Σε μία ομολογουμένως εξαιρετικά ταραγμένη γεωπολιτικά περίοδο το έργο του επικεφαλής της διπλωματίας ενός κράτους είναι πάρα πολύ δύσκολο και απαιτεί χειρουργικούς χειρισμούς. Ο Γιώργος Γεραπετρίτης δεν εξαιρείται της διαπίστωσης, αλλά ενώ ο Έλληνας ΥΠ.ΕΞ. έχει δίκιο να υποστηρίζει ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να φοβάται τον διάλογο με την Τουρκία, ξεχνά το πρώτο μισό ενός παρεμφερούς αποφθέγματος του αείμνηστου Τζον Κένεντι ότι «δεν θα πρέπει να διαπραγματευόμαστε από φόβο». Και δυστυχώς, αυτό μοιάζει να κάνει η χώρα μας απέναντι σε εχθρούς και φίλους.
Τα ελληνοτουρκικά είναι από τα λίγα ζητήματα –αν όχι το μοναδικό– που δεν λείπουν ποτέ από τη λίστα με τα viral θέματα της εγχώριας πολιτικής ειδησεογραφίας. Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο επειδή επίκειται κάποια πολιτική εξέλιξη σε επίπεδο ηγεσιών (σ.σ. έντεκα φορές έχουν συναντηθεί Μητσοτάκης και Ερντογάν, με την 12η να έχει προγραμματιστεί για τον Ιανουάριο του 2025) ή εξαιτίας των προκλήσεων, μικρότερων ή μεγαλύτερων, στις οποίες επιδίδεται εξακολουθητικά η Άγκυρα.
Εσχάτως συμβαίνει και λόγω του… ταλέντου του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, στις δυσανάγνωστες και δυσεξήγητες κινήσεις και δηλώσεις. Αρκεί να θυμηθεί κάποιος ότι με το «καλημέρα» της τοποθέτησης του πολυπράγμονα καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στο νεοκλασικό της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας το καλοκαίρι του 2023 δήλωσε εμφατικά στη Βουλή ότι «η λογική είναι ότι σε μία συζήτηση μπορεί να υπάρξουν κάποιες αποκλίσεις από την αρχική μας γραμμή», ότι αυτό «θα μπορούσε να συμβεί και στο Διεθνές Δικαστήριο», διαβεβαιώνοντας ωστόσο ότι «σε κάθε περίπτωση, δεν είναι δυνατόν να υπάρχει οποιαδήποτε παραχώρηση σε σχέση με θέματα κυριαρχίας».
Από την «υπόκλιση» και την Κάσο στη… μειοδοσία
Αξέχαστος θα μείνει, επίσης, ο ντόρος που προκάλεσε ο κ. Γεραπετρίτης με την κίνησή του να υποκλιθεί κατά την είσοδο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο ελληνικό Προεδρικό Μέγαρο στο πλαίσιο της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα στις αρχές του περσινού Δεκέμβρη, με τον Έλληνα ΥΠ.ΕΞ. να υποστηρίζει τότε ότι δεν έκανε τίποτα περισσότερο από μία κίνηση σεβασμού προς το αξίωμα της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας και του υψηλού προσκεκλημένου, δίχως όμως να καταφέρει να αμβλύνει τις κακές εντυπώσεις που εύλογα δημιουργήθηκαν.
Ο κατάλογος των αστοχιών του 57χρονου Καρπάθιου πολιτικού –που παρεμπιπτόντως έχει κάνει πολλούς, ακόμη και εντός της Νέας Δημοκρατίας, να υποστηρίζουν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε μία πολύ ατυχή επιλογή με την αναβάθμισή του– περιλαμβάνει κι άλλες… χαριέστατες τοποθετήσεις, όπως ότι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις πρέπει η Αθήνα να επιμείνει στη «διαβουλευτικότητα» με την Άγκυρα ή ότι το παρ΄ ολίγον θερμό επεισόδιο τον Ιούλιο στην Κάσο δεν ήταν ούτε «θερμό» ούτε καν «επεισόδιο», έστω κι αν οι Τούρκοι έβγαλαν στο Αιγαίο δύο φρεγάτες, μία κορβέτα και δύο πυραυλακάτους!!!
Τα κατάφερε, δε, πάλι ο υπουργός Εξωτερικών, στην αρχή της εβδομάδας που διανύουμε να γίνει ξανά πρωτοσέλιδο. Αφορμή; Μια συνέντευξη που παραχώρησε την προπερασμένη Παρασκευή (4/10) ο Γ. Γεραπετρίτης στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ και στον δημοσιογράφο Παύλο Τσίμα, την οποία έκλεισε υποστηρίζοντας ότι «αν είναι να αφήσω μια μεγάλη παρακαταθήκη για τη χώρα μου, για τις επόμενες γενιές, να είναι μια γειτονιά, η οποία θα είναι ήρεμη, μια Ελλάδα της αυτοπεποίθησης, της σταθερότητας και της υπερηφάνειας, ας χαρακτηριστώ και μειοδότης.».
