Η πολιτική σκηνή στον χωρο της αριστερας περνά και πάλι μία περίοδο ρευστότητας και ανασύνθεσης. Το φθινόπωρο του 2025 προδιαγράφεται ως καθοριστικό, καθώς η επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα στο πολιτικό προσκήνιο, με φόντο την πιθανή δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα δημιουργεί αναταράξεις τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ όσο και στο σύνολο του λεγόμενου προοδευτικού χώρου.
Παρα τους ήρεμους ρυθμούς του καλοκαιριού, τόσο στην Κουμουνδούρου οσο και στη Χαριλάου Τρικούπη υπάρχει εκνευρισμός εξαιτίας της εμφάνισης του Αλέξη Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη μία ημέρα πριν την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
Ο Α.Τσίπρας θα μιλήσει σε συνέδριο του Economist και σύμφωνα με πληροφορίες το περιεχόμενο της ομιλίας του θα είναι ένα περίγραμμα των θέσεων που φιλοδοξεί να παρουσιάσει όταν και εάν ιδρύσει νέο κόμμα.
Πολιτικοί παρατηρητές πιστεύουν ότι την παρουσία του Αλέξη Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη είναι σίγουρο ότι θα την αξιοποιήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης θυμίζοντας όλα οσα πέρασε η Ελλάδα επι διακυβέρνησης Α. Τσιπρα .
Στην Κουμουνδούρου σχολιάζουν – άτυπα- σκωπτικά, τα οσα λένε οι συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα ότι δήθεν ενδιαφέρεται μόνο για το βιβλίο του που θα εκδοθεί τον Νοέμβριο.
«Αν δεν έχει πρόθεση να κάνει κόμμα, τότε γιατί σχεδιάζει από τον Σεπτέμβριο εκδηλώσεις σε 12 νομούς της χώρας;», διερωτώνται δικαιολογημένα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ.
«Γιατί δεν βγαίνει δημόσια να διαψεύσει τα σενάρια για ίδρυση κόμματος;», επισημαίνουν οι συγκεκριμένοι κύκλοι .
Με την εμφάνισή του στη Θεσσαλονίκη, ο Αλέξης Τσίπρας είναι σαφές ότι υποβαθμίζει πλήρως την παρουσία του Σωκράτη Φάμελλου στη ΔΕΘ, ενώ ρίχνει σε δεύτερη μοίρα και την παρουσία του Νίκου Ανδρουλάκη.
Τους τελευταίους μήνες, οι πληροφορίες περί ίδρυσης νέου πολιτικού σχήματος άρχισαν να πολλαπλασιάζονται. Ωστόσο, αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση είναι ότι ο Α.Τσίπρας φέρεται –σε αυτή την φάση – να επιδιώκει να το κάνει μέσα από το υπάρχον κόμμα, δηλαδή μέσα από τον ΣΥΡΙΖΑ, οντας και ο ίδιος βουλευτής του κόμματος . Αυτό, για πολλούς, δεν είναι απλώς μια πολιτική κίνηση αλλά μία ρητή απόπειρα ελέγχου και ανακατάληψης του μηχανισμού, χωρίς επίσημη διάσπαση – τουλάχιστον σε πρώτη φάση.
Ο ίδιος δεν έχει διαψεύσει τα σενάρια. Αντίθετα, σε πρόσφατη εμφάνισή του άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο ίδρυσης νέου φορέα, κάνοντας λόγο για την ανάγκη ενός «πραγματικά προοδευτικού και κοινωνικού μετώπου» που δεν θα εγκλωβίζεται στις παθογένειες του παρελθόντος.
Ο Σωκράτης Φάμελλος, ως επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ , φαίνεται να έχει «στερέψει» από λύσεις . Από τη μία, καλείται να διαχειριστεί έναν διαλυμένο κομματικό μηχανισμό, χωρίς καθαρή πολιτική γραμμή. Από την άλλη, είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η σκιά του Τσίπρα παραμένει βαριά και διαμορφώνει εξελίξεις, με τον ιδιο να έχει δεύτερο ρόλο.
Οι παρεμβάσεις του Σ. Φάμελλου τις τελευταίες εβδομάδες, αν και προσπαθούν να διατηρήσουν ένα ενωτικό προφίλ, στερούνται πολιτικής πυγμής. Η φρασεολογία του περί «ανάγκης ενότητας», «δημοκρατικού διαλόγου» και «σεβασμού των διαφορετικών φωνών» αποτυπώνουν περισσότερο έλλειψη στρατηγικής, παρά ηγετικό σχεδιασμό.
