Του Βασιλη Ταλαμαγκα
Η έγκριση του εμπορικού σήματος “Turkaegean” από την ΕΕ το 2022 δεν αποτέλεσε μόνο ένα επικοινωνιακό φάουλ για την ελληνική πλευρά, αλλά και μια κυνική, στρατηγικά μεθοδευμένη κίνηση της Τουρκίας με σαφές γεωπολιτικό υπόβαθρο. Η Άγκυρα επιχειρεί συστηματικά να οικειοποιηθεί τον όρο «Αιγαίο» — όχι μόνο τουριστικά αλλά και πολιτικά — ενισχύοντας τη ρητορική της περί «γκρίζων ζωνών» και «αμφισβητούμενων περιοχών».
Το “Turkaegean” ήταν απλώς το σύμβολο μιας βαθύτερης στρατηγικής. Η Τουρκία του Ερντογάν έχει εξελίξει την πολιτική των προκλήσεων σε οργανωμένη τακτική εργαλειοποίησης κάθε διαθέσιμου πεδίου: από τις θαλάσσιες ζώνες και τον εναέριο χώρο μέχρι τις μειονότητες, το μεταναστευτικό και την ενέργεια. Οι παραβιάσεις του ελληνικού FIR και οι υπερπτήσεις σε κατοικημένα ελληνικά νησιά έχουν γίνει σχεδόν καθημερινότητα, ενώ η ρητορική περί «αποστρατιωτικοποίησης» των νησιών υπονομεύει ευθέως την ελληνική κυριαρχία.
Την ίδια στιγμή, η Κυπριακή Δημοκρατία παραμένει σταθερός στόχος της τουρκικής πολιτικής. Οι τουρκικές γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, παρά τις καταδίκες της ΕΕ και των ΗΠΑ, συνεχίζονται, ενώ η τουρκική πλευρά επιχειρεί να μονιμοποιήσει τα τετελεσμένα στην περίκλειστη Αμμόχωστο και να προωθήσει λύση δύο κρατών — πρόταση που απορρίπτεται από το διεθνές δίκαιο και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Η Τουρκία αξιοποιεί επίσης κάθε δυνατότητα επηρεασμού της Δύσης: είτε μέσω της συμμετοχής της στο ΝΑΤΟ, είτε παίζοντας ρόλο «μεσολαβητή» σε κρίσεις όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία. Με αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζει ανοχή ή και υποστήριξη, την ώρα που παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ελλάδα και η Κύπρος καλούνται να διαχειριστούν μια Τουρκία που δεν περιορίζεται από δεσμεύσεις, αλλά επεκτείνει συνεχώς το φάσμα της πίεσης. Οι προκλήσεις δεν είναι μεμονωμένες ή περιστασιακές. Είναι συστηματικές, μεθοδικές και ενταγμένες σε μια μακροχρόνια στρατηγική αναθεωρητισμού.
Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, δεν αρκεί η ρητορική καταδίκης. Απαιτείται συντονισμένη διπλωματική δράση, ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος και, κυρίως, εθνική στρατηγική που να μην αιφνιδιάζεται αλλά να προνοεί. Γιατί το “Turkaegean” μπορεί να ήταν η αρχή, αλλά δεν είναι το τέλος.