Η ατάκα του υπουργού Εξωτερικών δεν ήταν ουρανοκατέβατη. Αντιθέτως ήρθε ως απάντηση στην ερώτηση του γνωστού δημοσιογράφου του ΣΚΑΪ αν κατατρύχεται από το «Σύνδρομο της Ζυρίχης» που λέει ότι όποιος προσπαθήσει να λύσει ένα από τα εθνικά θέματα, αυτομάτως παίρνει την ταμπέλα του μειοδότη. Έχει, μάλιστα, τη σημασία του να καταγραφεί ότι κάτι παρεμφερές είπε και τον περασμένο Απρίλιο από το βήμα του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι θα του ήταν πάρα πολύ εύκολο να χρησιμοποιήσει το χαρτοφυλάκιο του υπουργού Εξωτερικών για να έχει προσωπικό όφελος κι ότι «στην Ελλάδα το ευκολότερο που θα μπορούσε να συμβεί είναι να γίνεις δημοφιλής πάνω στα εθνικά θέματα». «Εγώ δεν θα το πράξω. Εγώ για την πατρίδα μου θέλω να είμαι πρωτίστως επωφελής και όχι δημοφιλής» ήταν η κατακλείδα του σχολίου του.
Κουβέντα για την ταμπακιέρα
Είναι καταφανές ότι το «κρέμασμα» του Γ. Γεραπετρίτη στα δημοσιογραφικά μανταλάκια άγγιξε ευαίσθητες χορδές στο Μέγαρο Μάξιμου εξ ου και η σπουδή του κυβερνητικού επιτελείου να υποστηρίξει τον ΥΠ.ΕΞ. με το επιχείρημα ότι μία καθαρή δήλωση του Γ. Γεραπετρίτη αποδόθηκε από κάποια ΜΜΕ με την στρεβλή χροιά ότι ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας δεν έχει πρόβλημα να είναι ενδοτικός.
Ακόμη, πάντως, κι αν η πραγματικότητα είναι όπως περιγράφεται από το επιτελικό κράτος της Ηρώδου Αττικού, για την ταμπακιέρα που άνοιξε με τις δηλώσεις του ο υπουργός Εξωτερικών δεν έχει ειπωθεί κουβέντα, αν και θα έπρεπε. Κι αυτό διότι ουδείς υποστήριξε ότι ο κ. Γεραπετρίτης είναι πολιτικός, ακαδημαϊκός και άνθρωπος μειωμένου εθνικού φρονήματος, Πολλώ δε μάλλον δεν αποδόθηκε ποτέ στη Νέα Δημοκρατία η μομφή ότι είναι μία προδοτική κυβέρνηση που σκοπεύει να εκχωρήσει εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα στην Τουρκία. Αν για κάτι ψέγεται –πάντα στο πλαίσιο της πολιτικής και της δημοσιογραφικής κριτικής– το υπουργείο Εξωτερικών και εκείνοι που καθορίζουν τη διπλωματική γραμμή της χώρας είναι ότι παραμένουν προσκολλημένοι στην στρατηγική του κατευνασμού, που όχι απλώς δεν είναι επικερδής για τα ελληνικά δίκαια, αλλά επιπρόσθετα ανοίγει επικίνδυνα την όρεξη του νέο-οθωμανικού αναθεωρητισμού που ευδοκιμεί στην άλλη πλευρά του Αιγαίου.
