Ούτε 100 χρόνια μετά δεν θα ξεχάσουμε αυτό που συνέβη σαν σήμερα, 14 Ιουνίου του 1987. Γιατί το έπος της κατάκτησης του Ευρωμπάσκετ μάς σημάδεψε όλους ανεξίτηλα.
Θυμόμαστε σαν χθες τον Γκάλη να περπατά στον αέρα, τον Γιαννάκη να δέχεται την αγκωνιά του θεόρατου Τσατσένκο αλλά να μη μασά, τον Φασούλα να κοιτά στα μάτια όλα τα θηρία, τον Χριστοδούλου να κάνει τα πάντα με την πληθωρικότητα του ταλέντου του, τον Καμπούρη να κατεβάζει παλμούς την ώρα που ένα ολόκληρο έθνος φλέρταρε με καρδιακό επεισόδιο…
Θυμόμαστε, όσοι ήμασταν τυχεροί και το ζήσαμε, πού ακριβώς ήμασταν και τι κάναμε εκείνες τις στιγμές, όπως συμβαίνει σε όλα τα πραγματικά σπουδαία γεγονότα.
Θυμόμαστε τι ακολούθησε, όχι μόνο στις αμέσως επόμενες ώρες του θριάμβου, με μια χώρα σε κατάσταση μέθης και με την πεποίθηση πως μπορεί να τα βάλει με όλους και να κερδίσει, αλλά και όσα ακολούθησαν με την εκτόξευση του αθλήματος.
Κι όμως πέρασαν από τότε 36 ολόκληρα χρόνια. Δεν ήταν χθες, κι ας μοιάζει έτσι. Και δεν ήταν όνειρο, αλλά πραγματικότητα που σημάδεψε μια για πάντα τις ζωές μας.
Η μέρα που μας άλλαξε τη μοίρα
Η ιστορία του ελληνικού μπάσκετ μπορεί να χωριστεί σε προ και μετά 1987. Κι ενώ η πρώτη περίοδος δεν στερείται παικτών-θρύλων ή επιτυχιών, δεν μπορεί να συγκριθεί με την εκτόξευση που ακολούθησε αυτό που συνέβη εκείνη τη μαγική βραδιά της 14ης Ιουνίου και των έντεκα ημερών που προηγήθηκαν.
Τότε που μια παρέα παιδιών απέδειξε ότι η Ελλάδα είναι ικανή για τα πάντα, αρκεί δίπλα στο αδιαμφισβήτητο ταλέντο και τις αρετές της να βάλει σκληρή δουλειά, επιμονή, υπομονή και το κοινό καλό πάνω από το ατομικό συμφέρον.
Ήταν 14 Ιουνίου του 1987, όταν η ομάδα του Γκάλη, του Γιαννάκη, του Φασούλα, του Χριστοδούλου και των άλλων παιδιών (όπως έλεγε και το γνωστό σύνθημα) οδήγησαν την Ελλάδα στην κορυφή της Ευρώπης και όλους τους Έλληνες στα ουράνια.
«Τίποτα, τίποτα δεν μας σταματά. Πραγματικά είμαστε τόσο κοντά. Η πρόκριση στα χέρια αυτού του τίμιου γίγαντα… 102-101… και μόνο τέσσερα δευτερόλεπτα. 103-101. Βάλτερς, στον Γιοβάισα, θέλει προσοχή… η μπάλα έξω, είναι το τέλος. Η ελληνική ομάδα είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης…».
Ποιος ξεχνά την απίστευτη περιγραφή του αξέχαστου Φίλιππου Συρίγου, όταν ο Αργύρης Καμπούρης με περισσή ψυχραιμία σήκωνε ένα ολόκληρο έθνος στις πλάτες του και υπέγραψε την επιτυχία, που αποτέλεσε την αφετηρία για όλα όσα χάρισε το μπάσκετ στην Ελλάδα τα χρόνια που ακολούθησαν;
Για του λόγου το αληθές, στα έξι μετάλλια που είχε κατακτήσει το ελληνικό μπάσκετ σε εθνικό επίπεδο μέχρι εκείνη τη βραδιά, προστέθηκαν έκτοτε άλλα 34, αλλά κι αμέτρητες επιτυχίες σε συλλογικό επίπεδο.
