Παρα τους χαλαρούς ρυθμούς που επικρατούν στην καρδιά του καλοκαιριού , το πολιτικό θερμόμετρο στην αριστερά και την κεντροαριστερά στην Ελλάδα, ανεβαίνει επικίνδυνα, εξαιτίας του Αλέξη Τσίπρα.
Η φημολογούμενη επιστροφή του πρώην πρωθυπουργού, είτε μέσω δημιουργίας νέου κόμματος, είτε ως επικεφαλής ενός νέου μετώπου της κεντροαριστεράς, έχει προκαλέσει πανικό σε ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και στα μικρότερα αριστερά κόμματα.
Ο πολιτικός χρόνος πυκνώνει, και οι εξελίξεις τρέχουν. Στο ενδεχόμενο επανεμφάνισης του Α.Τσίπρα στο κέντρο του πολιτικού σκηνικού, οι αντιδράσεις από το υπάρχον προοδευτικό προσωπικό είναι φανερά αμήχανες. Γιατί όμως ένας άνθρωπος που αποχώρησε από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ , μόλις πριν περίπου δυο χρονια , επιστρέφει τώρα με μια κάποια δυναμική και προκαλεί πανικό;
Η αλήθεια είναι ότι μετά την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία της Κουμουνδούρου , το κόμμα αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα ταυτότητας, συνοχής και στρατηγικής. Η εκλογή του Στέφανου Κασσελάκη δημιούργησε αρχικά έναν ενθουσιασμό, αλλά πολύ γρήγορα μετατράπηκε σε εσωστρέφεια, συγκρούσεις και αποχωρήσεις ιστορικών στελεχών. Το κόμμα διασπάστηκε, η «Νέα Αριστερά» δημιουργήθηκε, και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν από τότε συνεχώς κατάρρευση. Πολλοί πολιτικοί αναλυτές προβλέπουν ότι στις επόμενες εθνικές εκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει ακόμη και με εξαφάνιση.
Η απουσία του Τσίπρα από την πολιτική κεντρική σκηνή λειτούργησε σαν επιταχυντής της κατάρρευσης. Το κενό ηγεσίας, η αδυναμία διαμόρφωσης ενός ξεκάθαρου πολιτικού λόγου και η αποστροφή του κόσμου της αριστεράς προς τον αρτηριοσκληρωτικο κομματικό μηχανισμό, συνέβαλαν στο να ανοίξει ξανά η συζήτηση για την ανάγκη ενός νέου φορέα που θα ενώνει και δεν θα διχάζει.
Η εικόνα του ΠΑΣΟΚ δεν είναι πολύ καλύτερη. Ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει αποτύχει να αναδείξει το κόμμα , με αποτέλεσμα να μένει καθηλωμένο γύρω στο 12% , χωρίς ικανότητα δυναμικής ανόδου. Πολλοί αναρωτιούνται αν τελικά η Χαριλάου Τρικούπη , έχει στρατηγικό σχέδιο ή αν απλώς περιμένει κάτι πολιτικά ακαθόριστο που θα της δώσει ώθηση .
Η πιθανή επανεμφάνιση του Α. Τσίπρα απειλεί άμεσα την εκλογική επιβίωση του ΠΑΣΟΚ. Ο λόγος είναι απλός: ένα νέο κόμμα υπό την ηγεσία του Τσίπρα δεν θα έχει το φορτίο της αποτυχίας της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ 2015–2019, αλλά μπορεί να «πουλήσει» ένα νέο όραμα ενότητας, σοβαρότητας και ρεαλιστικής προοδευτικής διακυβέρνησης. Σε ένα τέτοιο σενάριο, πολλοί από τους ψηφοφόρους που σκέφτονται στρατηγικά θα εγκαταλείψουν το ΠΑΣΟΚ για να ενισχύσουν τον πιθανό νέο φορέα.