Μήπως, λοιπόν, αντί να μάθουμε ποια «ρετσινιά» θα ανεχόταν ο κ. Γεραπετρίτης για χάρη της πατρίδας, θα ήταν προτιμότερο να απαντιόταν αρμοδίως και καθαρά γιατί η Ελλάδα:
## ΔΕΝ κάνει σημαία στα διεθνή φόρα ότι ο Ταγίπ Ερντογάν θα βρεθεί στα τέλη Οκτωβρίου στο Καζάν της Ρωσίας επιδιώκοντας να… συνεταιριστεί η ΝΑΤΟϊκή Τουρκία με τους βασικούς εχθρούς της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας όπως είναι η Ρωσία και η Κίνα που ανήκουν στην ομάδα των χωρών BRICKS;
## ΔΕΝ προειδοποιεί εταίρους και συμμάχους –που τόσο κόπτονται για τα «ήρεμα νερά» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις– ότι θα αποσύρει την υπογραφή της από την περιώνυμη Διακήρυξη των Αθηνών Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας, της οποίας το γράμμα και το πνεύμα καταπατά απροκάλυπτα η Τουρκία και μόνο που κάνει λόγο για «Γαλάζια Πατρίδα»;
## ΔΕΝ εκμεταλλεύεται το αλυτρωτισμό των Σκοπίων για να καταγγείλει εμμέσως πλην σαφώς τη Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία η νυν κυβέρνηση χαρακτήριζε εθνικά επιζήμια όσο βρισκόταν στα έδρανα της αντιπολίτευσης, και αντ’ αυτού παρακαλάει τη νέα εθνικιστική ηγεσία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας να την εφαρμόσει κατά γράμμα;
## ΔΕΝ ξεκινάει μία παγκόσμια πολιτική καμπάνια διεθνοποίησης του Κυπριακού με αφορμή της συμπλήρωση μισού αιώνα από την εισβολή του «Αττίλα» στη Μεγαλόνησο, ενόψει μάλιστα των προσπαθειών του ΟΗΕ για επανέναρξης των συνομιλιών;
Η λίστα των ερωτημάτων –και όχι και των κατηγοριών– έχει ακόμη πολλά «ΔΕΝ», τα οποία έχει παραθέσει αρκετές φορές η «Α» στην αρθρογραφία της. Απαντήσεις δεν έχουν δοθεί πιθανότατα επειδή η κριτική θεώρηση της πολιτικής που ακολουθεί η «γαλάζια» επιτελική διακυβέρνηση στα εθνικά θέματα εκλαμβάνεται ως επιζήμια για την διπλωματική στρατηγική, που σύμφωνα με τον κ. Γεραπετρίτη «βρίσκεται σε συναίρεση και όχι σε επιλογή έντασης στα ελληνοτουρκικά».
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον Έλληνα ΥΠ.ΕΞ. την ίδια «ενωτική» επιλογή ασπάζεται και ο ομόλογός του Χακάν Φιντάν, αφού κατά δήλωση Γεραπετρίτη οι δύο διπλωμάτες καταφέρνουν να απορροφούν –κάτι σαν αμορτισέρ, δηλαδή– τις όποιες εντάσεις κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε κάτι θερμότερο. Για την ιστορία, πάντως, ας ενημερώσει κάποιος τον επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας ότι ο φίλτατος και φιλειρηνικός συνομιλητής του υποδέχτηκε τη Δευτέρα που μας πέρασε στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών τα μέλη της «Ανώτατης Συμβουλευτικής Επιτροπής Τούρκων της Δυτικής Θράκης», μεταξύ των οποίων ήταν οι μουφτήδες Κομοτηνής και Ξάνθης Ιμπραΐμ Σερίφ και Μουσταφά Τράμπα.
Τους ίδιους «μουσαφιραίους» είδε, μάλιστα, και μία ημέρα αργότερα ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν αναρτώντας μάλιστα και σχετική φωτογραφία στα social media, για να αποδειχτεί περίτρανα ότι η Άγκυρα δεν σκοπεύει να αναγνωρίσει όχι το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά ούτε καν τη δική της υπογραφή στη Συνθήκη της Λωζάννης που αποφαίνεται πέραν κάθε αμφισβήτησης ότι στην Ελλάδα υπάρχει μόνο μία μειονότητα και αυτή είναι θρησκευτική και όχι εθνική, πολλώ δε μάλλον τουρκική.
Αν, τώρα, ο κ. Γεραπετρίτης επιμένει στα περί συναιρέσων, τη λύση στον χρησμό του Έλληνα ΥΠ.ΕΞ θα δώσει η γραμματική της ελληνικής γλώσσας, στα εδάφια της οποίας εξηγείται ότι «συναίρεση» καλείται το φαινόμενο όπου δύο φωνήεντα ή δίφθογγοι που βρίσκονται κοντά, που «γειτονεύουν» μέσα σε μία λέξη, ενώνονται σε ένα φωνήεν ή μία δίφθογγο.