Ας θυμηθούμε μαζί το δρόμο προς το όνειρο…
Τετάρτη 3/6: Ρουμανία-Ελλάδα 77-109
Αν η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, τότε καλύτερο ξεκίνημα δεν θα μπορούσε να φανταστεί η ελληνική ομάδα. Η ομάδα του Κώστα Πολίτη με πρώτο βιολί τον Νίκο Γκάλη που φορτώνει το καλάθι των δυστυχών Ρουμάνων με 44 πόντους και άξιο συμπαραστάτη τον Παναγιώτη Φασούλα σκορπίζει με 109-77 τον αντίπαλο στο σχεδόν κατάμεστο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.
Οι πόντοι της ελληνικής ομάδας: Ιωάννου 2, Χριστοδούλου 6, Γκάλης 44, Σταυρόπουλος, Γιαννάκης 8, Καμπούρης 6, Λινάρδος 4, Καρατζάς 2, Φιλίππου 12, Φασούλας 20
Πέμπτη 4/6: Ελλάδα – Γιουγκοσλαβία 84-78
Αναμφίβολα το παιχνίδι ορόσημο για την ελληνική ομάδα. Ο Νίκος Γκάλης συνεχίζει στους ίδιους ρυθμούς, σταματά και πάλι στους 44 πόντους και η νίκη έρχεται απέναντι στους σπουδαίους πλάβι με 84-78. Μεγαλύτερη αξία από το βαθμολογικό κέρδος έχει η αυτοπεποίθηση που αποκτούν οι Έλληνες διεθνείς βλέποντας πως έχουν τις δυνάμεις να υποτάξουν ένα από τα φαβορί για τον τίτλο, τη Γιουγκοσλαβία των αείμνηστων Ντράζεν Πέτροβιτς και Κρέζιμιρ Τσόσιτς.
Οι πόντοι της ελληνικής ομάδας: Γκάλης 44, Σταυρόπουλος 1, Γιαννάκης 11, Καμπούρης 5, Ρωμανίδης 4, Φιλίππου, Ανδρίτσος 2, Φασούλας 8, Χριστοδούλου 9.
Παρασκευή 5/6: Ελλάδα – Ισπανία 89-106
Η ανώμαλη προσγείωση έρχεται στο καλύτερο δυνατό σημείο για την Εθνική. Κάτι η κούραση από τους τρεις συνεχείς αγώνες και την υπερπροσπάθεια στη νίκη επί της Γιουγκοσλαβίας, κάτι ίσως και η υπερβολική αυτοπεποίθηση, και η ήττα από την Ισπανία με 89-106 έρχεται φυσιολογικά, αλλά και ανώδυνα, αφού χρησιμεύει για να κρατήσει στη γη τα πόδια των παικτών.
Οι πόντοι της ελληνικής ομάδας: Γκάλης 35, Γιαννάκης 17, Καμπούρης 1, Λινάρδος, Ρωμανίδης 8, Ανδρίτσος, Φασούλας 20, Χριστοδούλου 8, Σταυρόπουλος
Σάββατο 6/6: Ελλάδα – Σοβιετική Ένωση 66-69
Πράξη πρώτη του τελικού απέναντι στη Σοβιετική Ένωση, που μπορεί να κατέβηκε στην Αθήνα χωρίς Σαμπόνις, αλλά θεωρούνταν και πραγματικά ήταν το μεγάλο φαβορί. Η ελληνική ομάδα δείχνει να συνέρχεται από το χαστούκι της Ισπανίας, στέκεται ως ίση προς ίσο απέναντι στους Σοβιετικούς, αλλά ηττάται με 69-66 χάρη κυρίως στον Τσέχο διαιτητή Κοτλέμπα που φορά… «κόκκινα γυαλιά».
Οι πόντοι της ελληνικής ομάδας: Γκάλης 31, Γιαννάκης 9, Καμπούρης 7, Ρωμανίδης, Ανδρίτσος, Φασούλας 13, Ιωάννου 2, Χριστοδούλου 4, Σταυρόπουλος.
