Του Δρ.
Η ιδέα του πολιτικού rebranding που κυριαρχεί τελευταία, παρουσιάζεται ως μια πολιτική λύση και πανάκεια εντός ενός πολιτικά αμφιταλαντευόμενου πολιτικού περιβάλλοντος. Χωρίς αμφιβολία η πολιτική χτύπησε ακόμα μια φορά την πόρτα του στρατηγικού μάρκετινγκ εντονότερα από κάθε άλλη φορά, προσπαθώντας να χρησιμοποιήσει την δύναμη του για μια πιθανή και πολλά υποσχόμενη μελλοντική πολιτική, οικονομική και κοινωνική αναγέννηση.
Με άλλα λόγια η πολιτική εμπιστεύεται τους μηχανισμούς του μάρκετινγκ με προτίμηση στις στρατηγικές positioning (τοποθέτης), repositioning (επανατοποθέτησης) and rebranding (επαναπροσδιορισμού) κάτω από το φάσμα του πολιτικού μάρκετινγκ. Η ιδέα του πολιτικού επαναπροσδιορισμού (ανανέωση πολιτικής επωνυμίας) που επιχειρείται από τον πρώην Πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα δεν ανταποκρίνεται στην φιλοσοφία του πολιτικού μάρκετινγκ και της στρατηγικής του.
Στρατηγική Πολιτικής τοποθέτησης, επανατοποθέτησης and προσωπικό rebranding
Πρέπει όμως ξεκάθαρα να εξηγηθεί η μεταφορική και ουσιαστική χρήση των όρων της στρατηγικής τοποθέτησης, επανατοποθέτησης και προσωπικού rebranding προς αποφυγή σύγχυσης και παρερμηνείας και να αποσαφηνιστεί ο στόχος και ο ρόλος στην πρακτική τους εφαρμογή στην πολιτική. Ακόμα, πρέπει να διευκρινιστεί εάν και πως μια πολιτική παράταξη πρέπει να οδηγηθεί σε πολιτική επανατοποθέτηση ή σε ολοκληρωτικό επαναπροσδιορισμό / ανασχεδιασμό (rebranding) ιδεολογίας αλλά και παραταξιακής πολιτικής αναδιαμόρφωσης.
Ο όρος της πολιτικής «τοποθέτησης» στην πρακτική του μάρκετινγκ εστιάζεται στη στρατηγική προσπάθεια για τη δημιουργία μοναδικής και ευνοϊκής αντίληψης της πολιτικής ιδεολογίας ή πολιτικής παράταξης στο μυαλό των ψηφοφόρων, διακρίνοντας την από τους πολιτικούς της ανταγωνιστές. Η πολιτική τοποθέτηση περιλαμβάνει τη διαμόρφωση της αντίληψης των ψηφοφόρων για να κατανοηθεί μια ιδεολογία ή ένα ικανό πολιτικό στρατηγικό πλάνο που να ευθυγραμμίζεται και να ικανοποιεί συγκεκριμένες ανάγκες της κοινωνίας και των ψηφοφόρων. Η επικοινωνία μιας μοναδικής πολιτικής πρότασης αξίας (political value proposition) μέσω του πολιτικού μείγματος μάρκετινγκ μπορεί να κερδίσει την πλειοψηφία της λαϊκής εμπιστοσύνης και ετυμηγορίας δια μέσου μιας αποτελεσματικής τοποθέτησης.
Ο όρος της στρατηγικής «επανατοποθέτησης» στην πολιτική αναφέρεται στη διαδικασία αλλαγής της κατανόησης ή της αντίληψης των ψηφοφόρων για μια πολιτική ιδεολογία ή μια πολιτική παράταξη καθώς και του πολιτικό-διαχειριστικού προσανατολισμού της. Η στρατηγική της πολιτικής «επανατοποθέτησης» περιλαμβάνει την πλήρη αλλαγή του τρόπου με τον οποίο ψηφοφόροι αντιλαμβάνονται και ερμηνεύουν την πολιτική ιδεολογία και την πρακτική της, δηλαδή το προτεινόμενο διαφοροποιημένο πολιτικό τους «προϊόν». Η στρατηγική της πολιτικής «επανατοποθέτησης» είναι συχνά μια πρόκληση, ειδικά για τις παραδοσιακές ιδεολογίες και παρατάξεις που είναι γνωστές στο πολιτικό κοινό και τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους. Η έννοια της πολιτικής “επανατοποθέτησης” μπορεί ενίοτε να συγχέεται με τον όρο και την ιδέα του πολιτικού επαναπροσδιορισμού / ανασχεδιασμού μιας πολιτικής ιδεολογίας ή πολιτικής παράταξης ωστόσο μεταξύ τους υπάρχουν βασικές διαφορές.
