Ανοιξαν οι κάλπες στη Γαλλία και ολοι αναρωτιούνται πια πόσο υψηλά θα είναι τα ποσοστά που θα λάβει η Ακροδεξιά και πόση μεγάλη θα είναι η ψυχρολουσία για τον Μανουέλ Μακρόν. Ο Γάλλος Πρόεδρος ο οποίος επιστρέφοντας το απόγευμα της Παρασκευής από τις Βρυξέλλες όπου βρισκόταν για τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., με το προεδρικό Falcon 8Χ που χρησιμοποιεί για τις κοντινές μετακινήσεις του, ο Εμανουέλ Μακρόν ασφαλώς θα αναλογιζόταν πόσο ψαλιδισμένη θα είναι η διεθνής ισχύς και επιρροή του στην επόμενη συνάντηση που θα έχει με τους ομολόγους του.
Επιχειρώντας να αποψύξει την πρώτη κρυάδα, είχε ρίξει τη ζαριά των πρόωρων βουλευτικών εκλογών. Και έλαβε το εύλογο περιθώριο η προσδοκία του, αυτό της ανατροπής των δεδομένων που δημιούργησαν τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, με τον πάταγό τους να συγκλονίζει όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο, αλλά να φτάνει και μέχρι την Ουάσινγκτον και το Πεκίνο να γίνει πράξη. Ωστόσο ο χρόνος που κύλησε έκτοτε, μόλις 20 ημέρες, δεν δούλεψε υπέρ του πολιτικού ρίσκου που ανέλαβε.
Πολλοί τότε έσπευσαν να μιλήσουν για κίνηση ματ, την οποία μάλιστα επεξεργαζόταν το επιτελείο του επί καιρό νωρίτερα ως plan B εν όψει της αναμενόμενης ευρείας ήττας στις ευρωεκλογές, και ότι θα κατάφερνε να γυρίσει την παρτίδα υπέρ του. Εκ του δημοσκοπικού τουλάχιστον αποτελέσματος, αυτή η στρατηγική -αν υπήρχε- κατέρρευσε στα εξ ων συνετέθη.
Το «όχι στα άκρα» και οι απειλές για επικείμενο εμφύλιο του προέδρου δεν φαίνεται να έπιασαν τόπο. Κάπου ακούστηκαν και αστεία όταν στο ένα άκρο εμφανίστηκε ως υποψήφιος και ο ίδιος ο προκάτοχός του, Φρανσουά Ολάντ, τον οποίο ο Μακρόν υπηρέτησε ως υπουργός Οικονομίας προτού αποφασίσει να αυτονομηθεί και να διεκδικήσει ο ίδιος την είσοδό του στα Ηλύσια Πεδία, υποχρεώνοντάς τον σε πρόωρη αποστρατεία. Πολλοί εδώ μιλούν για τα γυρίσματα της Ιστορίας και το πιάτο της εκδίκησης που τρώγεται κρύο. Απεναντίας, λοιπόν, τα άκρα ενισχύθηκαν στις δημοσκοπήσεις, ενώ ο κεντρώος χώρος συσπειρώθηκε, αλλά ως μειοψηφία που ασφυκτιά στις συμπληγάδες Ακροδεξιάς και αριστερού μετώπου.
Και με τον Μακρόν να υποπίπτει από το ένα τακτικό λάθος στο άλλο, καθώς επιμένει να αγνοεί τον μεταμορφισμό της Μαρίν Λεπέν και του κόμματός της, όπως και την ισχυρή δυναμική και παράδοση της Γαλλικής Αριστεράς. Κυρίως, όμως, ότι το δικό του άστρο είναι που οδεύει προς τη δύση του, καθώς το αφήγημα του οραματικού μεταρρυθμιστή, με το οποίο αναδείχθηκε πρόεδρος το 2017, δοκιμάστηκε και τραυματίστηκε σοβαρά στις μακρόχρονες αιματηρές συγκρούσεις με τα «κίτρινα γιλέκα», από τα τρακτέρ των αγροτών, από τους φοβισμένους και ανασφαλείς για το μέλλον τους Γάλλους πολίτες εξαιτίας της μεταναστευτικής έξαρσης και της τρομοκρατικής απειλής, με κερασάκι στην τούρτα τις εξαγγελίες του για γαλλική στρατιωτική εμπλοκή στην Ουκρανία. Οι Γάλλοι, σύμφωνα με τον «Economist», διακατέχονται από ένα εξεγερτικό πνεύμα, ένα πνεύμα dégagiste (dégage στα γαλλικά σημαίνει ξεκουμπίσου), το οποίο ουδείς γνωρίζει πού θα καταλήξει.