Πολλοί μιλούν για αδυναμία ανάσχεσης της επιρροής Τσίπρα, ακόμα και εντός της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Στελέχη και βουλευτές φαίνεται να «κρατούν αποστάσεις» από τη σημερινή ηγεσία, προσδοκώντας τη μεγάλη επιστροφή του πρώην πρωθυπουργού με νέο σχήμα και νέα προοπτική. Ο Σ. Φάμελλος, όσο και αν προσπαθεί να σταθεί θεσμικά, δεν πείθει ότι μπορεί να ενώσει ή να εμπνεύσει.
Απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις, το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη μοιάζει χαμένο στο δικό του αδιέξοδο. Η στρατηγική της «σοβαρής αντιπολίτευσης» δεν απέδωσε τα αναμενόμενα εκλογικά αποτελέσματα, ενώ η επικοινωνιακή του παρουσία είναι διαρκώς υποτονική.
Η επανεμφάνιση Τσίπρα όχι μόνο πιέζει τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κυρίως απειλεί άμεσα το ΠΑΣΟΚ, που φιλοδοξούσε να εκφράσει τον ευρύτερο κεντροαριστερό χώρο. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ήδη μετακινήσεις ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ προς το φημολογούμενο νέο κόμμα του Τσίπρα, ενώ εσωτερικές τάσεις αρχίζουν να αμφισβητούν ανοικτά τον Ανδρουλάκη.
Τα στελέχη είναι «σε αναμμένα κάρβουνα»: άλλοι απαιτούν άμεση ιδεολογική ανασύνταξη και στροφή προς τα αριστερά, άλλοι μιλούν για συμμαχίες ακόμα και με τη Νέα Δημοκρατία, εφόσον χρειαστεί. Ο Ν. Ανδρουλάκης, προσπαθώντας να διατηρήσει την ισορροπία, μοιάζει περισσότερο ως διαχειριστής κρίσεων παρά ως ηγέτης με όραμα.
Η εσωστρέφεια, η σύγχυση γραμμής και οι επαναλαμβανόμενες δημόσιες γκρίνιες στελεχών δείχνουν ότι το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Αν δεν προχωρήσει σε γενναίες αποφάσεις και ανανέωση στρατηγικής, κινδυνεύει να επιστρέψει στην πολιτική αφάνεια.
Η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, αν και κινείται σε διαφορετική ρητορική και αισθητική από ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, δεν μένει ανεπηρέαστη. Η δυναμική που παρουσίασε στις προηγούμενες εκλογές είχε στηριχθεί σε μεγάλο βαθμό στην απογοήτευση των πολιτών από τα παραδοσιακά κόμματα της Αριστεράς και του Κέντρου. Η εμφάνιση Τσίπρα στο πολιτικό προσκήνιο με πρόθεση για νέο κόμμα, κλέβει το αφήγημα της ριζοσπαστικής ανανέωσης.
Ήδη οι πρώτες μετρήσεις δείχνουν πως ένα σημαντικό ποσοστό των ψηφοφόρων της Πλεύσης δηλώνει ότι θα προτιμούσε να στηρίξει τον Α.Τσίπρα, εφόσον κατέβει με νέο κόμμα. Αυτό δείχνει ότι ο πολιτικός χώρος στον οποίο κινείται η Ζωή Κωνσταντοπούλου δεν είναι πλέον “στεγανός”.
Παράλληλα, εσωτερικές εντάσεις έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους, με κάποια στελέχη να αποστασιοποιούνται από τις επιλογές της ηγεσίας και να μιλούν για «μονοπρόσωπη πολιτική διαχείριση».
Η εικόνα της σημερινής αντιπολίτευσης στην Ελλάδα παραπέμπει σε ένα ψηφιδωτό αποσυντονισμένων φωνών, χωρίς καθαρή πρόταση εξουσίας. Ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει τη όποια επιρροή του , φτιάχνοντας ίσως ένα νέο κόμμα, πανω στα ερείπια του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι ξεκάθαρο αν η προσπάθειά του είναι προϊόν φιλοδοξίας ή ανάγκης – σίγουρα όμως τους επηρεάζει όλους.