Όταν αποφασίζεται μια στρατηγική επανατοποθέτηση μιας πολιτικής ιδεολογίας ή πολιτικής παράταξης, επιχειρείται η αλλαγή της αντίληψης των ψηφοφόρων που έχουν για μια οικεία πολιτική ιδεολογία με ότι αυτό συνεπάγεται. Μπορεί να περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας νέας ιδεολογικής αποστολής και οράματος ή το έναυσμα για έναν νέο πολιτικό προσανατολισμό ή την αλλαγή του τρόπου με τον οποίο η πολιτική παράταξη θα ενεργεί διαχειριστικά και θα επικοινωνεί με τους ψηφοφόρους της. Ο στόχος αυτών των αλλαγών είναι να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πιστών ψηφοφόρων, ενώ παράλληλα να προσελκύσει τους αμφιταλαντευόμενους και δυσαρεστημένος ψηφοφόρους από άλλες πολιτικές παρατάξεις.
Αντιστρόφως, ο επαναπροσδιορισμός / ανασχεδιασμός (ενός προϊόντος / επωνυμίας), μιας ιδεολογίας ή πολιτικής παράταξης – πολιτικός επαναπροσδιορισμός – περιλαμβάνει την πλήρη αλλαγή της ταυτότητας της πολιτικής οντότητας. Συγκεκριμένα περιλαμβάνει τον σχεδιασμό μιας νέας πολιτικής οπτικής σε όλα τα επίπεδα, όπως την επιλογή ενός νέου ονόματος και προπάντων την νέα πολιτικό-διαχειριστική στρατηγική σε οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά θέματα. Η στρατηγική του πολιτικού επαναπροσδιορισμού – αποσκοπεί και ευελπιστεί στην δημιουργία μια νέας εκ θεμελίων πολιτικής ταυτότητας που βασίζεται σε μια νέα πολιτική φιλοσοφία, ιδεολογία και πρακτική. Ένας από τους στόχους του πολιτικού επαναπροσδιορισμού είναι η αποστασιοποίηση της πολιτικής παράταξης από το πολιτικό της παρελθόν και την αρνητική της φήμη με σκοπό την χάραξη ενός νέου πολιτικά ξεκινήματος βασισμένο σε επιχειρήματα.
Στόχος και σκοπός του πολιτικού επαναπροσδιορισμού / ανασχεδιασμού
Ο στόχος και σκοπός της στρατηγικής του πολιτικού επαναπροσδιορισμού εστιάζεται στον εκσυγχρονισμό και την μοντερνοποίση της ιδεολογίας αλλά και της πολιτικό-διαχειριστικής στρατηγικής της παράταξης οπού επιχειρείται μνημειακή διαγραφή ξεπερασμένων, αρνητικών, πολιτικών εμπειριών και εικόνων του παρελθόντος της παράταξης αφού επικοινωνείται η πρόθεση μιας νέας πολιτικής στρατηγικής θεώρησης για ανάπτυξη, κοινωνική πρόοδο, δικαιοσύνη, καινοτομία και κοινωνική ευημερία.
Η στρατηγική του πολιτικού επαναπροσδιορισμού προβάλλει την οικονομικο-πολιτική διαχειριστική διαφοροποίηση από τους άλλους πολιτικούς ανταγωνιστές για την δημιουργία μιας μοναδικής πολιτικής τοποθέτησης στο πολιτικό γίγνεσθαι. Ακόμη αποσκοπεί, στην προσέλκυση νέων ψηφοφόρων όμορων πολιτικών ιδεολογιών/παρατάξεων και δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης σε νεότερα ηλικιακά δημογραφικά στρώματα. Σε πολλές περιπτώσεις συναντάται το φαινόμενο του πολιτικού (παραταξιακού) κανιβαλισμού όμορων πολιτικών οντοτήτων όταν εφαρμόζεται η εν λόγω στρατηγική.
Η στρατηγική του πολιτικού επαναπροσδιορισμού στηρίζεται στην εξαγγελία προτάσεων για αντιμετώπιση τυχόν πολιτικό-οικονομικών προβλημάτων με την πεποίθηση ότι η πολιτική εμπειρία και ικανότητα της πολιτικής παράταξης θα εξομαλύνει υπάρχουσες πολιτικές και οικονομικές κρίσεις. Η στρατηγική αυτή προωθεί την ενοποίηση όλων των πολύπλευρων στρατηγικών εξωτερικής και εσωτερικής πολιτο-οικονομικής διαχείρισης κάτω από μια ενιαία συνεκτική πολιτική ταυτότητα προς όφελος του ατομικού και συλλογικού οφέλους.
