Στις σωστές διαστάσεις βάζει η κυβέρνηση το «φαινόμενο» των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ελλάδα και την επίδραση του στο οικιστικό πρόβλημα της χώρας, θέτοντας σε εφαρμογή ένα νέο σχέδιο περιορισμού των “Airbnb”. Απορρίπτει την λογική των οριζόντιων παρεμβάσεων, βάζει φρένο στις εισηγήσεις για πλαφόν στις ημέρες μίσθωσης ένα έτος και στρέφεται σε προσωρινά -ήπια μέτρα- για «κορεσμένα» αστικά κέντρα.
Η καταμέτρηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ελλάδα, όπως έγινε από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), αποτυπώνει μια πιο ρεαλιστική εικόνα της κατάστασης. Η εικόνα αυτή θα αποτελέσει και το χάρτη πάνω στον οποίο θα αναπτυχθεί η στρατηγική της κυβέρνησης για το στεγαστικό πρόβλημα. Συγκεκριμένα, σε ένα απόθεμα ακινήτων που φτάνει τα 10 εκατομμύρια σε όλη τη χώρα, αυτά που νοικιάζονται με βραχυχρόνια μίσθωση υπολογίζονται σε περίπου 100.000. Πρόκειται δηλαδή για ακίνητα που προέκυψαν μέσα από τη διασταύρωση των ΑΦΜ και τον Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ) που έχει δηλωθεί στις μεγάλες πλατφόρμες. Από αυτά τα 100.000 ακίνητα, τα περισσότερα εκμισθώνονται από φυσικά πρόσωπα και όχι επαγγελματίες (δηλαδή ιδιοκτήτες με πάνω από 2 ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση), ενώ η διάρκεια της μίσθωσης, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν ξεπερνά τις 90 ημέρες το χρόνο.
Με αυτά τα δεδομένα, η κυβέρνηση βάζει στο συρτάρι, ή καλύτερα πετάει στον «κάλαθο των αχρήστων», τις εισηγήσεις που θέλουνε να ενεργοποιηθεί η «παγωμένη» νομοθετική διάταξη που προβλέπει πλαφόν 90 ημερών στο ετήσιο χρόνο μίσθωσης ενός Airbnb. Αυτό που φαίνεται πως προχωράει είναι η εφαρμογή ενός προσωρινού περιορισμού σε κορεσμένες περιοχές, σε αστικά κέντρα αρχικά και ενδεχομένως σε νησιά μελλοντικά, ειδικά εκεί όπου έχει διαπιστωθεί ότι τα ακίνητα σε βραχυχρόνιες μισθώσεις ξεπερνούν το 5% του συνολικού αποθέματος των ακινήτων που μπορούν να διατεθούν για μίσθωση.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, σε περιοχές δηλαδή όπως το Κουκάκι και άλλα σημεία στο κέντρο της Αθήνας, στα νότια προάστια (ειδικά στην παραλιακή ζώνη), στη Θεσσαλονίκη κ.α., θα δημιουργηθεί μια αναλογία, ένα «κλάσμα», ανάμεσα στις βραχυχρόνιες και τις μακροχρόνιες μισθώσεις. Εάν αυτό το «κλάσμα» ανατρέπεται εις βάρος των μακροχρόνιων μισθώσεων, τότε θα μπαίνει φρένο στις νέες άδειες, δηλαδή σε νέα ΑΜΑ για βραχυχρόνιες μισθώσεις. Μάλιστα, το κλάσμα θα διαμορφώνεται τοπικά και με μεγάλη ακρίβεια, καθώς η καταγραφή που έχει γίνει στα εκμισθούμενα ακίνητα φτάνει σε επίπεδο… ταχυδρομικού κώδικα. Δηλαδή το προσωρινό πάγωμα των αδειών δεν θα γίνεται συνολικά σε επίπεδο Δήμου, αλλά σε ενότητες μέσα στον ίδιο τον Δήμο, ανάλογα με τα στοιχεία που θα προκύπτουν κάθε χρόνο από την επανεξέταση της αναλογίας.
Αυτός είναι ο ένας από τους δύο άξονες της επίλυσης του στεγαστικού προβλήματος που αναμένεται να παρουσιαστούν από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη κατά την ομιλία του στη ΔΕΘ.
Ο δεύτερος άξονας αφορά τα περίπου 700.000 ακίνητα σε όλη τη χώρα (200.000 σε αστικά κέντρα) που εμφανίζονται ως κλειστά στην ΑΑΔΕ. Για όσα διαπιστωθεί ότι είναι πραγματικά κλειστά, δηλαδή, δεν εμφανίζονται «εικονικά κλειστά» στην εφορία, θα δοθεί ένα γενναίο κίνητρο να ανοίξουν και να διατεθούν για μακροχρόνια μίσθωση. Το ίδιο κίνητρο είναι πιθανό να δοθεί και για όσα ακίνητα βγουν από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης και «περάσουν» στο κλασικό ενοίκιο.
Το βασικό σενάριο που φαίνεται πως προχωράει είναι αυτό που έχει προτείνει η ΠΟΜΙΔΑ για τριετή φορολογική απαλλαγή από τον αντίστοιχο φόρο εισοδήματος για τους ιδιοκτήτες κατοικιών που θα τις εκμισθώσουν ως κύρια κατοικία για τουλάχιστον τριετία, εφόσον οι κατοικίες αυτές ήταν κενές καθόλο το 2024 ή είχαν διατεθεί για βραχυχρόνια μίσθωση. Η πρόταση αυτή φαίνεται πως γίνεται αποδεκτή από την κυβέρνηση, ίσως με κάποιες διαφοροποιήσεις. Δηλαδή, η φοροαπαλλαγή μπορεί να μην είναι πλήρης, αλλά να δοθεί κάποια έκπτωση φόρου, καθώς η κυβέρνηση θέλει να αποφύγει αντιδράσεις από άλλες κοινωνικές ομάδες που μπορεί να ισχυριστούν ότι και αυτές προσφέρουν κοινωνικό έργο και πρέπει να έχουν φοροαπαλλαγή.
Εισηγήσεις για αντικίνητρα, δηλαδή φορολογικές επιβαρύνσεις με επιπλέον ΕΝΦΙΑ ή τεκμαρτό ενοίκιο σε κλειστά διαμερίσματα, μπήκαν στο συρτάρι και μπορεί να εξεταστούν μόνο ως ποινή για κάποιον που μπήκε στο αφορολόγητο χωρίς να έχει διαθέσει το ακίνητο σε μακροχρόνια μίσθωση για όλη την προβλεπόμενη περίοδο.