Κυριακή 7/6: Ελλάδα – Γαλλία 82-69
Όλα ή τίποτα για την ελληνική ομάδα, αφού με νίκη προκρινόταν στην οκτάδα, αλλά με ήττα θα περιοριζόταν σε μια θέση από την ένατη ως τη δωδέκατη. Παίζοντας με την πλάτη στον τοίχο, οι παίκτες του Κώστα Πολίτη μπαίνουν αποφασισμένοι στον αγώνα και με ηγέτη τον Νίκο Γκάλη που σημείωσε 34 πόντους ξεφεύγουν από την αρχή στο σκορ και φτάνουν σε μια μάλλον άνετη νίκη.
Οι πόντοι της ελληνικής ομάδας: Γκάλης 34, Γιαννάκης 10, Καμπούρης 10, Ρωμανίδης 7, Ανδρίτσος 4, Φασούλας 5, Ιωάννου, Χριστοδούλου 12
Τρίτη 10/6: Ελλάδα – Ιταλία 90-78
Το τρένο έχει πάρει πλέον μπρος και δεν μπορεί να σταματήσει με τίποτα. Στα προημιτελικά η παρέα των Ρίβα, Κόστα και Μανίφικο υποκλίνεται στο δίδυμο Γκάλη και Γιαννάκη που σημειώνουν μαζί 60 πόντους και η πρόκριση στα ημιτελικά είναι γεγονός.
Οι πόντοι της ελληνικής ομάδας: Γκάλης 38, Γιαννάκης 22, Καμπούρης 14, Φασούλας 9, Ιωάννου 4, Χριστοδούλου 3
Παρασκευή 12/6: Ελλάδα – Γιουγκοσλαβία 81-77
Η ώρα του ημιτελικού. Οι Γιουγκοσλάβοι θεωρούν αδιανόητο να χάσουν από την Ελλάδα δύο φορές μέσα σε μια εβδομάδα και παρουσιάζονται σίγουροι για την πρόκριση στον τελικό. Ξεκινούν πολύ καλά, παίρνουν μια διαφορά, αλλά η ελληνική ομάδα δεν έχει πει την τελευταία της λέξη. Ο Γκάλης με 30 πόντους και ο Χριστοδούλου με 18 ηγούνται της αντεπίθεσης που δίνει στην Ελλάδα τη νίκη με 81-77 και μαζί το εισιτήριο για τον τελικό.
Οι πόντοι της ελληνικής ομάδας: Γκάλης 30, Σταυρόπουλος, Γιαννάκης 14, Καμπούρης, Φιλίππου, Ανδρίτσος 8, Φασούλας 11, Ιωάννου, Χριστοδούλου 18
Κυριακή 14/6: Ελλάδα – Σοβιετική Ένωση 103-101 (κανονικός αγώνας 89-89)
Η εκδίκηση ήταν ένα πιάτο που ήταν έτοιμοι να σερβίρουν στους Σοβιετικούς του Γκομέλσκι οι Έλληνες διεθνείς μετά την ήττα στην πρώτη φάση της διοργάνωσης. Το φαληρικό στάδιο ξεχειλίζει από παλμό και ο ελληνικός αθλητισμός βρίσκεται ένα βήμα από τη μεγαλύτερη διάκριση της ιστορίας του. Η αναμέτρηση είναι πραγματικό ντέρμπι, οι δύο ομάδες συμβαδίζουν στο σκορ, αλλά ο Κώστας Πολίτης χάνει δύο από τα σημαντικότερα όπλα του με πέντε φάουλ λίγο πριν τη λήξη του δευτέρου ημιχρόνου, τον Παναγιώτη Φασούλα και τον Παναγιώτη Γιαννάκη. Ο Λιβέρης Ανδρίτσος στέλνει το ματς στην παράταση με δύο εύστοχες βολές 39’’ πριν τη λήξη. Η εικόνα του αγώνα δεν αλλάζει στο έξτρα πεντάλεπτο και η μάχη σώμα με σώμα συνεχίζεται.