Eτσι ο Μακρόν, παρά την πραγματική ανησυχία για τα αχαρτογράφητα νερά στα οποία ενδέχεται να οδηγηθεί η Γαλλία από τις 7 Ιουλίου και μετά -που από πολλούς Γάλλους όμως εκλαμβάνεται περισσότερο ως κινδυνολογία παρά ως πραγματική απειλή-, κινδυνεύει να αποτελέσει τη δεύτερη εξαίρεση, μετά τον Ζακ Σιράκ το 1997, στην παράδοση των Γάλλων προέδρων που όταν διαλύουν την Εθνοσυνέλευση εδραιώνουν την κυριαρχία τους στο σκηνικό.
Τα ερωτήματα, λοιπόν, είναι σκληρά και αγχωτικά. Η επόμενη Σύνοδος Κορυφής είναι αυτή του ΝΑΤΟ σε μόλις 10 ημέρες, δηλαδή αμέσως μετά τον δεύτερο γύρο των γαλλικών εκλογών. Και ακολουθούν η 235η επέτειος της Γαλλικής Επανάστασης με τη μεγάλη παρέλαση στη λεωφόρο Σανζ Ελιζέ και λίγο αργότερα η έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων. Με ποιον πρωθυπουργό δίπλα ή πίσω του θα βρεθεί ο Μακρόν;
Οι προβολείς της παγκόσμιας κοινότητας είναι εδώ και εβδομάδες στραμμένοι στη Γαλλία. Τα σενάρια για την επόμενη μέρα στο πολιτικό σκηνικό της χώρας δίνουν και παίρνουν. Αυτό που δεν μπόρεσαν να απαντήσουν με σχετική έστω ακρίβεια οι δημοσκόποι έως και την ύστατη στιγμή είναι αν ο αέρας νίκης του Εθνικού Συναγερμού/Συσπείρωσης θα μετατραπεί σε θρίαμβο απόψε τη νύχτα και παράσταση αυτοδυναμίας στη Βουλή εν όψει του δεύτερου γύρου της επόμενης Κυριακής. Η πρωτιά για το κόμμα της Λεπέν δεν αμφισβητείται. Αλλά θα αρκεί;
Αστάθμητος παράγοντας εδώ, η αποχή. Αναλυτές υποστηρίζουν πως οι Γάλλοι επιλέγουν μεν να στείλουν ένα μήνυμα δυσαρέσκειας απέχοντας έως και 50% από τις ευρωκάλπες, αλλά όταν σκέφτονται και ψηφίζουν εθνικά επανέρχονται στις… εργοστασιακές ρυθμίσεις, αποτρέποντας την άνοδο στην εξουσία της Ακροδεξιάς. Είναι όμως έτσι; Ή το ρεύμα υπέρ του Εθνικού Μετώπου, που μοιραία θα το φέρει κάποια στιγμή στην εξουσία, έχει τέτοια δυναμική που δεν ανακόπτεται πλέον με τις πολιτικές τεχνικές του δεύτερου γύρου;
Ρεύμα αλλαγής δηλαδή ή τείχος αποτροπής; Τι θα υπερισχύσει απόψε, κυρίως όμως την επόμενη Κυριακή; Οι Γάλλοι, όπως πιστεύει ή καλύτερα ελπίζει ο Μακρόν, και από κοντά και η Αριστερά, τρομάζουν ακόμα στην ιδέα ανόδου στην εξουσία του πρώην Εθνικού Μετώπου (Front National – FN) που έχει πια γίνει Εθνικός Συναγερμός/Εθνική Συσπείρωση (Rassemblement National – RN).
