Του Νίκου Νικολόπουλου
Η ομιλία του Μιχάλη Σάλλα, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του Π. Ρουμελιώτη αποτελεί μια ουσιαστική παρέμβαση στη δημόσια συζήτηση για την οικονομική πορεία της Ελλάδας και τη θέση της στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πλαίσιο.
Ο κ. Σάλλας, με την εμπειρία του ως πρώην Πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς και τωρινός Πρόεδρος της Lyktos, μίλησε με σαφήνεια και θάρρος για τις διαρθρωτικές αδυναμίες της χώρας, κάνοντας μια ολοκληρωμένη κριτική για το πώς η Ελλάδα βρέθηκε ουραγός της Ευρώπης, ακόμη και σε σχέση με χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ.
Οικονομικές Απώλειες και Μνημόνια
Ο Μιχάλης Σάλλας αναφέρθηκε στις τεράστιες οικονομικές απώλειες της χώρας, τονίζοντας ότι
η Ελλάδα έχασε 600 δισεκατομμύρια ευρώ κατά την περίοδο 2008-2022.
Αυτή η εκτίμηση φέρνει στο φως το μέγεθος της καταστροφής που προκλήθηκε από την κρίση και τα μέτρα λιτότητας. Η αναφορά του στα μνημόνια ως «οδοστρωτήρες» που κατέστρεψαν την οικονομία, είναι έντονα χαρακτηριστική του πόνου που βιώθηκε από την ελληνική κοινωνία.
Ωστόσο, αυτό που καθιστά ιδιαίτερα σημαντική την ομιλία του είναι η διάκριση που κάνει ανάμεσα στην κριτική των μνημονίων και την ανάγκη για εσωτερικές μεταρρυθμίσεις.
Τα Μνημόνια ήταν πράγματι ο μηχανισμός διαχείρισης μιας κρίσης που είχε ήδη διαμορφωθεί λόγω της αναποτελεσματικότητας των προηγούμενων δεκαετιών.
Επομένως, η κριτική του Σάλλα στη λιτότητα είναι εύστοχη, αλλά αυτό που αξίζει να υπογραμμιστεί
είναι η αναγνώριση ότι η πραγματική πρόκληση ήταν η απουσία ενός εθνικού σχεδίου για την ανάκαμψη και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Πρόταση για Χρηματοδοτικά Εργαλεία
Μια από τις πιο σημαντικές προτάσεις του κ. Σάλλα αφορά την έκδοση 30ετών ομολόγων, ύψους 500-600 δισ. ευρώ ετησίως, τα οποία θα απευθύνονται στη διεθνή αγορά. Αυτή η πρόταση ενσωματώνει τη στρατηγική σκέψη και την εμπειρία του, δίνοντας έμφαση στη δημιουργία μακροπρόθεσμων χρηματοδοτικών εργαλείων για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προκλήσεων της χώρας. Η καινοτομία της πρότασης είναι ότι προβλέπει την εξυπηρέτηση αυτών των ομολόγων μέσω της έκδοσης μη τακτής λήξης (perpetual) ομολογιακών δανείων, τα οποία θα ήταν κατάλληλα για αποθεματικά ασφαλιστικών εταιρειών.
Παράλληλα, ο ίδιος εκφράζει σκεπτικισμό για το κατά πόσον η Ευρωπαϊκή γραφειοκρατία, και ειδικά η Γερμανία, θα ήταν έτοιμη να αποδεχτεί τέτοιες ριζοσπαστικές προτάσεις. Αυτή η δυσπιστία δεν είναι αβάσιμη, δεδομένων των πολύπλοκων σχέσεων και των συντηρητικών τάσεων που χαρακτηρίζουν τη λήψη αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρ’ όλα αυτά, η πρόταση αξίζει να εξεταστεί σοβαρά, καθώς προσφέρει μια εναλλακτική λύση στη συνεχή εξάρτηση από παραδοσιακές μορφές χρηματοδότησης, η οποία συχνά περιορίζει την αναπτυξιακή δυναμική των χωρών με υψηλό χρέος.
