Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνει ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ), μετά την υπογραφή της σύμβασης για το βασικό τμήμα Χανιά – Ηράκλειο από την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Το έργο έχει ήδη ενεργοποιηθεί με εργοτάξια στα δύο τμήματα, «Άγιος Νικόλαος – Νεάπολη» και «Νεάπολη – Χερσόνησος», ενώ σύμφωνα με τις τελευταίες ανακοινώσεις από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, θα προχωρήσουν άμεσα και οι μελέτες για το τμήμα Παχιά Άμμος – Σητεία με στόχο τη δημιουργία ενός ασφαλούς, σύγχρονου άξονα που θα συνδέει όλη την Κρήτη από άκρη σε άκρη.

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του έργου, τα πρώτα τμήματα βρίσκονται σε φάση κατασκευής, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2027, ενώ τα υπόλοιπα προγραμματίζονται να ολοκληρωθούν σύμφωνα με τις προκαθορισμένες ημερομηνίες, με την πλήρη λειτουργία του ΒΟΑΚ μήκους περίπου 300 χιλιομέτρων να αναμένεται εντός των επόμενων ετών.

Χανιά – Ηράκλειο

Παρουσία του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, υπεγράφη χθες από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Χρίστο Δήμα και τον Επικεφαλής της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Γιώργο Περιστέρη η σύμβαση παραχώρησης για τη «Μελέτη – Κατασκευή – Χρηματοδότηση – Λειτουργία – Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.) στο τμήμα Χανιά – Ηράκλειο».

«Αγαπητέ κ. Περιστέρη, περιμένω πολύ σύντομα να δούμε τα ανοιχτά εργοτάξια στο τμήμα Ηράκλειο – Χανιά», δήλωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, απευθυνόμενος στον επικεφαλής της αναδόχου εταιρείας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Γιώργο Περιστέρι, κατά την τελετή υπογραφής για την έναρξη του σημαντικότερου τμήματος του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ).

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του έργου, το οποίο πρόκειται να επικυρωθεί από τη Βουλή τις επόμενες εβδομάδες, τα πρώτα εργοτάξια στο τμήμα Χανιά – Ηράκλειο αναμένονται εντός του 2025, με στόχο την ολοκλήρωση έως το 2030, δηλαδή περίπου εντός 60 μηνών από την έναρξη των εργασιών. Το εν λόγω τμήμα έχει συνολικό μήκος 157 χλμ., και αποτελεί το βασικότερο μέρος του ΒΟΑΚ, συνολικού μήκους περίπου 300 χλμ.

Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 1,7 δισ. ευρώ, με τη χρηματοδότηση να προέρχεται από το ΕΣΠΑ 2021-2027, εθνικούς πόρους, το Ταμείο Ανάκαμψης και ιδιωτική συμμετοχή της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Η παραχώρηση έχει διάρκεια 35 ετών, εκ των οποίων τα 5 πρώτα αφορούν την περίοδο των μελετών και της κατασκευής.

Ειδική μνεία έγινε στο τμήμα Κίσσαμος – Χανιά (30 χλμ.), το οποίο αποτελούσε πρόκληση για τους αρμόδιους. Όπως τόνισε ο κ. Περιστέρης, η ένταξή του κρίθηκε εξαιρετικά δύσκολη, όμως, χάρη στη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων, εντάχθηκε χωρίς καθυστερήσεις ή ανάγκη επαναπροκήρυξης. Ο ίδιος ευχαρίστησε τον Πρωθυπουργό για τη συμβολή του και επισήμανε πως ξεκινά μια απαιτητική πορεία, που απαιτεί συνεργασία και συνέπεια.

Ειδικότερα, την Πέμπτη, με απόφαση του Υπουργείου Υποδομών, δεσμεύθηκαν 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και 493 εκατ. ευρώ από δημόσιους πόρους για τη χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου. Επιπλέον, προβλέπεται δέσμευση άλλων 99 εκατ. ευρώ σε δεύτερο χρόνο για την προαιρετική υλοποίηση του υποέργου Κίσσαμος – Χανιά, συμπεριλαμβανομένου του Ανισόπεδου Κόμβου ΒΟΑΚ προς το Αεροδρόμιο Χανίων. Το υπόλοιπο – σχεδόν 1 δισ. ευρώ – καλύπτεται μέσω ιδίων κεφαλαίων και δανειακής χρηματοδότησης που έχει εξασφαλίσει ο παραχωρησιούχος.