Η στρατηγική του πολιτικού επαναπροσδιορισμού είναι μια περίπλοκη και ευαίσθητη στρατηγική που γίνεται ακόμα δυσκολότερη κάτω από το φάσμα του πολιτικού μείγματος μάρκετινγκ αφού πρέπει πρώτα να αποτιμηθεί αλλά και να αξιολογηθεί βάση των αναμενόμενων αποτελεσμάτων με απώτερο σκοπό να δημιουργήσει πολιτική αξία (political equity).
Το κόστος και ο χρόνος υλοποίησης του πολιτικού επαναπροσδιορισμού πρέπει να διερευνηθεί και διευκρινιστεί με ακρίβεια. Η συνδυαστική συνάφεια (relevance) μεταξύ του νέου πολιτικού οράματος, αποστολής, και πρόταση αξίας (political value proposition) πρέπει να φανερώνει την εφεκτικότητα και πειστικότητα της νέας πολιτικο-οικονομικής και διαχειριστικής θεώρησης. Η στρατηγική του πολιτικού επαναπροσδιορισμού πρέπει να εκπέμπει κατανοητή, πολιτική, διαχειριστική και επικοινωνιακή Agenda, να είναι σε θέση να επιδείξει τη δεκτικότητα της νέας πολιτικής αντίληψης από πλευράς ψηφοφόρων, να συμπεριλάβει την αξιολόγηση του διεθνούς εξωτερικού και εσωτερικού πολιτικού περιβάλλοντος, να επικοινωνεί την πρότερη πολιτική εμπειρία, φήμη και παρελθούσες επιτυχείς πολιτικές επιδόσεις, να επιβεβαιώνει την τεχνοκρατική παρουσία του επιστημονικού δυναμικού της και να τεκμηριώνει την στρατηγική ανάπτυξης πραγματικών σχέσεων με τους πολίτες και όχι μόνο με τους ψηφοφόρους.
Εννέα Άξονες και Rebranding
Η εξαγγελία των εννέα αξόνων του Εθνικού Σχεδίου ανάταξης από τον πρώην Πρωθυπουργό και συγκεκριμένα των πυλώνων του ισχυρού και δίκαιου κράτους (1), της αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου (2), της στήριξης της εργασίας (3), της ανθεκτικότητας και ενεργειακής ασφάλειας (4), της δημογραφικής ανθεκτικότητας (5), της μείωσης του ιδιωτικού χρέους (6), της τεχνολογικής αναβάθμισης και ψηφιακής αυτονομίας (7), της αναδιανομής και του Εθνικού Ταμείο Σύγκλισης (8), και της Εθνικής Ασφάλειας (9), κάλλιστα αποτελούν μια στρατηγική πολιτικού επαναπροσδιορισμού για μια προϋπάρχουσα πολιτική παράταξη. Άρα η χρήση του όρου περί «πολίτικου επαναπροσδιορισμού» από τον πρώην Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα χρησιμοποιείται εσφαλμένα και αποτελεί «παρερμηνεία των όρων και της στρατηγικής του πολιτικού μάρκετινγκ» αφού τώρα δεν ηγείται καμίας πολιτικής παράταξης ή σχήματος.
Ο πρώην Πρωθυπουργός αποτελεί μοναχική πολιτική οντότητα και προσωπικότητα που προσανατολίζεται στην δημιουργία μιας νέας πολιτικής οντότητας. Επομένως, οι εξαγγελίες του πρώην Πρωθυπουργού δεν αποτελούν μέρος της στρατηγικής του πολιτικού επαναπροσδιορισμού ή rebranding. Απλώς αποτελούν πολιτικό πρόδρομο δημιουργίας μια νέας πολιτικής παράταξης και παραμένουν παρερμηνείες των στρατηγικών του πολιτικού μάρκετινγκ. Προφανώς, ο πρώην Πρωθυπουργός επιχειρεί προσωπικό rebranding σε συνδυασμό με την δημιουργία μιας νέας πολιτικής παράταξης με στρατηγική πολιτική τοποθέτηση που βασίζεται στην σφαίρα του δικού του personal rebranding.
* Ο Δρ. Γιάννης Σουβατζής (Jean Suvatjis), είναι Καθηγητής Αμερικανικών και Βρετανικών Πανεπιστημίων, Brand Marketing & Corporate Identity & Consultant