Κριτική στη Δημόσια Διοίκηση και τις Ιδιωτικοποιήσεις
Η κριτική του κ. Σάλλα για την υστέρηση της Δημόσιας Διοίκησης και τη διαχείριση των κρατικών υποδομών είναι καίρια.
Ειδικότερα, το γεγονός ότι σημαντικές υποδομές όπως τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και οι τηλεπικοινωνίες έχουν παραχωρηθεί σε ξένες εταιρείες αποτελεί, σύμφωνα με τον Σάλλα, απόδειξη της διαχειριστικής ανεπάρκειας του ελληνικού κράτους. Αυτή η παρατήρηση δεν είναι απλά μια καταγγελία, αλλά μια πραγματική αντανάκλαση της αποτυχίας να δημιουργηθεί ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο εκμετάλλευσης των πλουτοπαραγωγικών πόρων της χώρας προς όφελος του ελληνικού λαού.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι οι ιδιωτικοποιήσεις δεν είναι από τη φύση τους αρνητικές, εφόσον γίνονται με όρους που διασφαλίζουν τα στρατηγικά συμφέροντα της χώρας. Η αδυναμία, όμως, της Ελλάδας να εκμεταλλευτεί μεθοδικά και οργανωμένα τις υποδομές της, όπως σχολιάζει , υπογραμμίζει την αναγκαιότητα μιας πιο δυναμικής και στρατηγικής διαχείρισης των πόρων αυτών.
Ευρωπαϊκή Ένωση και Γεωπολιτικές Δυναμικές
Η σκληρή κριτική του Σάλλα για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την επιρροή της Γερμανίας στον οικονομικό προσανατολισμό της Ένωσης αντικατοπτρίζει μια ανησυχία που συμμερίζονται πολλοί οικονομολόγοι και πολιτικοί αναλυτές.
Η σύγκριση της γραφειοκρατίας της Ε.Ε. με σοβιετικού τύπου μηχανισμούς είναι βέβαια μια ιδιαίτερα αιχμηρή παρομοίωση, αλλά αποτυπώνει μια δυσαρέσκεια με την αδυναμία των ευρωπαϊκών θεσμών να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της σύγχρονης οικονομικής πραγματικότητας.
Ο Σάλλας αναφέρθηκε επίσης στην πρόβλεψη ότι χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις, και η Ελλάδα, εν μέσω αυτής της ευρωπαϊκής αδυναμίας, πρέπει να βρει έναν τρόπο
να αναδείξει τα δικά της πλεονεκτήματα.
Η έκκληση του για την ανάγκη ύπαρξης ενός σοβαρού και οργανωμένου κράτους είναι κεντρική στην ομιλία του και αντικατοπτρίζει το βαθύτερο πρόβλημα της ελληνικής πολιτείας: την αδυναμία να καταρτίσει ένα μακροχρόνιο, συνεκτικό σχέδιο ανάπτυξης.
Συμπεράσματα
Συνοψίζοντας, η ομιλία του Μιχάλη Σάλλα αποτελεί μια σημαντική παρέμβαση στον δημόσιο διάλογο για
την πορεία της χώρας. Με μια σειρά από τολμηρές και καινοτόμες προτάσεις, προσφέρει ένα πλαίσιο σκέψης για το πώς η Ελλάδα μπορεί να επαναπροσδιορίσει τη θέση της τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στη διεθνή σκηνή. Η κριτική του για τις διαρθρωτικές αδυναμίες της Δημόσιας Διοίκησης και οι προτάσεις του
για νέα χρηματοδοτικά εργαλεία είναι ιδιαίτερα επίκαιρες.
Η πρόκληση, όπως επισημαίνει και ο ίδιος, είναι να μπορέσει η Ελλάδα να κινηθεί με στρατηγικό σχεδιασμό, να επενδύσει στην καινοτομία και να δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό κράτος, ικανό να ανταπεξέλθει στις διεθνείς οικονομικές προκλήσεις.
Χρειάζεται συνεργασία, σύμπνοια και όραμα, προκειμένου να μετατραπεί η Ελλάδα σε μια ισχυρή και ανταγωνιστική χώρα στο διεθνές περιβάλλον.
@ninikolopoulos