Στην τελευταία επίθεση της αναμέτρησης, ο Μέμος Ιωάννου αστοχεί σε σουτ, αλλά ο Αργύρης Καμπούρης ως από μηχανής θεός αρπάζει το επιθετικό ριμπάουντ και κερδίζει το φάουλ που τον στέλνει στις βολές. Ο τίμιος γίγαντας κάνει την προσωπική του υπέρβαση και ευστοχώντας με ολύμπια ψυχραιμία και στις δύο βολές δίνει προβάδισμα στην ελληνική ομάδα λιγότερο από τέσσερα δευτερόλεπτα πριν το τέλος. Οι Σοβιετικοί κάνουν βιαστικά την επαναφορά, το τρίποντο του Γιοβάισα με την εκπνοή βρίσκει… δοκάρι και η Ελλάδα στέφεται πρωταθλήτρια Ευρώπης.
ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΡΤ:
Στο ΣΕΦ ανοίγουν σαμπάνιες, η Ελλάδα ξεχύνεται στους δρόμους και τα πανηγύρια συνεχίζονται μέχρι το επόμενο πρωί σε όλη την ελληνική επικράτεια. Ο Νίκος Γκάλης αναδεικνύεται πολυτιμότερος παίκτης και πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με 296 πόντους, ο Παναγιώτης Γιαννάκης έρχεται πρώτος στην ασίστ, ενώ δύο μέλη της Greek Team κερδίζουν θέση στην καλύτερη πεντάδα της διοργάνωσης (Γκάλης, Φασούλας, Μαρτσουλιόνις, Βολκόφ και Χιμένεθ).
Οι πόντοι της ελληνικής ομάδας: Γκάλης 40, Γιαννάκης 10, Καμπούρης 10, Ρωμανίδης 3, Φασούλας 12, Ιωάννου 8, Χριστοδούλου 10, Φιλίππου, Ανδρίτσος.
Θυμηθείτε τα πρωτοσέλιδα την επομένη του θριάμβου:
Είμαστε πια Πρωταθλητές: Το τραγούδι του Καλοκαιριού του 1987 που πήραμε το Ευρωμπάσκετ
Η κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ του 1987 υπήρξε η πρώτη μεγάλη επιτυχία του Ελληνικού Μπάσκετ και άλλαξε για πάντα την σχέση μας με το συγκεκριμένο άθλημα. Η Ελλάδα περήφανη, καμάρωνε τα παιδιά της που ήταν Πρωταθλητές Ευρώπης και οι Φατμε με τον Νίκο Πορτοκάλογλου αποτύπωσαν αυτά τα συναισθήματα σε ένα τραγούδι που τραγουδήθηκε όσο λίγα.
Στίχοι: Νίκος Πορτοκάλογλου
Μουσική: Νίκος Πορτοκάλογλου
Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Πορτοκάλογλου
Βγαίνω μια βόλτα στην Αθήνα
και βλέπω φάτσες γελαστές
Θα ξανάρθει η ρουτίνα
και θα ξανάρθουνε βροχές
Θα ξανάρθει η ρουτίνα
μα κάτι άλλαξε από χτες
Είμαστε πια πρωταθλητές
έρχονται άλλες εποχές
έρχονται άλλες εποχές
είμαστε πια πρωταθλητές
Δεν ήταν μάγια και κατάρες, που δεν κερδίζαμε ποτέ
Ήμασταν πάντοτε παικτάρες, μα δεν αλλάζαμε μπαλιές
Ήμασταν πάντοτε ψυχάρες, μα δεν πιστεύαμε ποτέ
Είμαστε πια πρωταθλητές…
Πιες απ’ το κύπελλο σαμπάνια, να τραγουδήσουμε αγκαλιά
για τη χαμένη περηφάνια, για τη χαμένη μας μαγκιά
για τη χαμένη περηφάνια, που θυμηθήκαμε ξανά
Είμαστε πια πρωταθλητές…
Ανδρέας Παπανδρέου και Κωνσταντίνος Μητσοτάκης μαζί στο ΣΕΦ στο Έπος του Ευρωμπάσκετ του 1987
Ο Χρήστος Σαρτζετάκης, ΠτΔ, ο Ανδρέας Παπανδρέου Πρωθυπουργός και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης κάθονται στην πρώτη σειρά στο ΣΕΦ στον αγώνα που η Εθνική μας Ομάδα Μπάσκετ κατέκτησε τον πρώτο της ιστορικό τίτλο, του Ευρωμπάσκετ του 1987.