Η Πλεύση Ελευθερίας, το ΜέΡΑ25, και η Νέα Αριστερά, στηρίζονται σήμερα στην πολιτική τους ιδιαιτερότητα. Το κάθε κόμμα έχει το δικό του αφήγημα: εναντίωση στο σύστημα, υπεράσπιση των αδυνάτων, εναλλακτικός προοδευτικός λόγος. Ωστόσο, όλα τους πάσχουν από ένα κοινό πρόβλημα: περιορισμένη εκλογική εμβέλεια.
Εάν ο Α.Τσίπρας ιδρύσει ένα νέο κόμμα, με ένα σοβαρο επιτελείο-το αντίθετο από το παρελθόν- και έναν σαφή, ενωτικό, σοβαρό πολιτικό λόγο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα απορροφήσει ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων αυτών των σχηματισμών. Κανείς από τους παραπάνω δεν έχει την απήχηση, το αναγνωρίσιμο πρόσωπο ή το κυβερνητικό παρελθόν του πρώην πρωθυπουργού . Επομένως, είναι πολύ πιθανό στις επόμενες εκλογές να δυσκολευτούν κάποιοι να μπουν στη Βουλή.
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ένας στους έξι Έλληνες θα ψήφιζε νέο κόμμα του Τσίπρα. Το ποσοστό αυτό ανεβαίνει κατακόρυφα στους παλιούς ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ (άνω του 50%) αλλά δεν περιορίζεται εκεί. Υπάρχουν σημαντικά ποσοστά που προέρχονται και από το ΠΑΣΟΚ και από τα μικρότερα κόμματα της αριστεράς, γεγονός που δείχνει την βούληση μιας μερίδας του εκλογικού σώματος για νέα προοδευτική πολιτική πρόταση με πειστική ηγεσία.
Ο Αλέξης Τσίπρας παραμένει ένα πρόσωπο που συνδυάζει αντισυστημικό παρελθόν με θεσμική εμπειρία. Για τους απογοητευμένους αριστερούς ψηφοφόρους , που δεν βλέπουν προοπτική στα σημερινά σχήματα, ο Α. Τσίπρας εμφανίζεται ως η μοναδική αξιόπιστη λύση για μια νέα αρχή. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος μιλάει συχνά για «ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο» και για «μια αριστερά της ευθύνης και της αποτελεσματικότητας».
Αυτό το πολιτικό αφήγημα έχει αποδέκτες, ειδικά στις ηλικίες 30–50, που είχαν ποντάρει στον ΣΥΡΙΖΑ του 2015, απογοητεύτηκαν και μένουν αποστασιοποιημενοι .
Η πολιτική αντίδραση των υπολοίπων κομμάτων στον θόρυβο γύρω από την επάνοδο Τσίπρα είναι αποκαλυπτική. Κάποια στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ μιλούν έμμεσα για «προδοσία», το ΠΑΣΟΚ κρατά σιγή ιχθύος και τα μικρότερα κόμματα επιλέγουν είτε την ειρωνεία είτε την πλήρη αποσιώπηση. Το μόνο σίγουρο είναι πως όλοι μελετούν το ενδεχόμενο να κατέβει με νέο κόμμα και να διεκδικήσει ικανο εκλογικό ποσοστό.
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει μπροστά του ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: είτε θα επιλέξει την οδό της οριστικής αποστράτευσης, είτε θα επιχειρήσει τη μεγάλη επιστροφή. Όλα δείχνουν ότι η δεύτερη επιλογή είναι πιθανότερη.
Αν το κάνει σε εύλογο χρόνο με όρους ριζικής αλλαγής, με ένα νέο κόμμα ή μια ευρύτερη πολιτική συμμαχία, αφήνοντας πίσω το φθαρμένο brand του ΣΥΡΙΖΑ και τη σύγχυση της σημερινής κεντροαριστεράς, μπορεί να έχει κάποια πολιτικά οφέλη .
