Ο οίκος αξιολόγησης Fitch δεν δεν εδωσε μια ακόμη βαθμίδα κατά τη χθεσινή αξιολόγηση, επιβεβαίωσε όμως τη γενική αίσθηση της αγοράς ότι θα δώσει ένα σήμα ότι «καλοβλέπει» μια αναβάθμιση εν ευθέτω χρόνω. Ίσως και στις 22 Νοεμβρίου, όταν θα ανακοινώσει την επόμενη αξιολόγηση.
Ο οίκος προτίμησε να πλοηγηθεί σε ασφαλή ύδατα και να μην εμφανιστεί τόσο θετικός που από την κατηγορία των «σκουπιδιών» ανέβασε δύο βαθμίδες την ελληνική οικονομία μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο.
Άλλωστε, κάτι τέτοιο θα ήταν αντίθετο και με την γνωστή μεθοδολογία της, που δίνει αρκετά «βαρύ» συντελεστή στάθμισης στην περίοδο που έχει περάσει μια χώρα από την τελευταία χρεοκοπία της (default). Και η Ελλάδα, αν λάβει κανείς υπόψιν του ότι το 2015 έκανε επίσημη στάση πληρωμών και αναδιάρθρωση χρέους, δεν έχει κλείσει ούτε δεκαετία από το πιστωτικό της γεγονός.
Οι πυλώνες της αξιολόγησης
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προς επίρρωση των παραπάνω είναι η επίσημη προσέγγιση της Fitch για την ανάλυση κρατικών αξιολογήσεων, η οποία είναι στη βάση των ακόλουθων τεσσάρων πυλώνων που καθορίζουν την πιστοληπτική ικανότητα του κράτους:
– διαρθρωτικά χαρακτηριστικά της οικονομίας που την καθιστούν περισσότερο ή λιγότερο ευάλωτη σε κραδασμούς, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων που ενέχει ο χρηματοπιστωτικός τομέας, παράγοντες πολιτικού κινδύνου και διακυβέρνησης
– μακροοικονομικές επιδόσεις, πολιτικές και προοπτικές, συμπεριλαμβανομένων των προοπτικών ανάπτυξης, της οικονομικής σταθερότητας και της συνοχής και αξιοπιστίας της πολιτικής
– δημόσια οικονομικά, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών ισοζυγίων, της δομής και βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους και της δημοσιονομικής χρηματοδότησης και πιθανότητα αποκρυστάλλωσης ενδεχόμενων υποχρεώσεων
– εξωτερικά οικονομικά, συμπεριλαμβανομένης της βιωσιμότητας των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών και των ροών κεφαλαίων, καθώς και του επιπέδου και της δομής του εξωτερικού χρέους (δημόσιου και ιδιωτικού).
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η προσέγγιση της Fitch για την ανάλυση κρατικού πιστωτικού κινδύνου είναι μια σύνθεση ποσοτικής ανάλυσης και ποιοτικών κρίσεων που αποτυπώνουν την προθυμία καθώς και την ικανότητα του κράτους να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του χρέους πλήρως και έγκαιρα.
Μπορεί πέραν των ποσοτικών κριτηρίων να υπάρχουν και τα ποιοτικά, όμως σε πρώτο βαθμό η Fitch, όπως και οι υπόλοιποι οίκοι αξιολόγησης, «μετρούν» τις επιδόσεις στους παραπάνω πυλώνες.
Στον πρώτο πυλώνα, αν και έχει γίνει μεγάλη πρόοδος στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων, η Ελλάδα έχει σοβαρές διαρθρωτικές αδυναμίες που την καθιστούν περισσότερο ευάλωτη σε κραδασμούς.
Στον πυλώνα των μακροοικονομικών επιδόσεων, βέβαια, η Fitch έχει δώσει από καιρό το δικό της «τσεκ», δεδομένου ότι η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται με ικανοποιητικό ρυθμό τα τελευταία χρόνια, καλύπτοντας σταδιακά το χαμένο έδαφος της κρίσης. Θετικές είναι και οι συστάσεις και στο δημοσιονομικό μέτωπο, ειδικά στο ζήτημα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού και της δομής του δημόσιου χρέους.
Στο τελευταίο μέτωπο, δηλαδή αυτό των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών και των ροών κεφαλαίων, η ελληνική οικονομία χρειάζεται περισσότερη πρόοδο, καθώς το 2023 το έλλειμμα είχε διαμορφωθεί στα 14,1 δισ. ευρώ ή στο 6,3% του ΑΕΠ της χώρας.
Αισιόδοξοι οι αναλυτές
Πέραν όμως τη χθεσινής αξιολόγησης, οι ξένοι αναλυτές παραμένουν θετικοί για την Ελλάδα, τόσο η Citi όσο και η Societe Generale βλέπουν να υπάρχει μια θετική αξιολόγηση μέσα στο έτος.
Η Citi υποστηρίζει αυτήν την εκτίμηση λόγω του δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ, ξεχωρίζοντας τόσο την Ελλάδα όσο και την Ιρλανδία σε αυτό το μέτωπο.
Στο ίδιο μήκος και η Societe Generale, η οποία έχει εξάρει τα ισχυρά θεμελιώδη μεγέθη της ελληνική οικονομίας, ενώ έχει εκτιμήσει ότι τόσο η Ελλάδα όσο και η Ιρλανδία θα είναι οι μόνες χώρες που θα δουν θετικές κινήσεις από τους οίκους φέτος.
Γενικότερα, η Societe Generale αναμένει οι οίκοι, μεταξύ αυτών και ο Fitch Ratings, να τηρήσουν στάση αναμονής για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης το 2024, πλην της Γαλλίας, η οποία αν και την «γλίτωσε» από τη Moody’s τον Απρίλιο, αυτόν τον μήνα θα αντιμετωπίσει την ετυμηγορία της S&P, που πιθανότατα δεν θα διστάσει να την υποβαθμίσει λόγω επιδείνωσης των δημοσιονομικών της.
