Θύελλα αντιδράσεων για την αναφορά του Πάπα Φραγκίσκου στη «Μεγάλη Ρωσία»

Το Κίεβο κατηγορεί για φιλορωσική, “ιμπεριαλιστική προπαγάνδα” τον προκαθήμενο της Καθολικής Εκκλησίας, Ποντίφικα Φραγκίσκο. Η αφορμή, μια ομιλία του Πάπα μέσω βιντεοσύνδεσης προς τους νεαρούς Ρώσους καθολικούς στις 25 Αυγούστου στα πλαίσια της Ρωσικής Ημέρας Νεολαίας στην Αγία Πετρούπολη.

Το επίμαχο απόσπασμα είναι το εξής:
«Μην ξεχνάτε την ταυτότητά σας. Είστε οι κληρονόμοι της μεγάλης Ρωσίας, της μεγάλης Ρωσίας των αγίων, των βασιλέων, της μεγάλης Ρωσίας του Μεγάλου Πέτρου, της Αικατερίνης Β’, αυτής της μεγάλης και καλλιεργημένης ρωσικής αυτοκρατορίας, του τόσο μεγάλου πολιτισμού, της τόσο μεγάλης ανθρωπιάς, μην ξεφορτωθείτε ποτέ αυτή την κληρονομιά, είστε οι κληρονόμοι της μεγάλης μητέρας Ρωσίας, προχωρήστε και ευχαριστήστε για τον τρόπο ύπαρξής σας και για το ότι είστε Ρώσοι».

Όπως παρατήρησε η Ιταλική Corriere della Sera ήδη στις 28/08, το ανωτέρω κείμενο «έχει ουσιαστικά αφαιρεθεί από τις επίσημες αναφορές, από τα απομαγνητοφωνημένα κείμενα του Βατικανού και αγνοείται ακόμη και από την καθολική εφημερίδα Avvenire» ενώ «έμεινε απαρατήρητη από όλα τα Ιταλικά ΜΜΕ». Παρόλα αυτά, έγινε αντιληπτό από Κίεβο και Μόσχα, με εμφανείς διαφορετικές αντιδράσεις. Αν η Ρωσία ευχαρίστησε τον Ποντίφικα για την “υποστήριξη”, η Ουκρανία τοποθετήθηκε πολύ σκληρά επί του θέματος.

Σε εκτενέστερο άρθρο της, η Corriere della Sera μεταφέρει τις διάφορες σφοδρές Ουκρανικές αντιδράσεις. Η Nona Mikhelidze, Ουκρανή ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων, σχολίασε πως «αυτά τα λόγια πληγώνουν όλους εμάς που έχουμε υποστεί τον εποικισμό και καταπίεση της αυτοκρατορίας στο όνομα της Μεγάλης Μητέρας Ρωσίας».

Σε κυβερνητικό επίπεδο, ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ του Κιέβου, Όλεγκ Νικολένκο, σχολίασε το απόσπασμα της ομιλίας του Πάπα Μπεργκόλιο με ανάρτηση στο Facebook: «Είναι με τέτοια ιμπεριαλιστική προπαγάνδα, ‘πνευματικές συρραφές’ και ‘η ανάγκη’ να σωθεί η ‘Μεγάλη Μητέρα Ρωσία’ που το Κρεμλίνο δικαιολογεί τη δολοφονία χιλιάδων Ουκρανών ανδρών και γυναικών και την καταστροφή εκατοντάδων ουκρανικών πόλεων και χωριών. Είναι πράγματι κρίμα που οι ιδέες μιας ρωσικής μεγάλης δύναμης, οι οποίες στην πραγματικότητα είναι η αιτία της χρόνιας επιθετικότητας της Ρωσίας, συνειδητά ή ασυνείδητα, βγαίνουν από τα χείλη του Πάπα, η αποστολή του οποίου, κατά τη γνώμη μας, είναι ακριβώς να ανοίξει τα μάτια της ρωσικής νεολαίας στην καταστροφική πορεία της σημερινής ρωσικής ηγεσίας».

Το πρωί της 29/08 το Γραφείο Τύπου της Αγίας Έδρας προέβη σε διευκρίνιση σχετικά με το γεγονός.
«Στα λόγια του χαιρετισμού που απηύθυνε αυθόρμητα σε ορισμένους νέους Ρώσους καθολικούς τις τελευταίες ημέρες, όπως προκύπτει από το πλαίσιο στο οποίο τα είπε, ο Πάπας σκόπευε να ενθαρρύνει τους νέους να διατηρήσουν και να προωθήσουν ό,τι θετικό υπάρχει στη μεγάλη πολιτιστική και πνευματική κληρονομιά της Ρωσίας, και σίγουρα όχι να εξυμνήσει ιμπεριαλιστικές λογικές και κυβερνητικές προσωπικότητες, αναφέρθηκε για να υποδείξει ορισμένες ιστορικές περιόδους αναφοράς» τονίζει το σχετικό ανακοινωθέν που η Αγία Έδρα έστειλε στους διαπιστευμένους δημοσιογράφους.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσουμε πως η στάση του Ποντίφικα Φραγκίσκου υπήρξε κατά του πολέμου στην Ουκρανία από την πρώτη στιγμή των εχθροπραξιών. Το Μάϊο του 2022 είχε προκαλέσει εντύπωση η δήλωση του Πάπα στην Corriere della Sera σύμφωνα με την οποία «το γαύγισμα του ΝΑΤΟ στην πόρτα της Ρωσίας” ενδεχομένως να έσπρωξε τον Πούτιν σε “έναν θυμό που δεν ξέρω αν προκλήθηκε, αλλά ίσως να διευκολύνθηκε, ναι».

Επίσης, τον Ιούνιο του 2022, κατά τη διάρκεια συνομιλίας με τους 10 διευθυντές των Ευρωπαϊκών πολιτιστικών περιοδικών της Εταιρείας του Ιησού, ο ίδιος είχε αρνηθεί κατηγορηματικά πως είναι υπέρ του Πούτιν. “Είμαι απλώς αντίθετος στη μείωση της πολυπλοκότητας στη διάκριση μεταξύ των καλών και των κακών, χωρίς συλλογισμό για τις ρίζες και συμφέροντα, τα οποία είναι πολύ σύνθετα” είχε δηλώσε τότε, υπογραμμίζοντας μάλιστα πως “δεν πρέπει να ξεχνάμε τα προβλήματα ώστε να προσπαθούμε να τα λύσουμε”.

Ανταπόκριση – Ιταλία: Κρίστιαν Μαυρής