Στην περίπτωση, βεβαίως, των ελληνοτουρκικών ενώ ξέρουμε ποιοι «γειτονεύουν», αγνοούμε το πώς και υπό ποιες διασταλτικές προϋποθέσεις θα μπορούσαν να… ενωθούν. Μέχρι, λοιπόν, να μάθουμε την απάντηση στην ερώτηση του ενός εκατομμυρίου και αφού ως καθηγητής Νομικής ο κ. Γεραπετρίτης εκτός από γραμματική θα ξέρει καλά και τα της λατινικής γλώσσας, φαντάζει περισσότερο επίκαιρη από ποτέ η αναρώτηση που απηύθυνε κάποτε στη Ρωμαϊκή Σύγκλητο ο σατιρικός ποιητής Δέκιμος Ιούνιος Γουβενάλης «Quis custodiet ipsos custodes?». Ελληνιστί «Ποιος φυλά τους φύλακες;». Ο ευρών αμειφθήσεται…
Σε… πειρατική λύση-«πακέτο» επιμένει η Άγκυρα
Στο άτυπο briefing που ακολούθησε τον Σεπτέμβριο μετά από το πέρας της ολιγόλεπτης συνάντησης Μητσοτάκη–Ερντογάν στην Νέα Υόρκη στο πλαίσιο της διεξαγωγής της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, δημοσιοποιήθηκαν τα επόμενα βραχυπρόθεσμα βήματα του ελληνοτουρκικού διαλόγου που θέλουν τους δύο ηγέτες να έχουν
αναθέσει στους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, να πράξουν τα δέοντα για την προετοιμασία της σύγκλησης του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας που θα πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα τον Ιανουάριο του 2025, στη βάση της Διακήρυξης των Αθηνών.
Το πώς θεωρεί η Αθήνα την προετοιμασία του επόμενο τετ-α-τετ έχει εκφραστεί αρμοδίως και πολλές φορές με την υπόμνηση ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να απόσχει από τις κόκκινες γραμμές της και την πάγια εθνική θέση ότι η μοναδική διαφορά που έχουν να διευθετήσουν οι δύο χώρες –κι αυτό όχι στα λόγια και μέσω διακηρύξεων αλλά με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης– είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Το προβληματικό αυτής της διπλωματικής διαδικασίας είναι ότι κάθε ημέρα που περνάει προστίθεται ακόμη μία απόδειξη ότι η Άγκυρα προσέρχεται σε αυτό το τραπέζι όχι ως ειλικρινής συνομιλητής αλλά ως άρπαγας. Δεν το λέμε εμείς, αλλά οι ίδιοι οι γείτονες που με διαρροές στον φιλοερντογανικό Τύπο «ξεκαθάρισαν» χθες Παρασκευή –για ακόμη μία φορά, άσχετα αν η Ελλάδα αρνείται να το ακούσει– ότι για να επέλθει πλήρης και βιώσιμη ηρεμία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα πρέπει να προωθηθεί μια… πειρατικού τύπου λύση-«πακέτο» που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την αμφισβήτηση κυριαρχίας κάποιων νησιών, την αποστρατιωτικοποίηση κάποιων άλλων, τα χωρικά ύδατα και τη διαχείριση του FIR.
Πιο συγκεκριμένα η γνωστή Τουρκάλα δημοσιογράφος της εφημερίδας «Χουριέτ», Χαντέ Φιράτ, επικαλούμενη διπλωματικές πηγές της χώρας της αναφέρει σε χθεσινό ρεπορτάζ της ότι η Τουρκία επιθυμεί μια μόνιμη, συνολική και δίκαιη λύση σύμφωνα με τις δικές της αξιώσεις και πως αν οι διαπραγματεύσεις επ’ αυτών δεν οδηγήσουν σε επίλυση, η τουρκική πρόθεση είναι να μεταφέρει τις εν λόγω διαφορές στη διεθνή δικαιοδοσία ως «πακέτο».
Το ακόμη καλύτερο; Σύμφωνα με τη «Χουριέτ» η Τουρκία απαιτεί από την Ελλάδα να αναθεωρήσει την προσέγγισή της για τους Τούρκους –όπως λέει– που δεν καλύπτονται από τη Συνθήκη της Λωζάνης: «Όσοι κατοικούν σε Θεσσαλονίκη, Ρόδο και Κω δεν εμπίπτουν στο μειονοτικό πλαίσιο που ορίζει η Συνθήκη της Λωζάνης. Απαίτηση της Άγκυρας είναι η ελληνική πολιτεία να κάνει βήματα προς αυτά, στη βάση οικουμενικών αξιών, σύμφωνα με τα ανθρώπινα και μειονοτικά δικαιώματα».
Θεωρείται δεδομένο ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να υποχωρήσει στις πειρατικές απαιτήσεις του ταραξία του Αιγαίου και της νοτιανατολικής Μεσογείου, αλλά δεν μπορεί να γίνει και αντιληπτό το πώς είναι δυνατόν η ελληνική διπλωματία να επιμένει σε έναν ανερμάτιστο κωφών. Εκτός πια αν είναι… ματιασμένη.
Σημειώνεται ότι στο παρακάτω βίντεο του τηλεοπτικού ΣΚΑΪ ο γνωστός δημοσιογράφος-ανταποκριτής Μανώλης Κωστίδης αποκαλύπτει τη λύση-«πακέτο» που θέλει να επιβάλει η Άγκυρα στα ελληνοτουρκικά και το οποίο αποδομεί πλήρως –κατά την άποψη της «Α»– το αφήγημα Γεραπετρίτη.
