Το τέλος του Αλεξέι Ναβάλνι «εξετάζει» το BBC, ρίχνοντας μια πιο προσεκτική ματιά στον μυστηριώδη θάνατο του βασικού αντιπάλου του Βλαντιμίρ Πούτιν, που έκανε τους πάντες να αναρωτιούνται αν πρόκειται για μία ξαφνική αποβίωση ή για κρατική δολοφονία.
Ο Ναβάλνι ήταν 47 ετών. Η κατάστασή του είχε επιδεινωθεί τα τελευταία τρία χρόνια που ήταν φυλακισμένος, ενώ είχε καταγείλει και ότι του αρνήθηκαν ιατρική περίθαλψη και ότι είχε περάσει σχεδόν 300 ημέρες στην απομόνωση. Ακόμα κι έτσι, φάνηκε να είναι σε σχετικά καλή διάθεση και υγεία σε ένα βίντεο του δικαστηρίου μια ημέρα πριν από τον θάνατό του.
Το βάρος της διεθνούς γνώμης δεν φαίνεται να ταιριάζει με τον απολογισμό της Ρωσίας για το τι του συνέβη στο IK-3, ή στον «Πολικό Λύκο» – μια από τις βορειότερες και πιο σκληρές φυλακές της Ρωσίας.
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Στεφάν Σεζουρνέ δήλωσε ότι ο Ναβάλνι «πλήρωσε με τη ζωή του» για την «αντίστασή του στη ρωσική καταπίεση», προσθέτοντας ότι ο θάνατός του ήταν μια υπενθύμιση της «πραγματικότητας του καθεστώτος του Βλαντιμίρ Πούτιν».
Η μητέρα του Ναβάλνι, Λιουντμίλα, είπε ότι ο γιος της ήταν «ζωντανός, υγιής και χαρούμενος» όταν τον είδε για τελευταία φορά στις 12 Φεβρουαρίου, σε μια ανάρτηση στο Facebook που ανέφερε η εφημερίδα Novaya Gazeta.
Η σύζυγός του, Γιούλια, είπε απλά: «Δεν μπορούμε πραγματικά να πιστέψουμε τον Πούτιν και την κυβέρνησή του».
Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Interfax αναφέρει ότι οι γιατροί προσπαθούσαν μισή ώρα να τον αναζωογονήσουν.
Σύμφωνα με τις σωφρονιστικές αρχές, οι γιατροί ήταν μαζί του μέσα σε δύο λεπτά και ένα ασθενοφόρο ήταν διαθέσιμο σε έξι λέπτα.
Το κρατικό δίκτυο RT -απαγορευμένο σε πολλές δυτικές χώρες- έθεσε την πιθανότητα να τον σκότωσε ένας θρόμβος αίματος. Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, είπε ότι «οι γιατροί πρέπει με κάποιο τρόπο να το καταλάβουν αυτό».
Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει νεκροψία-νεκροτομή.
Είτε επρόκειτο για αργή επιδείνωση ή ένα μεμονωμένο περιστατικό που τον σκότωσε, ο Ναβάλνι γνώριζε ότι πολλοί άνθρωποι τον ήθελαν νεκρό.
Τον Δεκέμβριο του 2020, ο Ναβάλνι κατηγόρησε πράκτορες από την υπηρεσία ασφαλείας της Ρωσίας, την FSB, ότι τον δηλητηρίασαν.
Είχε αρρωστήσει βαριά και σωριάστηκε σε ένα αεροπλάνο που πετούσε έξω από το Τομσκ της Σιβηρίας, αναγκάζοντας το αεροπλάνο σε επείγουσα προσγείωση στο Ομσκ καθώς το πλήρωμα ζητούσε ιατρική βοήθεια.
Τα ευρωπαϊκά εργαστήρια θα επιβεβαιώσουν αργότερα ότι ο Novichok, ο ρωσικής παραγωγής νευρικός παράγοντας που χρησιμοποιήθηκε επίσης για να δηλητηριάσει τον Σεργκέι και τη Γιούλια Σκριπάλ στο Σάλσμπερι στο Ηνωμένο Βασίλειο, βρέθηκε στο σώμα του.
Σε ένα ασυνήθιστο τηλεφώνημα, το οποίο κατέγραψε ο Ναβάλνι, εξαπάτησε έναν πράκτορα της FSB να παραδεχτεί ότι το χημικό όπλο είχε χορηγηθεί στα εσώρουχα του κ. Ναβάλνι σε ένα ξενοδοχείο στο Τομσκ. Ο πράκτορας, Konstantin Kudryavtsev, είπε ότι αν το αεροπλάνο δεν έκανε αναγκαστική προσγείωση, θα είχε πεθάνει.
Μετά από θεραπεία στη Γερμανία, ο Ναβάλνι επέστρεψε στη Ρωσία τον Ιανουάριο του 2021 και συνελήφθη αμέσως.
Τους μήνες που ακολούθησαν μετά τη φυλάκιση του Ναβάλνι με τις κατηγορίες για «εξτρεμισμό» και «διαφθορά», εκδόθηκαν διάφορες προειδοποιήσεις από τους συμμάχους και τους δικηγόρους του ότι η κατάστασή του χειροτέρευε, ότι ήταν βαριά άρρωστος ή ότι ήταν άγνωστο πού βρίσκεται.
Παραπονέθηκε για έντονο πόνο στην πλάτη, πυρετό και μούδιασμα στα πόδια. Μίλησε για στέρηση ύπνου λόγω ωριαίων «ελέγχων» από τους φρουρούς που λάμπουν με δάδες στα μάτια του, και ακόμη δεν είχε ξεπεράσει τις σοβαρές συνέπειες της επίθεσης με νευρικό παράγοντα.
Η ιστορία του ακτιβισμού του Ναβάλνι θα τον χαρακτήριζε ως πρωταρχική απειλή για την εξουσία του Πούτιν.