Του Άλκη Ν. Δερβιτσιώτη*
H τρέχουσα συζήτηση σχετικά με την ακολουθητέα διαδικασία ποινικής ευθύνης Υπουργού προδιαγράφεται στο άρθρο 86 του Συντάγματος και στον ν. 3126/2003. Σύμφωνα με τις εν λόγω διατάξεις για να ασκηθεί δίωξη κατά Υπουργού για αδίκημα απαιτείται πρόταση τριάντα βουλευτών και απόφαση της Βουλής που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (εκατό πενήντα ένα). Ακολουθεί η συγκρότηση Κοινοβουλευτικής Επιτροπής η οποία διενεργεί προκαταρκτική εξέταση. Συγκεκριμένα η ανωτέρω επιτροπή έχει τις αρμοδιότητες του Εισαγγελέα Πρωτοδικών όταν αυτός διενεργεί προκαταρκτική εξέταση. Η Επιτροπή συντάσσει αιτιολογημένο πόρισμα το οποίο περιλαμβάνει τα πραγματικά περιστατικά και τα αποδεικτικά μέσα, καθώς και την υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών στις εφαρμοζόμενες ποινικές διατάξεις. Επίσης το πόρισμα περιλαμβάνει την πρόταση της Επιτροπής για την άσκηση ή όχι ποινικής δίωξης. Ενδεχόμενη διαφοροποίηση της μειοψηφίας της Επιτροπής καταχωρίζεται ξεχωριστά εντός του πορίσματος. Η Επιτροπή υποβάλλει το πόρισμά της στο Πρόεδρο της Βουλής μαζί με το αποδεικτικό υλικό που συνέλεξε. Το πόρισμα διανέμεται στους βουλευτές, συζητείται εντός 15 ημερών και αναφέρεται στην παραδοχή ή μη της πρότασης για την άσκηση δίωξης. Με το πέρας της συζήτησης διενεργείται μυστική ψηφοφορία και η απόφαση λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών ( εκατό πενήντα ένα).
Εάν η Βουλή αποφασίσει την άσκηση δίωξης συνεδριάζει δημοσίως προκειμένου ο Πρόεδρος να κληρώσει πέντε τακτικά και τρία αναπληρωματικά μέλη για την συγκρότηση Δικαστικού Συμβουλίου. Στην ίδια συνεδρίαση ορίζεται με τον αναπληρωτή του ο ασκών χρέη Εισαγγελέα του Συμβουλίου. Έτσι. Η απόφαση της Βουλής για την άσκηση δίωξης έχει τον χαρακτήρα γραπτής παραγγελίας για την διενέργεια κύριας ανάκρισης. Καθήκοντα ανακριτή αναλαμβάνει μέλος προερχόμενο από τον Άρειο Πάγο. Το βούλευμα του Δικαστικού Συμβουλίου δεν υπόκειται σε ένδικο μέσου και επιδίδεται στον καθ’ού η διαδικασία και στον Πρόεδρο της Βουλής. Εάν το βούλευμα είναι παραπεμπτικό ο Πρόεδρος της Βουλής κληρώνει δημοσίως τα δεκατρία τακτικά και τα έξι αναπληρωματικά μέλη του Ειδικού δικαστηρίου.
Από την ανωτέρω συνοπτική καταγραφή των ισχυουσών διατάξεων προκύπτει ότι η διαδικασία δίωξης Υπουργού διακρίνεται σε δύο φάσεις, η πρώτη των οποίων ανήκει στη Βουλή και στην Επιτροπή προκαταρκτικής εξέτασης, η οποία τελειώνει με την απόφαση της Βουλής να ασκηθεί δίωξη. Η δεύτερη φάση ανήκει σε ανώτατου δικαστικούς οι οποίοι αρχικά διενεργούν την τακτική ανάκριση και ακολούθως δικάζουν.
Ενόψει των ανωτέρω η ενδεχόμενη παράκαμψη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής μετατρέπει το άρθρο 86 του Συντάγματος σε γράμμα κενό περιεχομένου. Όπως προσφυώς παρατήρησε ο Α. Μάνεσης παραπέμποντας στον Conrad Hesse και Karl Loewenstein « Το Σύνταγμα στο βαθμό που διατηρείται χωρίς να τηρείται είναι εικονικό ή πλασματικό». Ποιος (θα) φέρει την ευθύνη για αυτό;
*Ο κ. Άλκης Ν. Δερβιτσιώτης είναι Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
