Δότης σπέρματος από τη Δανία, που χωρίς να το ξέρει ήταν φορέας γενετικής μετάλλαξης που αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο καρκίνου, έχει γίνει πατέρας τουλάχιστον 197 παιδιών σε όλη την Ευρώπη.
Μάλιστα, μεταξύ των χωρών βρίσκεται και η Ελλάδα, με δημοσιογραφική έρευνα από 14 οργανισμούς να αποκαλύπτει ότι επτά κλινικές στη χώρα μας έλαβαν σπέρμα από τον Δανό.
Όπως προκύπτει από την έρευνα, το Νοέμβριο του 2020 Έλληνας γιατρός με ειδικότητα στον παιδικό καρκίνο εντόπισε τη μετάλλαξη TP53 σε τρία παιδιά της ίδιας οικογένειας, τα οποία είχαν συλληφθεί μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης σε ελληνικές κλινικές από αυτόν τον δωρητή.
Ένα από τα παιδιά αυτά πάσχει από καρκίνο, ενώ το 2023 ο γιατρός συναντήθηκε με ένα τέταρτο παιδί από τον ίδιο δωρητή, το οποίο φέρει επίσης την εν λόγω μετάλλαξη.
Ορισμένα παιδιά έχουν ήδη πεθάνει, και μόνο λίγα από αυτά που θα κληρονομήσουν τη μετάλλαξη θα αποφύγουν τον καρκίνο στη ζωή τους, γράφει το BBC σε εκτενές άρθρο του.
Το σπέρμα δεν πωλήθηκε σε κλινικές του Ηνωμένου Βασιλείου, γράφει το βρετανικό μέσο, αλλά «πολύ λίγες» Βρετανίδες χρησιμοποίησαν το σπέρμα κατά τη διάρκεια εξωσωματικής στη Δανία.
Η European Sperm Bank εξέφρασε «την ειλικρινή συμπάθειά της» και παραδέχθηκε ότι το σπέρμα χρησιμοποιήθηκε υπερβολικά σε ορισμένες χώρες.
Το BBC δημοσιεύει έναν χάρτη που δείχνει τις χώρες στις οποίες εστάλη το σπέρμα τού εν λόγω δότη.
Σε αυτές περιλαμβάνονται:
Ισλανδία
Γερμανία
Δανία (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος)
Ισπανία
Ουγγαρία
Σερβία
Αλβανία
Βόρεια Μακεδονία
Ελλάδα
Γεωργία
Κύπρος
Η μετάλλαξη αφορά το γονίδιο TP53, που προλαμβάνει τον καρκίνο. Ο ίδιος ο δότης είναι υγιής, αλλά έως και 20% του σπέρματός του φέρει τη μετάλλαξη, η οποία σε κάθε παιδί που γεννιέται με αυτό το σπέρμα βρίσκεται σε όλα τα κύτταρα.
Το σύνδρομο Li-Fraumeni που προκαλείται φέρει έως και 90% κίνδυνο καρκίνου, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία, και καρκίνο μαστού αργότερα.
«Είναι μια φρικτή διάγνωση» δήλωσε η καθηγήτρια Clare Turnbull, γενετίστρια καρκίνου: «Υπάρχει διαρκής φόρτος να ζεις με αυτόν τον κίνδυνο, είναι καταστροφικό». Απαιτούνται ετήσιες μαγνητικές τομογραφίες και υπέρηχοι, ενώ γυναίκες συχνά αφαιρούν τα στήθη τους για να μειώσουν τον κίνδυνο.
Μέχρι σήμερα, 67 κλινικές σε 14 χώρες χρησιμοποίησαν το σπέρμα του συγκεκριμένου δότη. «Δεν μπορείς να εξετάσεις τα πάντα» δήλωσε ο καθηγητής Allan Pacey, «αν σφίξουμε τα κριτήρια, δεν θα έχουμε δότες – εκεί βρίσκεται η ισορροπία».
Γονείς που ανησυχούν συνιστάται να επικοινωνήσουν με τις κλινικές και τις αρχές γονιμότητας.
Η Sarah Norcross, του Progress Educational Trust, πρόσθεσε: «Πρέπει να μειωθεί ο αριθμός παιδιών που γεννιούνται από το σπέρμα ίδιου δότη. Δεν κατανοούμε πλήρως τις κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις για τα παιδιά που ανακαλύπτουν εκατοντάδες ετεροθαλή αδέλφια».
Η υπόθεση φέρνει ξανά στο προσκήνιο την ανάγκη για αυστηρότερα όρια χρήσης δωρεάς σπέρματος, ενώ οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η χρήση αδειοδοτημένων κλινικών μειώνει τον κίνδυνο γενετικών ασθενειών.
Newsroom
Πηγή: Αθήνα 9,84