Ομως γιατί σε όλες τις προηγούμενες αναμετρήσεις δεν το έδειξαν, αντίθετα από κάλπη σε κάλπη εδραιώνουν την ισχύ της Λεπέν και των συν αυτή; Στις βουλευτικές από το 13,2% το 2017 την έστειλαν στο 18,7% το 2022 και τώρα οι τελευταίες δημοσκοπήσεις την απογειώνουν στο 34%-35,5%. Στις ευρωεκλογές από το 23,3% το 2019 την εκτόξευσαν στο 31,4% πρόσφατα. Και στις προεδρικές, με την ίδια τη Μαρίν Λεπέν επικεφαλής, να περνάει στον δεύτερο γύρο το 2017 και το 2022 συγκεντρώνοντας 34% και 42% αντίστοιχα. Δεν απέχει πια πολύ από το 50%.
Συμμαχία Μακρόν – Αριστεράς;
Μεγαλύτερη συμμετοχή, εκτιμούν οι δημοσκόποι, σημαίνει ψαλίδισμα ελπίδων για τον εκλεκτό της Λεπέν, Ζορντάν Μπαρντελά, για να κατακτήσει τα πρωθυπουργικά σκήπτρα. Πάλι όμως η κάλπη είναι που έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο. Σύμφωνα με τη «Le Monde», οι εκτιμήσεις ανεβάζουν τη συμμετοχή μεταξύ 60% και 65%, δηλαδή πολύ μεγαλύτερη από αυτήν του 2022.
Τα πράγματα είναι αρκετά πολύπλοκα, καθώς το γαλλικό εκλογικό σύστημα είναι ιδιόρρυθμο. Γι’ αυτό οδηγεί σε σκληρά τζαρτζαρίσματα μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου, όπου θα είναι αναγκαίες οι συμμαχίες. Η χώρα διαιρείται σε 577 μονοεδρικές περιφέρειες και σε καθεμία εξ αυτών η εκλογή υποψήφιου από τον πρώτο γύρο απαιτεί το 50% των ψηφισάντων. Αλλιώς στον δεύτερο γύρο προκρίνονται οι δύο πρώτοι, καθώς και οι υποψήφιοι που συγκεντρώνουν πάνω από το 12,5% των εγγεγραμμένων στην εκλογική περιφέρεια ψηφοφόρων.
Αρα με αποχή στο 50%, ελάχιστες αναμένεται να είναι οι «ξεκάθαρες» εκλογικές περιφέρειες, αφού στον δεύτερο γύρο θα υπάρχει συμμετοχή και τρίτου κόμματος. Δεν βγαίνουν τα νούμερα. Τουτέστιν, μετωπική ανάμεσα στους δύο πρώτους. Αλλά με αποχή μειωμένη, στο 40% ή 35%, οι εκλογικές περιφέρειες που στον δεύτερο γύρο θα αναμετρηθούν πάνω από δύο υποψήφιοι θα είναι αρκετά περισσότερες.
Από τη στιγμή που πρώτο κόμμα θα είναι το RN, για να μην κερδίσει την έδρα με σχετική πια πλειοψηφία θα πρέπει μετά τον πρώτο γύρο το τρίτο κόμμα να αποσυρθεί υπέρ του δεύτερου. Κάτι που ήδη συζητείται ευρύτατα τόσο στην παράταξη Μακρόν όσο και στην αριστερή συμμαχία. Στις μετωπικές του κόμματος της Λεπέν με υποψήφιους της παράταξης του Μακρόν ή της Αριστεράς το 2022 η πλάστιγγα έγειρε στην πλευρά του RN. Αλλά η Αριστερά ήταν διασπασμένη. Σε κάθε περίπτωση, μια ασφαλής πρόβλεψη είναι αδύνατη.
Πέραν των συμμαχιών, ρόλο κατά πολλούς εν όψει της δεύτερης Κυριακής θα παίξει το ενδεχόμενο το αριστερό μέτωπο να έχει καταλήξει σε όνομα υποψήφιου πρωθυπουργού, απέναντι στους Μπαρντελά και Γκαμπριέλ Ατάλ, και να κλείσει μια εκκρεμότητα που επειδή παραπέμπει σε διαπραγματεύσεις μετά τις εκλογές αποθαρρύνει ψηφοφόρους. Θα είναι ο σοσιαλιστής Ραφαέλ Γκλικσμάν που ηγήθηκε επιτυχώς του ψηφοδελτίου των ευρωεκλογών, θα είναι κάποιος άλλος, μένει να φανεί…