Σε όλο το μήκος του έργου προβλέπονται 43 τουλάχιστον κόμβοι, 23 σήραγγες και 89 γέφυρες.

Χερσόνησος – Νεάπολη 

Το δεύτερο κρίσιμο τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), αφορά τη διαδρομή Χερσόνησος – Νεάπολη, έχει συνολικό μήκος 22,4 χλμ. και υλοποιείται από την κοινοπραξία των εταιρειών ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ και AKTOR.

Το έργο  διαθέτει προϋπολογισμό που προσεγγίζει τα 350 εκατ. ευρώ, ενώ οι κατασκευαστικές εργασίες έχουν ήδη ξεκινήσει, καθώς και οι απαλλοτριώσεις έχουν ολοκληρωθεί. Η ολοκλήρωσή του αναμένεται εντός του 2027, συμβάλλοντας καθοριστικά στην οδική ασφάλεια και τη συνολική αναβάθμιση των μετακινήσεων στην Κρήτη.

Ειδικότερα, πρόκειται για έργο ΣΔΙΤ με συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αντικείμενο του έργου είναι η μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση του οδικού τμήματος, συνολικού μήκους 22,5 χλμ. και ειδικότερα στα τμήματα Χερσόνησος – Μάλια και Μάλια – Νεάπολη, στο συνοδό παράπλευρο και κάθετο οδικό δίκτυο εξυπηρέτησης, μήκους περίπου 9,65 χλμ.

Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος

Το τρίτο τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης αφορά τη διαδρομή Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, μήκους 14,5 χλμ., δημόσιο έργο  με ανάδοχο τον όμιλο AKTOR και κόστος 190 εκατ. Πρόκειται για το πιο προχωρημένο από τα τρία κύρια έργα του ΒΟΑΚ, καθώς η υλοποίησή του βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2027.

Ειδικότερα, πρόκειται για δημόσιο έργο το οποίο έχει ενταχθεί εξ ολοκλήρου στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με αντικείμενο τη βελτίωση – διαπλάτυνση του υφιστάμενου τμήματος με δυο λωρίδες κυκλοφορίας και ΛΕΑ ανά κατεύθυνση, διαχωρισμένου οδοστρώματος κυκλοφορίας, συνολικού πλάτους 22,25 μ. και μήκους περίπου 14,5 χλμ.

Σημειώνεται, ότι έχουν ήδη εγκατασταθεί εργοτάξια τόσο στο συγκεκριμένο τμήμα όσο και στο παρακείμενο έργο Χερσόνησος – Νεάπολη, γεγονός που υποδηλώνει την επιτάχυνση της υλοποίησης του άξονα.

Όπως δήλωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την υπογραφή για το μεγαλύτερο τμήμα του έργου: «Όλοι και όλες έχουμε την υποχρέωση να κοιτάξουμε μπροστά. Έχουμε ήδη δύο ανοιχτά εργοτάξια από Χερσόνησο μέχρι τον Άγιο Νικόλαο, έργα που θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το 2027. Οι Κρητικοί ήδη βλέπουν την αλλαγή».

Στα σχέδια και το Παχιά Άμμος – Σητεία

Το ανατολικότερο τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης αφορά τη διαδρομή Παχιά Άμμος – Σητεία, η οποία, όπως δήλωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, πρόκειται να προχωρήσει άμεσα, ώστε ο ΒΟΑΚ να μετατραπεί σε έναν ενιαίο οδικό άξονα που θα συνδέει ουσιαστικά την Κίσσαμο με τη Σητεία, καλύπτοντας ολόκληρη τη βόρεια ακτογραμμή της Κρήτης.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Χρίστου Δήμα, υπάρχουν ώριμες μελέτες έως την Παχιά Άμμο, ενώ με εντολή του Πρωθυπουργού θα εκπονηθούν και οι απαραίτητες μελέτες για το υπόλοιπο τμήμα έως τη Σητεία, με χρηματοδότηση που έχει ήδη διασφαλιστεί από την κυβέρνηση. Το έργο αυτό, αν και σε πρώιμο στάδιο σε σχέση με τα υπόλοιπα τμήματα του ΒΟΑΚ, αποτελεί βασική προτεραιότητα για την ολοκλήρωση του οδικού δικτύου της Κρήτης.

