους θα συνεχιστούν. Κάποιες χώρες βλέπουν την απουσία συμφωνίας ως αποτυχία, ενώ άλλες τη θεωρούν «αξιοποιήσιμο χαρτί» για μελλοντικές διαπραγματεύσεις.
Στο μέτωπο της συμφωνίας ΕΕ–Mercosur, δεν επιτεύχθηκε συμφωνία. Η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι χρειάζονται μερικές ακόμη εβδομάδες για την επίλυση ζητημάτων με τα κράτη μέλη και ότι οι εταίροι στη Mercosur ενημερώθηκαν, συμφωνώντας σε μικρή αναβολή της υπογραφής, με ισχυρές αντιστάσεις κυρίως από Ιταλία και Γαλλία.
Τέλος, ο Αντόνιο Κόστα απηύθυνε μήνυμα στους Ευρωπαίους αγρότες λέγοντας ότι «η Ευρώπη θα συνεχίσει να σας στηρίζει, διότι όλοι γύρω από το τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναγνωρίζουν τη στρατηγική σημασία της γεωργίας».
Φον Ντερ Λάιεν : Η συμφωνία καλύπτει τις «επείγουσες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας για την επόμενη διετία»
Την ικανοποίησή της για τη συμφωνία που επετεύχθη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η οποία, όπως τόνισε, καλύπτει τις «επείγουσες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας για την επόμενη διετία», εξέφρασε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Όπως ανέφερε, τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν να στηρίξουν οικονομικά την Ουκρανία μέσω δανεισμού της ΕΕ από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές, προβλέποντας τη χορήγηση συνολικού ποσού 90 δισεκατομμυρίων ευρώ εντός των επόμενων δύο ετών. Η χρηματοδότηση θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο «ενισχυμένης συνεργασίας», με εγγύηση το περιθώριο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και κατόπιν ομόφωνης απόφασης για την αναθεώρηση του ισχύοντος Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου.
Όπως και με το δάνειο επανορθώσεων, η Ουκρανία θα χρειαστεί να αποπληρώσει το δάνειο μόνο αν λάβει πολεμικές επανορθώσεις από τη Ρωσία. Μέχρι τότε, τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν παγωμένα και η ΕΕ συνεχίζει να επιφυλάσσεται του δικαιώματος να χρησιμοποιήσει τα ταμειακά διαθέσιμα από τα ρωσικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του δανείου.
Η χρηματοδότηση της Ουκρανίας μετά το 2027 θα αποτελέσει μέρος της συνεχιζόμενης συζήτησης για το προσεχές Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (2028-2034).
Πως άνοιξε ο δρόμος για την απόφαση
Ο Γερμανός καγκελάριος Μερτς ένθερμος υποστηρικτής του δανείου αποζημιώσεων, δήλωσε ότι η συμφωνία ήταν «ένα αποφασιστικό μήνυμα, διότι ο Πούτιν θα κάνει παραχωρήσεις μόνο όταν συνειδητοποιήσει ότι ο πόλεμος του δεν θα αποδώσει». Σε δήλωσή του ανέφερε: «Εάν η Ρωσία δεν πληρώσει αποζημιώσεις, θα χρησιμοποιήσουμε – σε πλήρη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο – τα ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας για την αποπληρωμή του δανείου».
Ο δρόμος για την ομοφωνία άνοιξε όταν οι τρεις εθνικιστικές κυβερνήσεις της Κεντρικής Ευρώπης δήλωσαν ότι θα ενέκριναν τη χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα χρειαζόταν να συνεισφέρουν στις εγγυήσεις του δανείου. Οι ηγέτες της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας και της Τσεχικής Δημοκρατίας φωτογραφήθηκαν σε μια τριμερή συνάντηση από τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος έγραψε στο Twitter: «Επιστροφή στη δράση!»
Σύμφωνα με το τελικό κείμενο της συμφωνίας, οι εγγυήσεις της ΕΕ για το δάνειο «δεν θα έχουν αντίκτυπο στις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις» αυτών των τριών χωρών.
Η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέττε Φρέντερικσεν, δήλωσε ότι ήταν «μεγάλο επίτευγμα» να συμφωνήσουν 27 χώρες για ένα δάνειο 90 δισ. ευρώ προς μια άλλη χώρα. Είπε: « Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, δυστυχώς, και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προσπαθούν να μας διαιρέσουν. Γίνεται όλο και πιο δύσκολο και νομίζω ότι αυτό θα συνεχιστεί».
Η απόφαση για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας είχε χαρακτηριστεί ως «χρήματα σήμερα ή αίμα αύριο» από τον πρωθυπουργό της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ ήλπιζαν ότι αν η Ένωση προχωρούσε στη χρήση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων για την Ουκρανία, άλλοι δυτικοί σύμμαχοι, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς και η Ιαπωνία, θα ακολουθούσαν το παράδειγμά της. Τώρα δεν είναι σαφές πώς θα ανταποκριθούν. Ωστόσο, οι Βρυξέλλες έχουν καλέσει τους συμμάχους εκτός ΕΕ να διαθέσουν περίπου 45 δισ. ευρώ για να καλύψουν το υπόλοιπο των εκτιμώμενων αναγκών της Ουκρανίας, ύψους 136 δισ. ευρώ, για στρατιωτική και πολιτική χρηματοδότηση το 2026 και το 2027.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είχε προηγουμένως δηλώσει στους ηγέτες της ΕΕ ότι η απόφαση να χρησιμοποιηθούν τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας για την άμυνα της χώρας του ήταν «μία από τις πιο σαφείς και ηθικά δικαιολογημένες αποφάσεις που θα μπορούσαν ποτέ να ληφθούν».
Ωστόσο, το Κίεβο είναι πιθανό να ανακουφιστεί από το γεγονός ότι οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν για τη χρηματοδότηση. Ο Ζελένσκι είχε επίσης προειδοποιήσει ότι η Ουκρανία κινδύνευε να εξαντλήσει τα χρήματα για την κατασκευή drones, τα οποία αποτελούν ζωτικό στοιχείο της άμυνάς της ενάντια στην εισβολή της Ρωσίας.
Πηγή: Αθήνα 9,84