Το έργο έχει συνολική έκταση περίπου 5,76 χιλιόμετρα και αφορά την κατασκευή νέας χάραξης οδού που θα παρακάμπτει τον οικισμό της Παχιάς Άμμου, διευκολύνοντας την απρόσκοπτη και ασφαλή μετακίνηση προς τη Σητεία.

Το σύνολο του ΒΟΑΚ

Ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ) αποτελεί το μεγαλύτερο οδικό έργο που εκτελείται σήμερα στην Ελλάδα και τη σημαντικότερη υποδομή μεταφορών για το νησί της Κρήτης. Με συνολικό μήκος περίπου 300 χιλιομέτρων, ο νέος αυτοκινητόδρομος θα εκτείνεται από την Κίσσαμο Χανίων έως τη Σητεία Λασιθίου, διασχίζοντας ολόκληρη τη βόρεια ακτογραμμή του νησιού και συνδέοντας όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα, λιμάνια και αεροδρόμια.

Η κύρια πρόκληση στην κατασκευή του έργου έγκειται στο γεγονός πως  όλα τα τμήματα θα κατασκευάζονται στην εν λειτουργία οδό.

Ο κύριος κορμός του έργου περιλαμβάνει το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, μήκους 157,5 χιλιομέτρων, συνοδευόμενο από περίπου 150 χιλιόμετρα παράπλευρου και κάθετου οδικού δικτύου. Η τυπική διατομή του νέου αυτοκινητοδρόμου έχει πλάτος οδοστρώματος 21,5 μέτρα, αυξημένο σημαντικά από τα 12,5 μέτρα που διαθέτει το σημερινό οδικό δίκτυο, και περιλαμβάνει δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ) και κεντρική νησίδα.

Το τεχνικό αντικείμενο του έργου είναι ιδιαίτερα απαιτητικό και περιλαμβάνει την κατασκευή 26 σηράγγων μονού κλάδου συνολικού μήκους περίπου 34 χιλιομέτρων και 10,8 χιλιομέτρων νέων γεφυρών, εκ των οποίων οι 23 ξεπερνούν τα 100 μέτρα μήκος. Επιπλέον, προβλέπεται η δημιουργία 20 νέων ανισόπεδων κόμβων και η αναβάθμιση 18 υφιστάμενων στις παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου.

Στο τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη, μήκους 22,44 χιλιομέτρων, με παράπλευρο/κάθετο δίκτυο 9,65 χιλιομέτρων, εφαρμόζεται η ίδια τυπική διατομή πλάτους 21,5 μέτρων με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και ΛΕΑ. Στο συγκεκριμένο τμήμα περιλαμβάνονται 12 γέφυρες μονού κλάδου συνολικού μήκους 1,7 χιλιομέτρων, 5 σήραγγες μονού κλάδου μήκους 6,75 χιλιομέτρων, ένα έργο τύπου cut & cover διπλού κλάδου μήκους 215 μέτρων και 5 νέοι ανισόπεδοι κόμβοι.

Το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος έχει μήκος 14 χιλιομέτρων και διατηρεί την ίδια τυπική διατομή οδοστρώματος με 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και ΛΕΑ, ενισχύοντας τη συνέχεια και την ασφάλεια σε όλο το μήκος του άξονα.

Ο ΒΟΑΚ αναμένεται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο μετακίνησης στην Κρήτη, βελτιώνοντας την οδική ασφάλεια, μειώνοντας τον χρόνο των διαδρομών και ενισχύοντας την οικονομική και τουριστική ανάπτυξη του νησιού.

Αναφορά Μητσοτάκη για τον ΒΟΑΚ – «Μια προσωπική δέσμευση που γίνεται πράξη»